Dünyada 300 milyona yakın insana Covid-19 aşısı uygulanırken, aşı üreten firmalar 2021’de milyarlarca dolarlık anlaşmalar yaptı.
Bloomberg’ün haberine göre bugüne dek 111 ülkede 291 milyondan fazla insana aşı yapıldı. Günlük aşı ortalaması yaklaşık 7.23 milyon.
En çok aşı uygulanan ülke, 85 milyon dozla ABD olurken, bu ülkeyi 52 milyonla Çin, 22 milyonla Britanya izledi. Türkiye’de de 10 milyon doz aşı yapıldı.
Uygulanan aşı sayısına göre ilk 10’daki ülkeler şöyle:
| ABD | 85,008,094 |
| Çin | 52,500,000 |
| Britanya | 22,392,883 |
| Hindistan | 19,040,175 |
| Brezilya | 10,390,842 |
| Türkiye | 9,871,101 |
| İsrail | 8,564,190 |
| Rusya | 7,500,000 |
| Almanya | 7,082,562 |
| B.A.E. | 6,235,316 |
Nüfusuna oranla en çok aşı uygulayan ülkelerin başında İsrail geliyor. İsrail, nüfusunun yüzde 95’ine aşı yaptı. Türkiye, nüfusunun yüzde 11.87’sini aşıladı. Nüfusuna göre en çok aşı uygulayan ilk 10 ülke şöyle:
| İsrail | % 95 |
| Seyşeller | % 85 |
| B.A.E. | % 58 |
| Maldivler | % 37 |
| Britanya | % 34 |
| ABD | % 26 |
| Sırbistan | % 23 |
| Şili | % 23 |
| Bahreyn | % 21 |
| Malta | % 18 |
Ülkeler arasında aşı yarışı sürerken, aşı üreten şirketler de 2021 yılında kasalarını dolduracak. Birçok zengin ülke gelecek yıllar için bile aşı siparişi verdi ancak şirketlerin üretim kapasitesi sınırlı.
Şirketler ne kadar kazanacak?
Guardian, aşı üreten sekiz şirketin anlaşmalarını inceleyerek, bu yıl ne kadar kazanacaklarını ortaya koydu. Ayrıca Britanya merkezli Barclays Bankası analistlerinin de şirketlerin olası kazançlarına dair yorumlarına yer verdi.
1. Pfizer/BioNTech
Alman BioNTech ve ABD’li Pfizer şirketi, şu anki anlaşmalara göre 2021 yılında 15 milyar dolar kazanmayı bekliyor.
Barclays Bankası’ndan analist Carter Gould, 2021’deki satışların 21.5 milyar dolara ulaşabileceğini tahmin etti. Gelecek yıl 8.6, 2023’de ise yaklaşık 2 milyar dolarlık satış öngördü.
2. Moderna
ABD’de üretilen Moderna aşısı, bu yılki satışlarından 18.4 milyar dolar kazanmayı bekliyor. Barclays’den Gena Wang, şirketin bu yıl 19.6, gelecek yıl 18.4, 2023’te ise 11.4 milyar dolar kazanabileceğini tahmin etti.
3. Johnson & Johnson
Şirket bu yıl 1 milyar doz aşı teslim etmeyi taahüt ederken, anlaşmalardan 10 milyar dolar kazanmayı bekliyor.
4. AstraZeneca
Yatırım bankası SVB Leerink, Britanya’daki Oxford Üniversitesi tarafından geliştirilen aşı için bu yıl 1.9 milyar dolarlık satış öngördü. Gelecek yılki tahmin ise 3 milyar doları buldu.
5. Sinovac
Çinli Sinovac şirketinin ürettiği CoronaVac aşısını satın alan ülkeler arasında Türkiye de var. Çinli şirket bu yıl 1 milyar doz aşı üretmeyi planlıyor. Aşının iki dozu Çin’de 60 dolara satılıyor. Sinovac’ın Endonezyalı ortağı Bio Farma, iki dozunu 27.2 dolara satacağını açıkladı. Türkiye, satın alınan aşılara ne kadar ödendiğini açıklamadı.
6. Sputnik V
Rusya devleti tarafından geliştirilen aşıdan 1.4 milyar doz üretmek için Türkiye’nin de arasında bulunduğu 10 ülkede 15 fabrikayla sözleşme imzalandı. Aşı Rusya’da ücretsiz uygulanıyor. Üretici, diğer ülkelere 20 dolar ya da daha ucuza satılabileceğini bildirdi.
7. Novavax
Şirket, 12 aylık sürede aşıdan milyarlarca dolar kazanma potansiyeli olduğunu bildirdi ancak net rakam vermedi. Novavax, bu yılın ortasına kadar 2 milyar doz aşı üretmeyi planlıyor.
8. CureVac
Şirket, bu yıl 300 milyon doz, gelecek yıl da 600 milyon ila 1 milyar doz aşı üretmeyi amaçlıyor. Avrupa Birliği’nin 200 milyon dozdan fazla satın aldığı aşının şirkete ne kadar kazandıracağı bilinmiyor.