Bilim Kurulu üyesi Doç. Dr. Afşin Emre Kayıpmaz, kurulun kış döneminde ev içinde toplanabilecek kişi sayısında kısıtlamaya gidilmesi yönünde tavsiye verdiğini söyledi.
AA’ya konuşan Kayıpmaz, ‘corona’yı ağır atlatan kişilerde hastalığın zatürreye dönüşmesi sebebiyle servis ve yoğun bakım ihtiyacı olan kişilerin sayısında da her geçen gün artış yaşandığına dikkat çekti.
Erken tedavinin, hastalığın zatürreye dönüşme oranını azalttığını belirten Kayıpmaz, şunları söyledi: “Hastane ve yoğun bakım yatışları azalıyor. Hastalığın ağır seyrettiği risk gruplarında yer alan ve kronik hastalıkları olan belli yaşın üzerindeki kişilerin artması ile birlikte, sağlık kapasitesinin üzerindeki yük de artıyor. Sağlık çalışanlarımız, mart ayından itibaren yoğun bir çabanın içerisinde. Aylardır hiç dinlenmeden, sevdiklerine sarılmadan sürekli çalışma halinde olan arkadaşlarımız var. Onların bu fedakar çabalarına bizler de birey olarak tedbirlere uyarak destek verebiliriz.”
Kayıpmaz, insanların alması gereken önlemlerin yanı sıra kamu ve özel sektörün de alması gereken önlemler olduğunu belirterek, uzaktan çalışma imkanının teşvik edilmesinin atılan önemli adımlardan biri olduğunu söyledi.
‘Gençler eve virüs getiriyor’
Doç. Dr. Kayıpmaz, gençlerde de hastalığın ağır seyrettiği kişiler olduğunu belirterek, şu uyarılarda bulundu: “35 yaşındaki bir kişiyi de ciddi solunum sıkıntısıyla acil serviste görebiliyoruz. Onun da yoğun bakıma yatırılarak takip edilmesi gerekebiliyor. Günlük çalışma hayatında aktif olan kişiler, özellikle 25-49 yaş, belirti göstermeden ya da hafif belirtilerle hastalığı atlatırken evlerine gittiklerinde, ev içerisinde kurallara dikkat etmedikleri için, evdeki kronik hastalığı olanlara ve ileri yaştaki büyüklere hastalığı bulaştırdığını biliyoruz.
Evden hiç çıkmamış hastalığı kapmış 80 yaş üzeri hastalarımız var. Demek ki onlara hastalığı taşıyan kişiler var. Bunlar da günlük yaşam içerisinde aktif olan 25-49 yaş arasındaki kişiler. Onların getirdiği hastalık, büyüklerde, kronik hastalığı olan kişilerde, hastalığın daha ağır seyretmesine neden olabiliyor. Bu durumda ise yoğun bakım ve servis yatışları etkileniyor. Hastalığın zatürreye dönüşme ihtimali artıyor. Bunun önüne geçmek için de erken tanı ve tedavi çok önemli bir rol oynuyor. Erken tedavide kullanılan antiviral ilaçlar favipiravir gibi ilaçların sayesinde de ülke genelinde hastalığın zatürreye dönüşüm ihtimali de yüzde beşin altında.”
‘Kalabalığın azaltılması gerekiyor’
Kayıpmaz, İstanbul’daki vaka sayısındaki artışın nedenlerine ilişkin de şunları söyledi: “İstanbul, en kalabalık ilimiz. Nüfusumuzun önemli bir bölümü İstanbul’da yaşıyor. İstanbul’la ilişki halinde olan iller var. Bu illerde yaşayıp İstanbul’a gelip akşam geri dönen kişiler var. Kocaeli, Bursa, Çanakkale, Balıkesir gibi İstanbul çevre illeri hem nüfusun hem sanayinin yoğun olduğu iller. İstanbul’da bazı ilçelerde nüfus yoğunluğunun çok fazla olduğunu görüyoruz. Kalabalık, her ortamda hastalığın yayılması için önemli bir risk. Kalabalığın İstanbul başta olmak üzere çevre illerde de azaltılması gerekiyor. Bununla ilgili olarak kamu gerekli önlemleri alıyor. İçişleri Bakanlığı’mız da önlemlere uyulup uyulmadığını denetliyor. İstanbul’da gece hayatının yoğun yaşandığı yerlerde eğlence merkezlerinde kafe, restoran tarzı yerlerde kurallara uyulup uyulmadığı sıkı bir şekilde denetleniyor.”
‘Zorunlu değilse yapılmamalı’
Son dönemde özellikle ev içi bulaş riskinin çok fazla olduğuna işaret eden Kayıpmaz, şöyle devam etti: “Genç bir kişi hastalığı dışarıdan kapıp herhangi bir belirti vermeden bu virüsü ev içerisindeki büyüklerine bulaştırabiliyor. Büyüklerde de bu hastalık daha ağır seyretme riski taşıyor. Dışarıdaki toplanmalar, bir araya gelmeler, kalabalık etkinlikler büyük ölçüde kısıtlandı ama evlerde insanlar toplanmaya devam ediyor. Bundan dolayı ev içerisindeki misafirliklerin kış döneminde zorunlu değilse yapılmaması gerekiyor. Ev içerisinde insanlar kalabalık ortamda bir arada uzun sürede kaldığı vakit virüs yayılmak için kendine fırsat buluyor.
‘Kısıtlansın’
Yurt dışında birçok ülkede ev içerisinde dahi etkinliklerin en fazla iki saat olması gerektiği tavsiye edildiğini vurgulayan bilim kurulu üyesi şöyle devam etti: “Ev içerisinde toplanabilecek kişi sayısı, dışarıda toplanabilecek kişi sayısı da kısıtlanmış durumda. Biz de Bilim Kurulu olarak bu yönde bir tavsiyede bulunduk. Kış aylarında ev içerisindeki misafirlikler zorunlu değilse kesinlikle yapılmamalı. İnsanlar dışarıda tanımadığı kişilerden kendine virüs bulaşabileceğini düşünüyor ama sevdiklerinden, yakın arkadaşlarından, akrabalarından hastalığın bulaşmayacağını düşünüyor. Bu da hastalığın yayılımı için karşımızdaki en önemli risklerden biri.”