Dünya Bankası hem küresel ekonomiyi hem de Türkiye’yi 2020’de zor bir toparlanma, 2021’de ise belirsiz bir yeniden yükselişin beklediğini açıkladı.
Banka ‘yelkenleri ayarlamak’ başlıklı dün yayımladığı Türkiye ekonomik izleme raporunda makro tahminlerini güncellemedi.
Temel senaryoda Türkiye ekonomisinin bu yıl yüzde 3.8 daralacağını öngören Dünya Bankası, “Bu tahminin belirsizlik aralığının çok geniş olduğunu eklemek gerekmekte” ifadesini kullandı.
‘Dengesizlikler arttı’
Türkiye’nin benzer ülkelere nazaran, Covid-19 sürecine girerken faizleri tekrar indirme noktasında daha az hareket alanına sahip bir ülke olduğuna da dikkat çekilen raporda şöyle dendi:
“Merkez Bankası’nın (MB) sisteme likit enjeksiyonuna ihtiyaç kritik düzeydeydi, ancak bu durum kısa bir süre öncesi itibarıyla iç ve dış dengesizlikleri artırmaya başlamıştır. Türkiye’nin parasal politika müdahalelerini ayarlaması gerekecektir. Enflasyon durumu ve dış zorluklar düşünüldüğünde önem taşıyan bu hususta çalışmalar halihazırda başlamıştır.”
Yoksulluk oranı
Covid-19 şokunun Türkiye’deki hanelerin refahını, bilhassa yoksul ve kırılgan grupları, ‘çok ciddi etkileyeceğine’ de dikkat çekilen raporda, “Hane gelirlerinde yaşanabilecek şoklar Türkiye’nin yoksulluk oranının yüzde 10.4’ten yüzde 14.4’e çıkmasına neden olabilir. Bu noktada devletin tedbirleriyle yoksulluk oranında yüzde 14.4’ten yüzde 11.8’e önemli bir düşüş sağlanacaktır” dendi.
Yeni yoksullaşan hanelerin dörtte üçüne, devletin sosyal koruma sisteminde olmaları nedeniyle, kolaylıkla ulaşılabilmekte olduğuna da değinilen raporda kalan dörtte birin devletin sosyal koruma sisteminde olmadığı, bu hanelere erişim için daha fazla çaba gerektiği belirtildi.
Raporda kısa vadeli borç ödeme yükümlülükleri için ise ‘üstesinden gelinebilir’ gözüktüğünü ancak artan cari dengesizlik, azalan döviz rezervleri ve kur baskıları Türkiye’nin genel dışsal kırılganlığını yükselttiğine dikkat çekildi.
Raporda corona virüsünün ilk yaygınlaştığı dönemde kamu bankalarının ekonomiye daha fazla kredi aktarmaya başladığına da dikkat çekilerek, şöyle dendi: “2020 yılı ikinci çeyreğinde, özel bankalardaki 126 milyar liralık genişlemeye kıyasla, 250 milyar lirayı aşan bir kredi genişlemesi yaşanan kamu bankalarında kredilerin yüzde 49’undan fazlası KOBİ’lere gitmiştir… Kredi genişlemesinde ağırlıkla daha önce yeterince hizmet almayan segmentlere ve ekonominin en kötü etkilenen bazı sektörlerine odaklanılmıştır.”
Raporda Türkiye’nin kısa vadeli ekonomik rahatlamaya odaklanan politikalardan uzaklaşarak dayanıklılığı inşa eden ve toparlanmayı hızlandıran politikalara geçmesi gerektiği görüşüne de yer verilerek, “Türkiye’nin yapısal reformları uygulama ve verimliliği artırma çabaları hız kazanmalıdır” dendi.
Dünya Bankası Türkiye ekonomisinin bu yıl yüzde 3.8 daraldıktan sonra önümüzdeki yıl yüzde 5 büyüyeceğini öngörüyor. Enflasyon ise yıllık ortalama olarak 2020’de yüzde 10 gelecek yıl ise yüzde 9.5 öngörülüyor.
Banka 2019’u yüzde 1.1 seviyesinde tamamlayan cari dengenin ise milli gelire oranla 2020’de – yüzde 3.2, 2021’de – yüzde 4 öngörüyor.