Milletvekili dokunulmazlığının kaldırılmasına ilişkin anayasa değişikliği teklifinin ilk maddesi 350 oyla, ikinci maddesi ise 357 oyla kabul edildi.
İki maddenin 330 ile 367 arasında kalan oylarla geçmesi, cuma günkü ikinci tur oylamada da benzer bir sonuç çıkması durumunda referanduma gidileceğine işaret etti.
Fotoğraflar: DHA
Cumhuriyet’ten Ayşe Sayın kulislerde konuşulanlar ve bundan sonrasına ilişkin olasılıkları beş maddede derledi.
CHP’lilerin tavır değiştirmesi beklenmiyor
Oylama sonucuna bakıldığında ‘ret’ oyu vereceğini açıklayan HDP dışındaki üç parti resmi söylemlerinde ‘kabul’ oyu kullanacağını açıklamıştı.
Ortaya çıkan sonuç, referandumsuz kabul için gereken 367 oya ulaşılamadığını ortaya koyarken, Meclis’te kabul için gereken en az 330 oyun üstüne çıkıldı. Oylamaya HDP’den 52 milletvekili katıldı. İlk oylamadaki 155 ret oyu CHP’lilerin çoğunun ‘ret’ dediğine işaret ederken, ikinci tur oylamada CHP’lilerin tavır değiştirmesi beklenmiyor. İkinci tur oylamada ‘ret’ oylarının daha da fazla olması bekleniyor.
Herhangi bir madde 330’un altında oy alırsa düşmüş olacak
‘Tavşan oylama’ olarak da nitelenen ilk tur oylamalarda milletvekillerinin esas renklerini belli etmedikleri biliniyor. AKP ve MHP içindeki ‘ret’çilerin ‘kabul’ oyu kullanmış olmaları mümkün.
Oylamada beklenenin altında ‘kabul’ oyu çıkması, AKP’de yüzlerin asılmasına neden oldu. İkinci tur oylamada AKP’nin yanı sıra MHP’den de firenin artabileceğine dikkat çekiliyor. Değişiklik önerisinin herhangi bir maddesi 330’un altında oy alırsa düşmüş olacak. AKP’nin ikinci turdaki ilk oylama sonucunun 330’un altında çıkması halinde, öneriyi geri çekmesi de olasılıklar dahilinde değerlendiriliyor.
CHP’nin taktik değiştirmesi sürpriz olur
CHP’nin taktik değiştirmesi cuma günkü ikinci tur oylamaya ilişkin en büyük sürpriz olur.
Ancak CHP’nin değişikliğin referanduma götürülmesini “Kamuoyuna anlatamayız” düşüncesiyle göze alamayabileceğini ve ikinci turda tekliften yana tavır alabileceğini de düşünenler mevcut.
Ağustos ayında referandum
Anayasa değişikliğinin ikinci turda yine 330-367 aralığında kabul edilmesi durumunda ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan veto etmediği takdirde, değişiklik zorunlu olarak referanduma gidecek. 15 günlük inceleme süresinin ardından Erdoğan’dan veto gelmezse, ağustos ayının ortasında referanduma gidilecek.
Olası ‘oybirliği’nde referandumsuz değişiklik için 10 CHP’li vekil yeterli
Anayasa uyarınca değişiklik teklifleri TBMM’de iki tur görüşülüyor. Teklifin kabul edilebilmesi için ikinci oylama cuma günü yapılacak.
Kabul için 550 vekilden en az 330’unun ‘Evet’ oyu vermesi gerekiyor. Bu durumda teklif, referanduma götürülebilecek.
Referandumsuz anayasa değişikliği ise en az 367 ‘Evet’ oyu gerektiriyor.
Daha önce MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin, “Hükümete verdiğimiz fiili destek hukuki boyuta dönüşebilir” sözleri dikkate alındığında, iki partinin firesiz oyları 357’ye ulaşıyor. Bu da Erdoğan’a referanduma gitme imkanı sunuyor. Buna karşılık AKP’nin fire verip vermeyeceği de merak konusu.
AKP ve MHP’li vekillerin blok olarak ‘oybirliği’ yapması durumunda CHP’den yalnızca 10 vekilin ‘Evet’ demesi, referandumsuz anayasa değişikliği için yeterli olacak.
CHP Genel Başkanı “AKP’nin dokunulmazlık teklifi Anayasa’ya aykırı ama ‘Evet’ diyeceğiz” demişti. Buna karşılık ‘Hayır’ diyeceğini açıklayan CHP’li vekiller de vardı.