Dünden itibaren Türkiye’de binde 9 ve altında genetik yapısı değiştirilmiş organizma (GDO) içeren ürünlerin önü fiilen açıldı.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın Resmi Gazete’de yayımlanan kararı uyarınca bundan böyle analiz sonucunda üründe yüzde 0.9 ve altında GDO tespit edilmesi halinde bu durum ‘GDO bulaşanı’ olarak değerlendirilecek.
‘Sadece yem amaçlı ürünler için’
Bakanlık iznin GDO’lu gıdalara ‘yeşil ışık’ anlamına gelmediğini, sadece yem amaçlı ithal edilen ürünleri kapsadığını savunuyor. Buna göre hangi oranda olursa olsun GDO içeren gıdalar yine toplanıp imha edilecek ve bir daha ülkeye girişi yasaklanacak. Değişiklik sadece binde 9’a kadar GDO tespit edilen ürünleri piyasaya sunananların hukuken cazalandırılmasını önleyecek.
GDO hakkında bilmeniz gereken her şey Dokuz Soruda
Bunun nedeni şöyle açıklanıyor: “Sıradan bir ürün ile GDO’lu ürünün aynı kutuda taşınması bile testlerde kendini gösteren ve ‘üründe GDO var’ diye yorumlanabilecek sonuçlara neden olabiliyor. Örneğin aynı konteynırda GDO’lu soyayla birlikte taşınan bir buğdayda bulaşanlık gözlenebiliyor. GDO’lu ürünle, sıradan ürün aynı üretim bandından geçerse de benzer sonuçlar çıkabiliyor.”
Dünyada birçok ülkede ve AB’de onaylanmış GDO ve ürünlerinin insan gıdası olarak tüketilmesi serbest olmasına rağmen, Türkiye’de GDO içeren gıda üretimine ve ithalatına izin verilmediği anımsatılan bakanlık açıklamasında, “Türkiye’de GDO ve ürünlerinin gıda amaçlı olarak kullanılması ve GDO’lu üretim yapılması da tamamen yasaktır” ifadesine yer verildi.
Bakanlık, Biyogüvenlik Kurulu’nun geçmişte sadece yem amaçlı alarak kullanılmak üzere üç soya ve 14 mısır geninin ithalatına izin verdiğini belirterek şu bilgiyi aktardı: “Bu değişiklikle ‘bulaşma’ kavramına açıklık getirilerek tereddüt, eksiklikler ve mağduriyetlerin giderilmesi amaçlanmıştır. Bu yeni düzenleme, hukuki sorunları bertaraf etmek ve tereddütleri gidermek amacıyla hazırlanmış olup GDO’nun gıdada kullanımına izin vermeye yönelik değildir.”
‘Mamalarda kullanım yolu açıldı’
(Fotoğraf: Reuters)
Buna karşılık yaygın kaygı fiiliyatta gıdalarda binde 9’a kadar GDO’ya yeşil ışık yakıldığı yönünde.
GDO’ya Hayır Platformu GDO’lu 14 mısır ve 3 soya çeşidinin artık bebek maması da dahil olmak üzere gıdalar içinde yer almasının önünün açıldığını savundu.
Platform şu görüşü bildirdi: “Bu haliyle yönetmelik kanuna aykırılık teşkil ediliyor. Kanunun izin vermediği bir konu yönetmelikle izinlendirilmiştir. Biyogüvenlik Kurulu‘nun gıda amaçlı izin verdiği hiçbir GDO yoktur. Son derece büyük üzüntülerin üst üste yaşandığı ülkemizde, daha geçtiğimiz hafta bebek mamalarında bile GDO tespit edilmişken, yapılan bu yönetmelik değişikliği ile halkımız yine bir tedirginlik ve sıkıntı içerisine sokulmuştur.”
Gıda Mühendisleri Odası ise şu açıklamayı yaptı: “Bu durumda GDO içeren gıda maddeleri, özellikle bebek ve çocuk mamalarının üretim ve satışının yolu açılmaktadır. Böylesi hassas analizleri yapabilecek yeterli sayıda yetkili laboratuvarın bulunduğu ve bu laboratuvarların bütün genleri tespit edebilecek alt yapıya sahip olup olmadığı tartışmalıdır. Bu durum halk sağlığı açısından ciddi kuşkulara neden olmaktadır.”
