MEHMET BARAN KILIÇ
@MehmetBaranKl
barankilic@diken.com.tr
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nın (AFAD) çağrısıyla deprem bölgesine giden bir gönüllü AFAD’ın gönüllülere sahip çıkmadığını söyledi. Anlattıkları, ilk günden göze çarpan organizasyon ve koordinasyon zaafının sürdüğünü gösteriyor.
6 Şubat’ta 10 şehri sarsan Kahramanmaraş depremlerinden sonra arama-kurtarma çalışmaları için bölgeye AFAD’ın da çağrısıyla binlerce gönüllü olarak gitti. Ama koordinasyonsuzluk ve eksiklikler gönüllüleri zorladı.
İstanbul’dan Hatay’a giden AFAD gönüllüsü başından geçenleri ve izlenimlerini Diken’e anlattı.
‘Her şeyi kendi imkanlarımızla yapıyoruz’
Hatay’daki gönüllülerin enkaz bölgelerine dağıtımı normalde şöyle işliyormuş: Gönüllüler, Hatay’ın dışında Ovakent’te yer alan AFAD bölge müdürlüğüne geliyor. Burada gönüllülere gerekli ekipmanlar veriliyor. Sonrasında Hatay’ın belirli bölgelerine gönderiliyorlar.
Diken’e konuşan gönüllü, kendilerine hiçbir ekipman verilmediğini ve kendi imkanlarıyla enkazlara gittiklerini söyledi: “AFAD bize sahip çıkmadı. Bize araç, çadır, ısıtıcı, mat, hiçbir şey sağlamadılar. Enkaz bölgelerine de otostop gibi kendi imkanlarımızla gittik. Normalde bunları AFAD’ın sağlaması gerekiyordu.”
‘Hasarlı binalarda uyuduk’
Gönüllü, arama-kurtarma çalışmalarında yorulduktan sonra normal şartlarda çadırda barınmaları gerektiğini ama bu sağlanmadığı için az hasarlı binalarda dinlendiklerini, hatta uyuduklarını söyledi: “İnsanları enkazdan çıkardık. Uykumuz geldiğinde, yorulduğumuzda az hasarlı binaların giriş katlarında yattık. Ateş başında uyuduk. AFAD’dan çadır gelmedi. Bizim olduğumuz yerde çadır yoktu. Orada burada konaklıyorduk. AFAD gönüllüsü olarak geldim, hiçbir şey sağlanmadı.”
‘Koordinasyon yok’
Koordinasyon olmadığı ve görevlilerden sağlıklı bilgi alınamadığı için gönüllüler, kendi kendini organize ediyormuş: “Kimseden doğru bilgi alamıyorsun. Bir sürü insan buraya yardım etmek için gelmiş gönüllü olarak ama yönlendiremiyorsun. Kaynaklarını doğru kullanamıyorsun. Kimsenin işi belli değil, nereye ihtiyaç varsa oraya koştuk. İlk altı gün boyunca koordinatör olarak kimseyi görmedik. İl dışından biri koordinatör olarak altıncı günde geldi.”
Şehirden çıkmak isteyen depremzedeler ve gönüllüler için hala araç da ayarlanamamış. Örneğin, memleketine gitmek isteyen depremzedenin çıkışı sağlanamıyor.
Ayrıca, OHAL ilan edildiği için AFAD, askere bir şey soramadan hareket edemiyor. Bu da koordinasyonun ve işlerin yavaşlamasına neden oluyor.
‘Hijyen yok, maske ve ceset torbası lazım ama AFAD bunu sağlamıyor’
Salgın hastalık uyarısı yapan gönüllü bölgeye acilen maske ve ceset torbasının gönderilmesi gerektiğini belirtti: “Cesetlerin enkaz altında çürümesi ve atılan çöpler virüslerin yayılmasına neden oluyor. Cesetlerin ceset torbalarına konması lazım, buradaki insanlara maske lazım ama bu sağlanmıyor. Yine kendimiz ayarlamaya çalışıyoruz.”
Gönüllü bunun haricinde, AFAD binasındaki gönüllü ve depremzedelerin bulduğu yerde uyuduğunu ve burada da hijyen sorununun öne çıktığını söyledi.
‘Yardımın gitmediği hala çok yer var’
Depremin üzerinden bir hafta geçmesine rağmen hala yardımın gitmediği dile getiren gönüllü şunları söyledi: “Yardımın ulaşmadığı daha çok yer var. Örneğin Rönesans Rezidans tarafında çalıştım ben. Burası kalbürüstü insanların yaşadığı yer. Görüntü için buralarda çalışmalar devam ediyor ama ara sokaklarda, köylerde çalışma yok.”
‘Kayıp çocuklar büyük mesele’
Gönüllü ayrıca, enkazdan sağ olarak kurtarılan ama buna rağmen kaybolan çocuklara dikkat çekti: “Bölge genelinde onlarca kayıp çocuk var. Enkazdan kurtarılıyor ama hastanede kayboluyor. Enkazdan kendi imkanlarıyla çıkıyor ama sokaktan alınıyor. Aileler geliyor ama yanıt veremiyoruz.”