Şu anki ekonomik durumumuz 2 temel veri açısından gerçekleri göstermiyor.
1-) Özellikle gerçek enflasyon verisini bir türlü göremediğimizden aslında enflasyonist şişmeler reel büyüme gibi bize sunuluyor. Oysa gerçek enflasyon üzerinden hesaplayabilmiş olsaydık kişi başı gelir-refah düzeyimizin 2015’den beri hiç artmadığını görecektik.
2-) Bir başka ve asıl tehlikeli nokta ise şu anki durumun şişirilmiş olmasıdır. Negatif faiz ile toplumu aşırı tüketime iterek ekonomiyi sanal olarak şişirdik. Nitekim Mehmet Şimşek bu şişirilmiş kısmı kaldırmak için ‘kemer sıkma’ politikası uyguluyor.
Soru şu: Ekonomide şişkinlik alındığında gerçek reel düzeyimiz nerede denge bulacak?
ZOMBİ EKONOMİ
Türkiye ekonomisi iki temel noktada şişirildi.
1-) Ücretler reel olarak düşürülerek ucuz işgücü yaratıldı
2-) Faizler reel olarak negatife çekildi ve ucuz finansman sağlandı.
İşte bu iki ucuzluk kalemine bir de yüksek talep ekletildi ve ekonomimiz normal ötesi bir şişkinliğe ulaştırıldı. Son 2 yılda şirketler tarihlerinde bir daha göremeyecekleri kar seviyelerine ulaştı.
Ve artık bu sanal cennet bitiyor.
İşte burada kilit soru şudur: Bu zombi, yani sanal şişirilmiş ve şirketlerin bize maliyeti ne olacak?
Tek cevap vereyim: Bu zombi şirketlerin çoğu batacak ve işsizlik beklentilerin üzerinde bir seviyeye çıkacak.