H. AYHAN TİNİN
Sanat da var / Sinema
[email protected]
Dünyanın her coğrafyasında insan aynı insan…
Kimi zaman farklı çevresel koşullar yaşanılanların bambaşka olduğu yanılgısına sürüklese de kadınlar ve erkekler paralel tren raylarının üzerinde, bazı makaslarda hayatı yeniden kurgulayarak tamamlıyor öykülerini…
Ve her öyküye birbirine benzeyen sayısız öykü karışıyor… Hiçbiri de tam olarak bitmiyor sanırım.
Joachim Trier’nin ‘Dünyanın En Kötü İnsanı’ filminden bahsediyorum.
2021 Cannes Film Festivali’nde Renate Reinsve’ye ‘en iyi kadın oyuncu’ ödülünü getiren film.
”Nerede kalmıştık / oradan ağlayalım halimize”
Julie şehirli, orta yaşlarına yaklaşırken ne istediğine henüz karar verememiş bir kadın…
Nerede okuduğumu anımsamadığım bir cümleyle izledim filmi; kadınların kafası hep karışıktır.
Önce tıp fakültesine giriyor kahramanımız, ardından ”Ben insan bedeniyle değil ruhuyla ilgilenmek istiyorum” diyor. Sonrası üniversitenin psikoloji bölümü; bu arada erkek arkadaşından ayrılıyor.
Julie’nin yalnız mesleğiyle ilgili değil, erkekler ve ilişkilerle ilgili de zihni karışık.
Sonra her aklı karışmış kadın gibi bir ikon erkek seçiyor kendine… Ardından uzun süren her ilişkide olduğu gibi aşkın sarkacı bir aşağı bir yukarı savruluyor.
”Her mevsimde elbette birinin gitmesi gerekiyor birileri için / kardeşlerim! Sizler de gideceğiniz mevsimi şimdiden seçin…”
İlişkiye birileri karışıyor sonra, gitme zamanı geldiğini anlıyor kahramanımız.
Çünkü aileler, gelenekler, çocuk isteği, uzak akrabalar…
Herkesle birlikte ve çok yalnız yaşanıyor her şey.
Author yönetmen diyebileceğimiz Joachim Trier; Oslo üçlemesi diye tanımladığı serinin son filminde alabildiğince yalın, melodrama kaçmadan, hüzünlü ve neşeli; tam da hayatın kendisi gibi bir senaryo yazmış ve kurgusuyla da bunu perdeye yansıtmış.
Filmi izlerken yaşanan hiçbir şey yabancı değil. Ancak seyirci bir katarsise de girmiyor.
Bir gözlemci gibi tamamen yabancılaştığı halde, filmdeki karakterlerin duygusal iniş çıkışlarıyla güçlü empatiler kurarak filmi tamamlıyor.
Julie için psikoloji eğitimi de sevgilisiyle olan ilişkisi de bir tatmin noktası değil.
Aramaya devam ederken fotoğrafçılık ve yeni bir ikon giriyor hayatına… Bu kez aklı, entelektüelliği değil, heyecanları sembolize eden bir ikon.
Özgürlükle bağlılık arasında hep kararsız kalan Julie, bunun bedelini hayatına girdiği kişileri beklenmedik bir yerde terk ederek onlara ödetiyor.
Aslında kendisi de ödüyormuş gibi görünse de iç dünyasındaki savrulmalara çoktan hazır. O hesabı istiyor yalnızca… Bedeli ağlayan erkeklere kalıyor.
Bildik bir öyküyü benzersiz biçimde işleyen film, aldığı övgüleri de ödülleri de hak etmiş.
Renate Reinsve de öyle…
Gözleri yüzüne sığmayan bir kadının tavus kuşu iç dünyasını, iki saat boyunca yalnızca gözlerinden okumak mümkün.
Filmde öyle antik dönem filozofları gibi cümleler kurarak yaşayan karakterler yok. Her diyalog hayatın içinden ve tertemiz. Senin, benim, sokaktaki bir adam ya da kadının hayatın içindeki benzer bir anda söyleyebileceği cümleler…
Fakat, ”Film kurgu masasında tamamlanır” derler ya… Fotoğraflar, planlar ve konuşmalar öyle bir araya geliyor ki; bütün coğrafyalarda birbirine benziyor hayat!
”Doğumla ölümün arası / topu topu bir savaş parçası”
Film boyunca Küçük İskender de yanımdaydı. Okuduğunuz italik dizilmiş mısralar onun…
Filmde Julie’nin eski sevgilisi Aksel ”Her şey yolundaymış gibi yaşamaktan bıktım” diyor.
Julie hayatın en çok kendisiyle ilgilenmesini bekliyor.
Kadınların ilişkilerden intikamı mı bu?
