En büyük Covid-19 ilaç deneyi Britanya’daki ‘Recovery’ projesinde sonuçlar ortaya çıkmaya başladı.
Deneyde dün, ucuz ve yaygın şekilde kullanılan ‘dexamethasone‘ isimli steroidin ağır Covid-19 hastalarında hayat kurtardığına dair elde edilen sonucun açıklanması bilim dünyasında heyecan yarattı.
Oxford Üniversitesi’nin yürüttüğü deney rastgele kontrollü en geniş kapsamlı Covid-19 ilaç deneyi. Tüm Britanya’da 176 hastanenin dahil olduğu deneyde 11 bin 500’ün üzerinde hasta kayıtlı.
Deney Covid-19 tedavisinde oksijen desteği anlamına gelen standart bakıma karşılık altı farklı ilacı test ediyor. Hastalar bu ilaçlardan biri verilmek üzere rastgele seçiliyor. Veri güvenlik komitesi elde edilen sonuçları düzenli olarak izliyor ve gidişatı takip ediyor. Eğer çok başarısız ya da iyi sonuçlar elde edildiği gözlemlenirse deney sona eriyor. Aksi halde sonuçtan emin olunacak kadar sayıda hastaya tedavi uygulanmaya devam ediyor.
Recovery gibi rastgele kontrollü deneyler altın standart olarak kabul ediliyor. Dexamethasone buluşu sonrası Ulusal Sağlık Hizmetleri (NHS) ilacın faydalı olacağı düşünülen tüm hastalara verileceğini açıkladı.
Dexamethasone, deneye dahil edilen ilk ilaçlardan biriydi. Çünkü geçmişte akciğerler dahil olmak üzere vücutta oluşan inflamasyonu azaltmak için kullanılıyordu ve maliyeti düşük bir ilaçtı. Solunum cihazına bağlı, en ağır durumdaki hastalarda ölümleri üçte bire varan oranda azalttı.
Recovery deneyinde elde edilen bir diğer önemli sonuç da tartışmalı ilaç hidroksiklorokin üzerineydi. Sıtma ilacı olarak bilinen ve Türkiye’de Covid-19 tedavisinde yaygın olarak kullanılan bu ilacın yararının olmadığı ortaya çıktı. Bu nedenle deneyin hidroksiklorokin ayağına son verildi.
Test edilen diğer tedaviler
Recovery’de HIV ilacı kombinasyonu lopinavir/ritonavir de etkinliği test edilen diğer tedavi yöntemlerinden biri. Yaygın olarak kullanılan antibiyotik Azithromycin de Covid-19 tedavisi için test edilen ilaçlardan. Deneye en son dahil edilen ilaç da inflamsyon önleyici Tocilizumab isimli damar yoluyla enjete edilen bir ilaç.
Deneyin bu kollarına dair sonuçlar da işe yarayıp yaramadığına dair yeterli data elde edilir edilmez açıklanacak.