CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun çağrısıyla altı muhalefet partisinin lideri Ankara’da Çankaya Ahlatlıbel Sosyal Tesisleri’nde bir araya geldi. Görüşmede parlamenter sisteme dönüşü içeren anayasa değişikliği çalışmaları ana gündemi oluştururken ittifak konusunun da gündeme gelmesi bekleniyor. Gündemde, ‘millet ittifakı’nın cumhurbaşkanı adayının kim olacağı konusu ise bulunmuyor.
CHP, İYİ Parti, Saadet, Gelecek, DEVA ve Demokrat Parti liderleri 2023 seçimleri ve ‘yol haritası’ için değerlendirmelerde bulunmak, sona gelinen anaysa değişikliği çalışmalarını ele almak üzere bir araya geldi. Liderleri davet eden Kılıçdaroğlu her lideri ayrı ayrı kapıda karşıladı.
İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, Demokrat Parti Genel Başkanı Gültekin Uysal, DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan ve Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu’nun katıldığı görüşme, ‘çalışma yemeği’ olarak adlandırılıyor.
Parti liderlerinin yuvarlak masa toplantısına gelinen süreçte, altı partinin genel başkan yardımcıları Meclis’te gerçekleştirdikleri toplantılarla parlamenter sisteme dönüşü de içeren anayasa metnini kaleme aldı.
Parlamenter sisteme dönüş, cumhurbaşkanlığının yetkilerinin azaltılması, hukukun üstünlüğü gibi alanlarda kaleme alınan metnin, liderler tarafından kamuoyuna açıklanacağı tarihin ve yerin belirlenmesi için toplantı kritik bir önem taşıyor.
Tam mutabakat çıkması kesin gözüyle bakılıyor
Altı partinin kurmayları, toplantıdan parlamenter sistem konusunda tam mutabakat çıkmasına kesin gözüyle bakıyor. Öte yandan görüşmelerin devamının gelmesinin de kararlaştırılması bekleniyor.
Siyasi parti liderlerinin böylesi geniş bir toplantı gerçekleştirmesi Türkiye siyasi tarihinde nadir görülen bir durum olarak biliniyor. Nadir durumu, siyasi partinin temsilcileri ‘kıymetli ve korunması gereken bir tablo’ olarak değerlendiriyor.
Liderlerin bir araya gelişi ittifak yorumlarına da yol açarken, CHP’liler “Aynı masa etrafında bir araya gelerek ortak hedefleri konuşabiliyorsak, bunun için ittifak da kurabiliriz” diye; İYİ Partili kaynaklar ise “İttifak için tam irade beyanı gelir ise sonucu olumlu olacaktır” diye düşünüyor.
Adaylık konusunun gündeme gelmesi beklenmezken liderlerin Kılıçdaroğlu’nun ya da kendisinin belirleyeceği adaya itiraz etmeyeceklerini ilettikleri belirtiliyor.
Anayasa metninde neler var?
Liderlerin ele alacağı öncelikli konu olan 22 sayfalık ortak metinde cumhurbaşkanının yetkilerinin büyük ölçüde azaltılması öngörülüyor. Öte yandan parlamentonun yetkileri ise arttırılacak. Cumhurbaşkanının görev süresi yedi yıl olarak belirleniyor, bakanlar ise Meclis’ten seçiliyor.
Parlamentonun güçlendirilmesi amacıyla, bugün uygulanan yüzde 7’lik seçim barajı yüzde 3’e düşürülüyor. Seçimlerde yüzde 1 oy alan siyasi partiler hazine yardımı alabiliyor.
Hâkimler ve Savcılar Kurulu (HSK), hâkim ve savcılar açısında ikiye ayrılıyor. Savcılar kurulunda Adalet Bakanı yer alabilecek, ancak hâkimler kurulunda yer alamayacak.