AYŞEGÜL KASAP
aysegulkasap@diken.com.tr
@aysegul_kasap
Hatay şubat ayındaki dört depremle sarsılmış bir il. Kentte yıkım çok fazla. Arama-kurtarma çalışmalarının sonlandırılmasıyla beraber moloz kaldırma işlemlerine başlandı. Ama bu da usulüne uygun yapılmıyor.
Çevre Şehircilik ve İklim Bakanlığı hem vatandaşlara hem de aktivistlere asbestli molozların yalıtımlı bir alana taşınacağı sözünü vermiş ama yerine getirmemiş.
Hatta molozların taş ocaklarında ayrıştırılması gerekirken bakanlık ‘maaliyet hesaplamasından sonra ucuza kaçmış.’ Bu nedenle içinde kansorejen madde taşıyan molozlar gelişi güzel bir şekilde ya boş alanlara ya da sulak bölgelere dökülüyor.
6 Şubat’ta Kahramanmaraş merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüğünde iki deprem meydana gelmiş, 11 ilde yıkım olmuştu. En çok etkilenen illerden biri olan Hatay’da 20 Şubat’ta 6,4 ve 5,8 büyüklüğün art arda iki deprem yaşanmış, ayakta kalan bazı hasarlı binalar da yıkılmıştı.
Asbest kansorejen bir madde
Asbest ısı ve yalıtım konsunda etkili olduğu için tercih ediliyor. Ama son derece kanserojen bir madde.
Bölgedeki aktivistler bakanlıkla görüşmüş, bakan da molozlar için bir alan inşa edilip oraya döküleceği sözünü vermiş.
Asbest kullanımı Türkiye’de 2010 yılın beri yasak. Depremlerde yıkılan binaların çoğu 2010’dan önce inşa edildi. Yani binaların enkazları ve molozlar asbestli.
Risk tüm Türkiye’yi tehdit ediyor
Bu molozların sağlıklı bir şekilde tahliyesi için önce bir alan yapılması gerekiyor. Bunda amaç da yalıtımlı bir tabanla asbestin su ve toprakla temasının tamamen kesilmesi. Çünkü temas ettiği an hem suyu hem de toprağı kirletiyor. Yağmurlarla beraber yer altı suyuna da karışıyor. Bu o topraklarda yetişen ürünlere asbestin bulaşması anlamına geliyor. Orada yetişen kanserojen madde taşıya ürünler diğer illere de gönderiliyor. Yani risk sadece bölgede değil tüm Türkiye’yi etkiliyor.
Ucuza kaçılmış
Aktivistlerin aktardığı bilgileye göre bakanlık molozların usülüne göre taşınacağı sözünü vermiş ama bu sözü yerine getirmemiş.
Molozlar Samandağ’da deniz kenarına tahliye edildi: “Aslında bu molozların taş ocaklarında ayrıştırılıp bir dolgu malzemesi olarak tekrar kullanam sokulması gerekiyor fakat var olan taş ocaklarının mesafesi hesaplanıyor. Oraya gidenlerin benzin mazot ücretleri hesaplandığı için bundan vazgeçilip gelişigüzel boş bulunan alanlara ya da sulak alanların kenarına bırakıyorlar molozları.”