MESUDE ERŞAN
@mesudersan
Tokat’ın Zile ilçesinde yaşayan eczacı Cem Kılınç’ın bir gece nöbetinde başlattığı ‘HPV aşısının (rahim ağzı kanserinden koruyor) ücretsiz olması’ kampanyası çığ gibi büyüyor. Kılınç, beş ayda Edirne’den Cizre’ye kadar binlerce kilometre yol yaptı; binlerce kadının ve çocuğun sesi oldu.
Aşı ücretsiz oluncaya kadar mücadeleye devam edeceklerini söyleyen Kılınç, “Kampanyamızı devlete yapması gerekeni göstermek için sürdürüyoruz” dedi.
Rahim ağzı kanseri, en sık görülen üçüncü jinekolojik kanser tipi. Her yıl dünyada yaklaşık 500 bin kadına bu tanı konuyor. Rahim ağzı kanserlerine yol açan HPV virüslerine karşı aşı bulunuyor. Dünya Sağlık Örgütü, rahim ağzı kanserlerinin önlenmesi için bu aşının yapılmasını öneriyor. Pek çok gelişmiş ülke de aşıyı hem kız hem de erkek çocuklarına (en yüksek antikor düzeyi için ergenlikte vurulması öneriliyor) ücretsiz yapıyor.
Aşı herkesin hakkı
Kılınç, 3 Haziran’daki gece nöbetinde, her ay bir nöbetinin geliriyle bir kadına ücretsiz HPV aşısı yapmaya karar verdi ve bunu sosyal medya hesabı üzerinden duyurdu. İlk destek meslektaşlarından geldi. İlk gün beş kadına ücretsiz HPV aşısı yapmışlardı bile. Girişim hemen bir kampanyaya dönüştü. Farklı illerdeki 200 kadın eczacılar tarafından ücretsiz aşılanırken, diğer yandan aşının herkese ulaşabilmesi, yani ücretsiz olması için imza kampanyası başlatıldı. Kısa zamanda aşının ulusal aşı takvimine alınması için gönüllü çalışanların sayısı 120’yi buldu.
Partiler, TTB, TEB de destek veriyor
Bir yandan kampanyaya destek veren Önce Çocuklar ve Kadınlar Derneği, ücret ödeyerek aşıyı yaptıranlar için SGK’ya dava açarak her biri için 2 bin 82 liralık tutarı talep etti. Derken seslerini CHP ve HDP’den milletvekilleri de duydu ve TBMM’ye taşıdı. HDP, HPV’nin ulusal aşı programına alınması için Meclis Başkanlığı’na kanun teklifi sundu. CHP, HPV aşısıyla ilgili Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın yanıtlaması talebiyle soru önergesi verdi. Başka milletvekilleri, sosyal medyalarından HPV aşısının ücretsiz yapılmasını istedi. Türk Tabipleri Birliği (TTB) de Sağlık Bakanlığı’ndan aşının ücretsiz yapılmasını talep etti.
‘Önümüzdeki üç ay dolu’
Türk Eczacılar Birliği tarafından, çabalarından ötürü ‘Yılın Değer Katan Eczacısı Ödülü’ne layık görülen Kılınç ve gönüllüler, yurdun dört bir yanında HPV konulu etkinliklerde aşının önemini anlatmaya devam ediyor. Kimi zaman üniversite kampüslerinde, kimi zaman eczacı odalarında kimi zamansa mahallelerde konuşuyorlar.
Boyun Eğmeyen İlaç Emekçileri ağıyla ülkenin dört bir yanına giden Kılınç, şunları söyledi: “Kadınlarla birlikte çocukları da aşıladık. Ama kadınlara yapılan muameleye tepki çekmek için şimdi sadece kadınları aşılıyoruz. Kampanyanın çok başındayız. Talebimiz meşru ve giderek büyüyecek. Davet eden her yere gitmeye, anlatmaya çalışıyoruz. Önümüzdeki üç ay şimdiden etkinliklerle doldu bile.”
Ekip büyük
HPV aşısı bursu verdikleri kadınların da kendilerini desteklediğini belirten Kılınç, şunları anlattı: “Birçok kadının ne sıkıntılar yaşadıklarına onlar da benimle birlikte şahit oldular. Bu şahitlik hepimize sorumluluk yükledi. Binlerce kadınla birebir temas ettik. Gittiğimiz yerlerde ilgili sunumu yapabilecek hemşireler ya da hemşirelik öğrencilerinden, tıp, diş hekimliği, eczacılık öğrencilerine geniş bir ekibimiz var. Kim uygunsa katılıyor, destek veriyor. Sürecin neredeyse en başından beri Önce Çocuklar ve Kadınlar Derneği bizimle birlikte. Eczacı odaları bu konuyla çok ilgili. Bulundukları şehirden aşı bursu talebinde bulunan kadınları dayanışmayla aşıladı. Ve daha da büyük kısmı ise aşılama planlıyor. Çok fazla destek mesajı da alıyoruz.”
Kılınç da HPV aşısı yaptırmış
HPV virüsleri, erkeklerde de anüs, penis, baş ve boyun kanserlerine neden olabiliyor. Erkeklerin aşılanması, sadece kendilerini değil, gelecekteki partnerlerini de kanserden koruması anlamına geliyor.
HPV aşısı vurulduğunu belirten Kılınç, “Aşılanmak devlet bütçesini kâra sokar. Çünkü aşı birincil önlemdir. Kaldı ki ulusal aşı takvimine alınınca maliyeti çok düşer. İkincil önlem olan taramaya, kanser ortaya çıktığında tedavinin maliyeti kat kat artıyor. 100’ün üzerinde ülke ulusal aşı takvimine aldı” dedi.
2 bin kadın aşı için başvurdu
2 binin üzerinde kadının kendilerine HPV aşısı için başvurduğunu belirten Kılınç, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bazı mailleri okurken ağlıyorum. Ne hikayeler var… Konuşulmasa da HPV virüs saptanan çok sayıda kadın var. Kadınların yüzde 80’i en az bir kez HPV ile karşılaşacak. Bu kadar yaygın ve kansere sebep olabilecek bir virüsün aşısı var. Yani kanseri bir aşıyla önlemek mümkün. Yan etkisi yok. Neden aşılanmasınlar? Aşı pahalı. Olayın sınıfsal bir tarafı var. Asgari ücretin 2 bin 825 lira olduğu ülkede, 2 bin 85’ini kenara ayırıp kendisine bu aşıları yaptıramıyorlar. Biz toplumcu sağlık anlayışının ülkede çözemeyeceği herhangi bir sağlık sorunu olmadığını düşünüyoruz.”
‘Aşı firmalarıyla görüşmeyiz’
Peki HPV aşılarını üreten ilaç firmaları kendileriyle iletişime geçti mi?
Kılınç bu soruya karşılık, şu yanıtı verdi: “Şu ana kadar temasa geçmediler. Hoş; arasalar açmam telefonumu. Biz bu netlikteyiz. Bunlar hassas konular. Biri çıkar der ki ‘Aşının reklamını yapıyor.’ Nitekim biz herhangi bir ilaç adı, firma adı telaffuz etmedik. İlaç firması kampanyamıza bağış yapmaya kalkışsa kabul etmeyiz.”