AZİME ACAR
Düşünsenize, stüdyo yok, mikrofon yok, devasa ışıklar yok. Elinizdeki cep telefonu canlı yayın için yeter de artar bile.
Teknoloji konusunda en bilgisiz kişiler dahi tek tuşla, kolayca canlı yayın başlatabiliyor.
Twitter’ın 26 Mart’ta kullanıma açtığı Periscope’un kullanıcı sayısı bir ay dolmadan 1.5 milyonu aştı bile.
Gezi’den dünyaya
Denizaltının deniz yüzeyini izlemek için kullandığı sistemden adını alan Periscope’un icadı Gezi Parkı eylemlerine dayanıyor.
Gezi’de akıllı telefonlarla çektikleri video ve fotoğrafları paylaşmaya çalışanların çabasını fark eden İranlı girişimci Kayvon Beykpour’un, Amerika’ya döndüğünde ortağı Joseph Bernstein’le geliştirdiği bir sistem Periscope.
Artık görüntüyü kaydettikten sonra paylaşmak değil, anında yayına çıkmak söz konusu. Üstelik hem yayıncının hem yayını izleyenlerin yorum yapabilmeleri de mümkün.
Gezi Parkı eylemlerinde geleneksel medyaya fena halde haber atlatan vatandaş gazeteciliği bu yeni araçla farklı bir boyuta taşınacak gibi görünüyor.
Hiç bu kadar kolay olmamıştı
“Gözümle görmeden inanmam” diyenlere anında canlı yayın yapabilen Periscope’un geleceği, kullanıma açıldığı ilk günden belli olmuştu.
New York’ta bir binada yaşanan patlamanın üzerinden daha bir dakika bile geçmemişti. Ama, vatandaş gazeteciliği o gün kullanıma açılan Periscope’la anında canlı yayındaydı. Habercilerin olay yerine canlı yayın araçlarıyla ulaşıp bilgi vermesine daha çok zaman vardı.
30 kişinin yaralandığı olayda, binadan yükselen alevler ve dumanların sarsıcı görüntüsü, olay yerindeki bağırış, çağırışlar arasında beş Periscope kullanıcısı izleyicilerden gelen soruları, gördüklerini de ekleyerek yanıtlıyordu…
Gazeteciler, siyasetçiler, şirketler sırada
Gazetecilerin, özellikle haber programı sunucularının Periscope’u hemen benimsediğini söyleyelim.
CNN Türk’ten Nevşin Mengü, Kanal D’den İrfan Değirmencioğlu, Fox Haber’den Fatih Portakal gibi haberciler, haber programı arası ve öncesinde Periscope’u hızla kullanıma soktu. Periscope’u avantaja çevirmeye çalışan gazeteciler, birer ikişer kullanıcılar arasında yer almaya başladı.
Sanatçıları ve siyasetçileri de unutmayalım. Cem Yılmaz, yeni filmi için düzenlediği ofis toplantısının ardından Periscope ile yayın yaparak başı çekti, arkası da geldi…
Tam seçim öncesi siyasiler bu yeni iletişim aracını keşfetmekte gecikmedi.
Cemil Çiçek’in basın toplantısı canlı olarak ‘TBMM resmi’ hesabından yayınlandı. Teknolojiyi yakından takip etmesiyle tanınan MHP’li Oktay Vural’ın basın toplantısından oğlu canlı yayın yaptı.
Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun danışmanı Osman Sert ise makam aracı içinden vatandaşlarla sohbet edip, el sallayan Davutoğlu’nun görüntülerini canlı yayınladı.
Ünlüler ve siyasetçilerin tüm bu Periscope’lu tanıtım hamleleri geleneksel medyaya haber konusu olmakta gecikmedi.
İşin şirketler ve markalar boyutunda ise gerçek zamanlı pazarlama nimetinden yararlanmak için kollar çoktan sıvandı.
Hızlı ve bağımsız
Periscope ile kaldırımda yürüyenlerden, tabaktaki pizzaya kadar saçma sapan bir sürü şey de yayında ama bunu bir yana bırakıp konunun farklı yanına bir göz atalım…
Bir tarafta, hiçbir şeyin saklı kalmayacağı şeffaf bir toplum, sansürsüz yayın, ticari ve siyasi fırsatlar var. Diğer tarafta da özel hayatın gizliliği, fikir hakları, şirket sırları gibi boyutlar söz konusu.
Örnek vermek gerekirse Game of Thrones dizisi, yeni sezonun ilk bölümünü Amerika’da yayına verdiğinde, izleyenlerden birisi bu bölümü Periscope ile paylaştı. Yayın haklarını elinde tutan HBO, Twitter’a ateş püskürdü. HBO, telif hakkını ihlal etmeye devam edecek ABD’li kullanıcıların internet hizmetinin bloke edileceğini açıkladı.
Artık yeni medya düzeninin hızlı, bağımsız bir oyuncusuyla karşı karşıyayız. Binlerce bağımsız yayıncı aynı anda canlı yayında… Üstelik sayıları da çığ gibi büyüyor. Yurttaş haberciliğinde önemli bir hamle.
Kişisel ve kurumsal itibarın yönetilmesi şimdi çok daha zor olacak. Zira her an her yerde birileri kayıtta ve yayında.