Corona virüsü nedeniyle uzun süredir baskı altında bulunan dolar/TL 7 seviyesine ve tarihi zirvesine daha da yaklaşırken, piyasalarda yön belirleyici olarak petrol fiyatları ve bugün sonuçları açıklanacak Merkez Bankası faiz kararı bekleniyor.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) bankaları daha çok kredi vermeye ve tahvil alımına gitmeye yönelten kararı sonrası lira cinsi tahvil getirilerinde sert düşüşler devam ediyor. Hazine’nin dün düzenlediği ihaleye de bankaların ilgisi BDDK kararı sonrası oldukça artmış durumda.
En düşük seviyede
ABD’de petrol fiyatları bu hafta tarihte ilk defa eksiye düştü. Brent tipi ham petrol ise bu sabah 16 dolarla 1999’dan bu yana en düşük seviyede işlem görüyor.
Dolar/TL dün 6.9970’e kadar yükseldi, kur bu seviyeyi en son 13 Ağustos 2018’de görülen 7.24 seviyesindeki tarihi zirveye de yaklaştı. Kur bu sabah saat 08:50’de 6.9815/6.9900 seviyesinde işlem görüyor. Aynı saatte sepet bazında TL 7.2787/7.2886, avro/TL 7.5759/7.5880 seviyesinde.
BIST 100 endeksi dün yüzde 1.5 civarı kayıpla kapandı.
Lira dün petrol fiyatlarındaki düşüş ve küresel riskten kaçış ile gelişmekte olan ülke para birimleri genelinde görülen kayıplara maruz kaldı. Kayıplar petrol başta olmak üzere ekonomisi yeraltı zenginliklerine bağlı ülke para birimlerinde daha belirgin yaşandı.
Yılbaşından beri yüzde 15
Yılbaşından beri bakıldığında lira dolar karşısında yaklaşık yüzde 15 değer kaybı yaşarken benzer para birimlerinde yüzde 26’yı aşan değer kayıpları gözleniyor. Dolar karşısında ruble yüzde 20, peso yüzde 22, real yüzde 24, rand yüzde 26 değer kaybı yaşıyor.
Rezervler eridi
Bu gelişmede petrol fiyatlarındaki düşüşün yanı sıra kamunun liradaki değer kaybını azaltmak adına artan döviz arzı da belirleyici. Ancak geçen yıl 30 milyar doları aşan bu yıl ise 20 milyar doları aştığı tahmin edilen döviz arzı MB’nin rezervlerinde de şubat ayı sonundan beri 20 milyar doları aşan düşüş olarak yansımış durumda.
IMF seçenek değil
Kamunun döviz arzının artması ve MB rezervlerindeki düşüş ile birlikte Türkiye’nin yeni bir dış kaynak sağlayıp sağlamayacağı piyasada yakından takip ediliyor.
Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi Başkanı Göksel Aşan ise dünkü açıklamasında IMF’nin dış kaynak için bir seçenek olmayacağı görüşü tekrar etti. Aşan, ticaret ortaklarıyla swap anlaşmalarının ise mümkün olduğunu söyledi.
MB Başkanı Murat Uysal da hafta sonu yaptığı açıklamada yeni swap anlaşmaları amaçlı görüşmeler yaptıklarını söylemişti.
İngiltere’yle swap
Türkiye’nin G20 kapsamında, ticaret ortaklarıyla ve ABD başta olmak üzere swap imkanı için halen temasta olduğunu belirten yetkililer, IMF dışında diğer tüm finansman imkanlarına sıcak bakıldığını belirtiyor. Öte yandan kaynaklar Türkiye’nin İngiltere Merkez Bankası ile de swap anlaşması için temasta olduğunu da söyledi.
Uysal hafta sonu açıklamasında iç tüketimde en kötünün geride kaldığını gösteren öncü verilerin bulunduğunu belirtse de iç tüketim haricindeki diğer göstergeler için benzer iyimserliği kullanmadı.
Faiz kararı
Merkez Bankası’nın faiz kararının beklentilerin çok ötesinde bir indirim içermemesi halinde piyasada anlamlı bir hareket getirmeyebilir. Reuters’ın 18 kurumun tahminiyle yaptığı ankete göre faiz indirimi medyan beklentisi 50 baz puan olurken, tahminler politika faizinin sabit tutulması ile 100 baz puan indirilmesi arasında değişiyor. Tahminler arasında faiz artışı ise yer almıyor.