CANAN COŞKUN
canancoskun@diken.com.tr
@canancoskun
Tozkoparan, Fikirtepe, Fetihtepe, Tokatköy… İstanbul’da ‘kentsel dönüşüm’ projeleriyle mahalle sakinlerinin evinden edildiği, o evlerin yerine yüksek rezidansların dikildiği muhitlerden bazıları. Başakşehir ilçesindeki Şahintepe de dönüşüm mağduru bir mahalle. Mahalleyi ‘dönüştürecek’ projeyi üstlenen belediye, çözümü sakinlerin taşınmazlarını başka ilçeye taşımakta buldu. Sakinlerin arsalarından kesintiler yaparak yeni inşaat adaları oluşturan belediye, kendi şirketi dışında müteahhit firmanın dönüşüm yapmasına da izin vermiyor. Dahası su altında kalacağı belirtilen bir noktaya lüks konut yapıyor.
Başakşehir’e bağlı Şahintepe Mahallesi, Sazlıdere Barajı ile Küçükçekmece Gölü arasında kalan 30 binden fazla kişinin yaşadığı bir yer. Sakinlerin 81 şehirden insanın yaşadığını söylediği mahallede mülteciler de var.
Şahintepe Mahallesi 2012’de rezerv yapı alanı ilan edildi. Bu ilandan hareketle 2020 ve 2022 yıllarında imar transferleri yapıldı. Bu transferler nedeniyle mahalle sakinlerinin parsellerinin metrekareleri değişti. Bu değişiklikler metrekare kesintisi, yer ve fonksiyon değişikliğini kapsıyordu. 2022’deki imar transferi mahallenin ilçe sınırlarını aşarak 20 kilometre ötedeki Arnavuköy’ün Hacımaşlı köyüne taşınmasını öngörüyordu.
Mahalle sakinleri ‘Hacımaşlı Sürgünü’ adını verdikleri bu uygulamaya karşı davalarını sürdürdüğü sırada Haziran 2022’de belediyenin aynı zamanda mahalle içerisindeki yedi adada kentsel dönüşüm ilan ettiğinden de haberdar oldu.
Bu dönüşüm projesi 2020 yılındaki imar transferine dayanarak yapılmıştı. Bu nedenle bazı parseller kesintiler üzerinden yeniden tapulandırılmıştı. Kesintilerde hak iddia eden ise Başakşehir Belediyesi’nin müteahhit firması Başakkent A.Ş.’ydi. Şahintepeliler üçte bire yakın kesintilerin ve transferlerin yaşandığı tapulandırma işlemiyle ilgili bakanlığa itirazda bulundu. Bakanlık itirazlarla ilgili henüz bir yanıt vermiş değil.
Belediye, mahalledeki dönüşümü Başakkent A.Ş. dışında bir firmanın yapmasına izin vermezken, söz konusu şirket mahalledeki inşaat işlerini de yürütmeye devam ediyor. Belediye, mahallenin arsalardan ibaret olduğunu söylerken, 30 binden fazla kimsenin yaşadığı mahallenin sakinleri seslerini duyurmaya çalışıyor.
Şahintepeliler Diken’e konuştu.
‘Belediyenin yandaşlarına peşkeş çekiyorlar‘
30 yıldır Şahintepe’de yaşayan Mürsel Doğru 60 yaşında. Üç katlı bir evi var. Buraya taşındıklarında kanalizasyonu döşeyip elektrik direklerini dikmişler. Ailesinin tek gelirinin emekli maaşı olduğunu söyleyen Doğru, kredi kartıyla geçindiklerini anlatıyor ve “Bundan sonra bir tuğla koyamam üst üste, imkanım yok” diyor.
Evinin bulunduğu parseldeki 100 metre karelik kesintiye itiraz eden Doğru şunları söylüyor: “Okul yapılacaksa, yol yapılacaksa, cami yapılacaksa, karakol yapılacaksa benim o 100 metrekareye itirazım yok. Ama 100 metrekareyi belediyenin yandaşlarına peşkeş çekiyorlar, ben buna karşıyım.”
‘Orada balık insanlar mı yaşayacak‘
2005’ten bu yana mahallede yaşayan Recep Fırtına’nın da tapulu bir evi var. Açtıkları davalarda idarenin bulunduğumuz yerin su seviyesinde kaldığını söylediğini anlatan Fırtına, şöyle devam ediyor: “Şu an yüksek bir noktadayız. Burası su altında kalacaksa belediyenin konut inşaatı yaptığı alan bu durumda akvaryum olacak herhalde. Orada balık insanlar mı yaşayacak?”
‘Kolay lokma değiliz’
22 yıllık Şahintepeli Yaşar Coşkun da günübirlik işlerle hayatını sürdürdüğünü anlatıyor. Tek varlığı olduğunu söylediği evinin başka bir ilçeye taşınması kararı karşısında şaşkın: “Dünyanın hiçbir yerinde böyle bir şey yaşanmamıştır herhalde.”
Mahallelinin bilgilendirilmesi için toplantılar yaptıklarını söyleyen Coşkun belediyeye şöyle sesleniyor: “Kesinlikle bizimle uğraşmayın. Şahintepe halkı olarak biz sandığınız kadar kolay lokma değiliz.”
Şahintepelilerin yaptığı toplantıları polis de takip ediyormuş. Polisin gözetiminde olmak sıradışı bir olay değil, çünkü mahallenin sınırları içinde bir kalekol da bulunuyor.
‘Topu birbirlerine atıp duruyorlar‘
2009’dan bu yana mahalleli Harun Demirci, eviye ilgili üç yıl önce imar affına başvurmuş. Yapı kayıt belgesi aldıktan sonra evinin bulunduğu alan 455 metre kareden 360 metre kareye düşmüş. Demirci, kesinti yapılan kısmı hissedarı belediye.
Demirci şöyle devam ediyor: “Bir gecede hissedar olmuşlar ama kime sormuşlar? Belediye başkanı Yasin Kartoğlu yaptı bunu. Ona sorsan bakanlık yapıyor. Topu birbirlerine atıp duruyorlar. Yıllardır AK Parti’ye oy veriyorum ama bu yüzden (Cumhurbaşkanı Tayyip) Erdoğan’a bile oy vermeyeceğim. Yeter, burada millete kan kusturuyorlar.”
‘Bizim olmadığımız bir dönüşüm‘
Aslan Aydın, 13 yıldır Şahintepe’de yaşıyor. Belediyenin müteahhit firması Başakkent A.Ş.’den Aydın’a da görüşme talebi için telefon gelmiş. Ne teklif edileceğini bildiği için görüşmediğini söyleyen Aydın şöyle konuşuyor: “Bir dönüşüm olacaksa yerinde dönüşüm olmasını istiyoruz ama bunu onlar istemiyor. Bizim olmadığımız bir dönüşüm istiyorlar. Burada yaşam hakkımızın olmadığını sözlü ve psikolojik olarak bize hissettiriyorlar.”
‘Biz buranın asli unsuruyuz’
1986’dan bu yana Şahintepe’de yaşayan Servet Çınar’ın ise binası ve bakkalı var. Sözlerine “Buranın çamurunu, çilesini çekmiş bir halkız” diyerek başlayan Çınar, borçlanarak ev sahibi olduklarını söylüyor ve “Annem 82 yaşında, ilk defa bir yuvası oldu” diyor.
Belediyenin kendi parseline ortak olduğunu söyleyen Çınar, şöyle devam ediyor: “Bu belediye benimle ne zaman mal kazandı? Bu hak gaspı değil midir? Kanunsuzların kanununu yaşıyoruz. İtirazımız buna. Biz bizim olanın bizden gasp edilip tabiri caizse üç beş çapulcuya peşkeş çekilmesine karşıyız. Benim çocuğum burada büyüdü, ben burada büyüdüm. Biz eşkıya değiliz, biz terörist değiliz, biz yol kesmeyiz. Biz buranın asli unsuruyuz.”
‘Soğan ekmek yedik’
Nedime Şen de çocuklarıyla yaptıkları evin ellerinden alınmak istendiğini söylüyor. “Soğanla ekmek yedik evi yapabilmek için” diyen Şen kendilerini mağdur edenlere tepkili.
Var bir bildikleri demek ki
Şahintepelilerin açtığı davalar hala sürüyor, buna karşın mahallenin alt ucunda, Kanal İstanbul havzasında yer aldığından su altında kalacağı söyleyen yerde Başakkent A.Ş.’nin ‘Şahintepe’nin ilk modern konut projesi’ inşaatı almış başını gidiyor. Yatay mimari vaadeden reklam panosunun arkasından onlarca katlı binalar yükseliyor.
Başakkent A.Ş.’nin yönetim kurulunda ise başta başkan olmak üzere belediye görevlileri, ilahiyatçılar ve AKP gençlik kolları üyeleri bulunuyor.