İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin gelir düzeyi düşük 1228 haneyle yaptığı araştırma kentteki sosyoekonomik durumu gözler önüne serdi.
İstanbul’da yaşayanların yarısı sigortasız; 10 kişiden dördünün mesleği bulunmazken, yedisinin bankaya borcu var. 10 kişiden dokuzu haftada iki kere et, tavuk veya balık yiyemiyor, eskimiş mobilyasını değiştiremiyor, istediği zaman yeni kıyafet alamıyor, evini yeterince ısıtamıyor, 1000 lira tutarında beklenmedik bir harcamayı borçlanmadan yapamıyor.
Kent yoksulluğuna ilişkin bilgi derlenmesi amacıyla nisan ayında sosyal yardım başvurusu yapan ve aylık geliri 2 bin 500 liranın altında olan 1228 haneyle bilgisayar destekli telefon (CATI) anket yöntemiyle veri toplandı.
Araştırmaya katılan haneler içinde en yüksek paya yüzde 30.3 ile dört kişilik aileler sahipken, tek kişinin yaşadığı hanelerin örneklem içindeki oranı yüzde 5.6 oldu.
Yarısının sosyal güvenlik kaydı yok
Katılımcı hanelerin yüzde 81’inde çocuk bulunuyor, çocukların yüzde 62.5’i okula gidiyor. Yüzde 26.4’ünde ise 65 yaş üstü bireyler yaşıyor.
Çocuklu haneler içinde üç ve daha fazla sayıda çocuğun yaşadığı hane oranı yüzde 31.5’ken, iki çocuklu haneler yüzde 44.4 ile en fazla paya sahip oldu.
Hanelerde yer alan kişilerin yüzde 53.5’inin sosyal güvenlik kaydı olmadığı, yüzde 47.3’ünün ise düzenli gelire sahip olmadığı görüldü.
Eve gelir getiren tek kişi var
Meslek dağılımına bakıldığında, katılımcıların yüzde 37.2’si mesleğinin olmadığını belirtirken, mesleğini işçi olarak belirtenler yüzde 23.5, tekstil sektörü olarak belirtenler ise yüzde 11.5 oranında gözlendi.
Hanelerin yüzde 89.3’ünde gelir getirici faaliyette bulunan tek kişi bulunurken, çocuklu hanelerin yüzde 7’sinde çocuk işçi olduğu kaydedildi. İki kişinin çalıştığı ailelerin oranı yüzde 9.7 oldu.
Hanelerde kredi kartı sahipliği oranı yüzde 35.2’yken, kredi kartı sahiplerinin yüzde 57’sinin biriken borcunun bulunduğu kaydedildi.
En fazla borç bankaya
Katılımcıların yüzde 5.7’si kredi kartı olmamasına rağmen borçlarını ödemeye devam ettiğini belirtti. En fazla bankaya borçlanıldı, ikinci sırada esnaf yer aldı. Hanelerin yüzde 33.7’si birden fazla yere borçlu olduğunu belirtti.
Hanelerin yüzde 70.6’sının kredi kartı ve kredi olarak bankalara, yüzde 20’sinin esnafa, yüzde 14.3’ünün ise akrabalarına borçlu olduğu görüldü.
Hanelerin temel ihtiyaçlarını karşılamakta yoksun kaldığı belirlendi.
Haftada iki kere et yiyemiyor
“Haneniz ekonomik olarak haftada en az iki kere et, tavuk ya da balık içeren yemeği karşılayabilecek durumda mı” sorusuna yüzde 91.8’i, “Eskimiş mobilyalarınızı değiştirebiliyor musunuz” sorusuna yüzde 94.3’ü, “İhtiyaç olduğunda her zaman yeni kıyafetler alabiliyor musunuz” sorusuna yüzde 92.6’sı, “Evinizi istediğiniz kadar ısıtabiliyor/soğutabiliyor musunuz” sorusuna ise yüzde 89.6’sı “Hayır” cevabı verdi.
Hanelerin yüzde 92.6’sı 1000 lira tutarında beklenmeyen bir harcamayı borçlanmadan kendi imkanlarıyla karşılayabilecek durumda olmadığını belirtti.
100 haneden birinde klima var
Hanelerin yüzde 40.1’inde bulaşık makinesi, yüzde 11.6’sında çamaşır makinesi bulunmuyor.
Hanelerin sadece yüzde 1.1’inde klima bulunurken, LCD/LED/Plazma TV bulunmayanların oranı ise yüzde 29 olarak kaydedildi.
Hanelerin yüzde 49.3’ünde sabit hat ya da mobil abonelik düzeyinde internetin olmadığı görüldü.
İnternete erişim açısından hanelerin yüzde 35.8’inde sabit hat aboneliği, yüzde 12.6’sında sadece mobil abonelik, yüzde 2.3’ünde her iki aboneliğin de mevcut olduğu kaydedildi.
