Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Geleneksel Türk Sanatları Bölümü’nde, ipek böceğinin tırtıl veya kelebeğine zarar vermeden kumaş üretildi.
Hindistan’da ‘Ahimsa’, başka ülkelerde, ‘barış ipeği//şiddet içermeyen ipek‘ denen kumaşa ‘Hatay barış ipeği’ adı verildi. Hedef, “Ben ipek giyeceğim diye bir canlının ölmesini istemiyorum” diyen kitleye hitap etmek.
AA’nın haberine göre bölümün öğretim üyesi Berna İleri ve ekibi, 2018’de, üç kuşaktır ipekçilikle uğraşan kadın girişimci Emel Duman ile güç birliği yaparak, ‘Tekstilde Yeni bir Yaklaşım: Kelebeğe Zarar Vermeden İpek Giymek’ adlı projeyi başlattı.
Geçen yıl tamamlanan projeyle; dünyada yaygın olan, koza içindeki tırtıl veya kelebeğin fırınlanarak ölmesine yol açan ‘böcek boğma’ yönteminin aksine, kelebeğin ördüğü kozayı delip dışarı çıkmasını sağlayarak canlılara zarar vermeden oluşan kozanın ipliğiyle kumaş elde edildi.
Bu tür ipek kumaşların, başta Avrupa’dan olmak üzere birçok kullanıcı tarafından tercih edildiğini söyleyen İleri ve ekibi, yöntemi, ipekçiliğin bir gelenek haline geldiği Hatay’da yaygınlaştırmak için çabalıyor.
Almanya’daki Goethe Enstitüsü’nden bir heyetin, çalışmalarını görmek için Hatay’a gittiğini ve çok etkilendiklerini anlatan İleri şunları söyledi: “Türkiye’de ve dünyada şöyle bir yöntem var: Kozalar fırında 60 ila 110 derecede yaklaşık 15-20 dakika kadar fırınlanıyor ve içindeki o canlı kelebek maalesef yanıyor. ‘Barış ipeği’ dediğimiz, buna tamamen karşı bir yöntem. Yani hayvanının canını hiçbir şekilde yakmadan yapılan, kelebek veya tırtılın kozadan çıkması gerçekleştikten sonra elde edilen, Avrupa’nın çok aradığı bir yöntem ama Türkiye’de tanınmış, bilindik bir yöntem değil. Dünya aslında bu doğal ipeğin peşinde. Biz de bunu Türkiye’de ilk kez Hatay’da gerçekleştirdik.”
Duyarlı, bilinçli bir kitlenin bu kumaşları tercih ettiğini söyleyen İleri, “Eğer üreticilerimiz de bunu bu şekilde yapmak için çaba sarf ederlerse inanın dünyada da çok daha farklı bir Hatay ipeği gündeme gelir” dedi.
Üniversitenin Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü’nden Prof. Dr. Feza Can da Hatay için önemli bir gelir kaynağı olan ipekçiliğin bu şekilde sürdürülmesi için çabaladıklarını belirterek şunları söyledi: “Dünyada çok iyi bir piyasası var. Artık Avrupa’daki insanlar, şiddet içermeyen veya ‘Kozanın içerisinde kelebek varken, koza açılmadan, sırf daha çok iplik elde edelim, daha farklı iplik elde edelim’ diyerek, kozaların fırınlanarak kelebeklerin öldürülmediği barış ipeğini tercih ediyorlar. Biz de Hatay’da zaten çok iyi yapılan ipek böcekçiliğini bu yöne kaydırmak istiyoruz. Bir canlıyı öldürmeden de elde edilecek ipeğin çok kaliteli olduğunu projemizle anlattık.”