ABD’nin önde gelen dergilerinden The Atlantic, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın 1997 yılında okuduğu şiirden dolayı aldığı cezaya atıfta bulunarak, “Türk cumhurbaşkanı bir zamanlar şiir okuduğu için hapis yatmıştı, şimdi aynısını Alman bir komedyen için istiyor” yorumunu yaptı.
Başbakan Ahmet Davutoğlu ve Erdoğan’ın ağır hakaretler içeren şiirin basın özgürlüğü sayılıp sayılmayacağını sorgulamasına değinilen yazıda şöyle dendi: “İfadenin legal ya da illegal olmamasının sınırlarını koymanın tarihi, Alman komedyen Jan Böhmermann’ın Erdoğan’ın penis boyu ya da onu nasıl kullandığıyla dalga geçmesiyle başlamadı. Tüm dünyada, basın ve ifade özgürlüğü, ağır hakaretlerin kaldırılabilmesine dair uzun bir mücadelenin sonucudur.”
‘Derisi daha da inceldi’
Yazıya şöyle devam edildi: “Öyle görünüyor ki Erdoğan kendi mahkumiyetinden aksini öğrenmiş. Oysa hapisten değişmiş, İslamcılıktan ziyade Batı tarzı demokrasiye bağlanmış biri olarak çıkmıştı. Ancak bu algı hatalıymış. Erdoğan daha ziyade, başkasının okuduğu şiirden davacı olmanın daha iyi olduğunu anlamış. Geçen 13 yılda, Erdoğan’ın gücü arttıkça derisi daha da inceldi. Erdoğan dünyanın en büyük 17’nci ekonomisini yönetiyor ve bin odalı bir sarayda yaşıyor. Ancak bu, eleştirilere karşı kendini daha az rahat hissetmesine neden oluyor.”
Erdoğan’ın Jan Böhmermann hakkındaki şikayeti ve Almanya Başbakanı Merkel’in komedyen hakkında soruşturma açılmasına onayı da anımsatılan yazıda, Türkiye’nin Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü’ne göre bu yıl 151’inci sıraya gerilediği bilgisi paylaşıldı; hükümetin muhalif gazetecilere dönük baskısı ve sansüre işaret edildi.
‘Güç yozlaştırdığında şiir temizler’
Soruşturma yargıya yansırsa, özgür ifadenin daha önce korunan ‘aşağılama’dan soruşturabilir ‘hakaret’e dönüşeceği, dahası ne tür ve kime yönelik ifadenin tehlikeli olabileceğinin tanımlanacağı vurgulanan yazıda şu ifadelere de yer verildi: “Güç liderleri kibre sürüklediğinde, şiir onlara hudutlarını anımsatır. Eski ABD başkanı John F. Kennedy bir keresinde ‘Güç yozlaştırdığında şiir temizler’ demişti. Ancak bazen bu şiire ve güçlü adamın kim olduğuna bağlı oluyor. Bazen sınırları şiir anımsatıyor. Bazen de şiir Almanya’da ve güçlü adam Türkiye’de oluyor. Ya sonra?”