Ekonomist Atilla Yeşilada, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ‘doların köpüğünü aldıkları, enflasyonun da köpüğünü alacakları’ yönündeki söylemini eleştirerek, “Enflasyonda köpük olmaz” dedi.
Yeşilada, yeni modelle enflasyonun düşmeyeceğini, bu olursa ‘ekonomi diplomalarını yakacağını’ ifade etti.
Kısa bir süre kalan seçimlerden önce ekonomik büyümeyi artırmak isteyen Erdoğan, Merkez Bankası üzerinde faizleri düşürmesi için baskı kurmuştu. Bu isteğini, ortaya attığı ‘Çin tipi ekonomi modeli’yle birleştiren Erdoğan, Türkiye ekonomisinin bu yolla uzun vadede cari fazla vermeye başlayacağını ve ülkede bollaşan dövizle birlikte TL’nin değer kazanacağını ve enflasyonun düşeceğini öne sürmüştü.
Hemen hemen hiç bir uzmanın olumlu görüş sunmadığı bu modele uygun şekilde MB eylülden bu yana politika faizini 500 baz puan düşürerek yüzde 14 seviyesine kadar indirmişti. Bu süreçte TL’de görülmemiş değer kayıpları yaşanmış, enflasyon daha da fırlamıştı. Erdoğan’sa TL’deki kaybın önüne geçmek için bir dizi ekonomik tedbir açıklamak zorunda kalmıştı. Bunun ardından dolar/TL 11’in altına kadar gelirken, Erdoğan da “Dolardaki köpüğü aldık” demişti. Ancak kur tekrar 14’e yakın seviyelere gelmişti. Saat 07:52 itibariyle dolar kuru uluslararası piyasalarda 13,82’den işlem görüyor.
‘13,8 nerede 9,5 nerede’
Sözcü’den Ruhat Mengi’ye konuşan GlobalSource Partners’tan ekonomist Yeşilada, “Sayın Erdoğan’ın köpük alma operasyonunun gerçekleştiği 13,80 nerede, 9,5 nerede? Ve hiçbir şekilde de gerileyecek gibi durmuyor” dedi.
Yeşilada, ‘köpük alma’ ifadesinin arkasındaki mantığı şöyle özetledi: “Sayın Erdoğan enflasyonun da devalüasyon gibi yabancı güçler ve onlarla işbirliği yapan yerli menfaat gruplarını yaptığı bir algı operasyonu olduğunu düşünüyor. Çünkü enflasyonda köpük olmaz, hiç kimse böyle bir şey duymamış. Bunu söylemesi bile enflasyonu kendi politikalarının ürettiği bir sorun olarak değil de hala dış güçlerin ve Türkiye’de ona karşı olan çevrelerin bir oyunu olarak gördüğünü gösteriyor.
‘Gerileme mümkün değil’
Enflasyonda gerileme olması hiçbir şekilde mümkün değil. Üretici fiyatlarına baktığımızda yıllık artış yüzde 80, maliyetleri yüzde 80 artmış, satış fiyatı yani TÜFE yüzde 36 artmış. Bu üretici zarar edecek değil ya, mecburen kendi maliyetlerini fiyatlara yansıtacaktır. Dünyanın her ülkesinde ve her zamanda enflasyonu düşürmenin iki çaresi vardır; 1- Merkez Bankası faiz arttıracak, 2- Bütçedeki harcamaları kesip iç talebi azaltacaksınız. Bunlar da yapılmıyor, o zaman sayın cumhurbaşkanı hayal görüyor.”
‘Alakasının olmadığını gösterdi’
Ekonomist ‘yeni model’i şu sözlerle eleştirdi: “Türkiye’de ‘Ben üretimi arttırıp ithalatı azaltacağım, yarın döviz açığımı kapatacağım’ diye bir şey söyleyemezsiniz, gülerler. Bunlar en az beş yıl, makul şartlarda da 10 yıl alır. Dolayısıyla, şu andaki acil sorun olan dövizin hızla değer kazanmasına karşı ‘Ben daha fazla ihracat yapacağım, bekleyin döviz gelecek, enflasyon düşer’ demek bunu söyleyen kişinin hakikaten bu konularla uzaktan yakından hiç alakasının olmadığını gösterir.”
‘Diplomalarımı yakarım’
Erdoğan’ın “Sabredin, üç ila beş aya enflasyonu düşüreceğim” dediğini hatırlatan Yeşilada, şöyle devam etti: “Düşüremezsiniz, elinize sopa alıp bütün marketleri, eczacıları, otomotiv bayilerini dövüp içeri atsanız yine düşüremezsiniz. Maliyetleri arttığı için fiyatlar artıyor. ‘Maliyetinin altında satış yapacaksın’ dersen üretim yapmazlar, Türkiye 70’lere döner. Eğer enflasyon haziran ayında yüzde 36’nın altına düşerse ben ekonomistlik diplomalarımın hepsini sizin önünüzde yakacağım. Hala AKP’ye güvenen yüzde 20-25 arasında bir kitle var, onların umudunu bir kez daha yıkarsanız, sıradaki seçimin sonu 2001 seçimi gibi olur, eski aktörlerin hepsi tasfiye olur. Ayrıca 2023’te de bu kafayla enflasyon 36’nın altına düşmez, yüzde 70-80 enflasyon konuşuruz.”
Enflasyonun da köpüğü alınacakmış
Ekonomist Yeşilada: MB’nin en az beş-altı ay dövizi baskılayacak rezervi var
