EFE SÖNMEZ
efesonmez1@gmail.com / @efesonmezz
Geçen hafta Galatasaray maçında Until The Grave (UTG) grubunun açtığı ’17 yıldır illegal, bundan sonra legal’ yazılı pankarta tepki gösteren Fenerbahçe taraftar grupları, tribünlerde cinsiyetçi veya ayrımcı pankartların olmaması gerektiğini belirterek, bu ifadenin tüm Fenerbahçe taraftarlarını temsil etmediğine vurgu yaptı.
Fotoğraflar: Twitter
Fenerbahçe ile Galatasaray, 20 Kasım’da Kadıköy’deki Şükrü Saracoğlu Stadyumu’nda karşılaştı. Fenerbahçe, Hollandalı golcüsü Robin van Persie’nin golleriyle maçtan 2-0’lık skorla galip ayrıldı. Bu sonuçla, Galatasaray’ın Kadıköy’de ‘kazanamama serisi’ de 18 yıla çıkmış oldu.
Ancak maçtan sonra konuşulanlar, bundan ibaret değildi. Okul Açık tribününde Until The Grave (Mezara Kadar) adlı taraftar grubunun açtığı ’17 yıldır illegal, bundan sonra legal’ pankartı, sosyal medyada eleştirildi. Türkiye’deki tribünlerin cinsiyetçi ve ırkçı söylemleri yeni değil ancak bu pankart, cinsel istismar önergesinin tartışıldığı bir dönemde açıldığı için hayli tepki çekti, gündem oldu.
Önce ‘Espriyi anlamadınız’, sonra özür
Until The Grave grubunun bazı pankartları…
Maçın ertesi günü sosyal medyada hesabından açıklama yapan Until The Grave, söz konusu pankartın ‘Fenerbahçe’yi her fırsatta yaralamaya çalışan gruplar tarafından fırsat’ olarak görüldüğü savundu.
Diğer takımların tribünlerinde de şimdiye dek ‘sert’ pankartların açıldığını, bu pankartın da ‘hiçbir siyasi içerik ve başka anlamda hazırlanmadığını’ ifade eden Until The Grave, “Herkesin dilinde olan 18 yaş esprilerini anlamayana veya anlamak istemeyen geçmişlerini gözden geçirmelidir. Açılan bu pankartlar sadece Fenerbahçemize olan bağlılığımızı gösterme amaçlı açılmıştır aksi hali düşünülemez” dedi.
Bir gün sonra yine sosyal medya hesabından açıklama yapan Until The Grave, pankartın hiçbir şekilde atıf yapmayacakları bir noktaya çekildiğini belirterek, ‘başta kadınlar olmak üzere’ toplumun tüm kesimlerinden özür diledi.
‘Taraflar arası rekabet, kadını değersizleştirerek yapılıyor’
Ancak Fenerbahçe taraftar grupları, pankarta tepkili.
Diken’in sorularını yanıtlayan Vamos Bien adlı taraftar grubu, söz konusu pankartı dünyanın hiçbir tribünü için doğru bulmadıklarını ifade etti.
“Futbolda taraflar arası rekabet, maalesef ki kadını erkekten daha aşağıda ve değersiz gören düşünce üzerinden, cinsiyetçi pankartlar ve tezahüratlar olarak yansıyor” diyen Vamos Bien’liler, daha önce de bir kadın mankene Galatasaray forması giydirilip yakıldığını hatırlattı.
Tribünlerin toplumun aynası olduğunu aktaran Vamos Bien’liler, “Hükümetin çocuk gelinleri ve tecavüzü meşrulaştırmaya çalıştığı bir ortamda açılan bu iğrenç pankart kan donduracak niteliktedir” dedi.
Eğitim ailede başlar
Fotoğraflar: Reuters
Pankarttaki gibi söylemlerin kullanılmamasının, taraftar ve kulüp yönetiminden önce ailelerde verilecek eğitimle mümkün olduğunu aktaran Vamos Bien’liler, yönetimin sorumluluğuna ilişkin şunları anlattı: “Pankartın açılması bir şekilde yasalarla, kurallarla engellenmeye çalışılıyor belki ama atılacak tweetler yine tecavüz şakası üzerinden atılıyor, yakılacak bedenler yine stadyum dışında yakılıyor; diğer taraftarlar tarafından da buna alkış tutuluyor. Kaldı ki devletin tecavüzü, kadına şiddeti, kadın cinayetlerini örtbas ettiği, zanlıları koruduğu bir ülkede yaşıyoruz, stat yönetiminin ya da Passolig uygulaması sonrasında tribünlerde kalmış ve düşünce yapıları sorgulanabilecek bir avuç insanın buna tepki göstermesini beklemek fazlasıyla iyi niyetlilik olur.”
Kapıdaki güvenlik kadına ‘evine git’ diyor
Tüm dünyada futbolun erkek egemen bir yapı olduğunun altını çizen Vamos Bien’liler, gelişmiş ülkelerde en azından kadın ve çocuklara yönelik rahatsızlık verebilecek davranışların yaşanmadığını kaydedip Türkiye’den de bir örnek verdi: “Stada girişte kontrol yapan polisler, güvenlikler kadınlara ‘Sen niye geldin, git evinde otur’ diye yorum yapma hakkını buluyor. Tribünlerde istenip istenmedikleri de çok tartışmaya açık bir konu diyebiliriz o yüzden.”
Pankartlar nasıl kontrol ediliyor?
Vamos Bien’lilerin verdiği bilgiye göre stat ya da salonlara alınacak pankartlar, önce özel güvenlik daha sonra da spor şubeye bağlı polislerce kontrol ediliyor. Görevliler, pankartta yazılanları amirlerine ve stat yönetimine bildiriyorlar. Bazen de pankartlar, maç gününden önce stada getiriliyor.
Vamos Bien’liler, “Stada pankart sokarken bugüne kadar bir engellemeyle karşılaştınız mı?” sorusuna şu yanıtı verdi: “Defalarca yabancı dilde pankart yaptığımız için stada alınmadığı oldu, bunun tek sebebi anlamını bilmiyor oluşları ve bunu bir bahane olarak kullanmaları. Bu sene Ankara’da oynanan erkekler Cumhurbaşkanlığı Kupası maçında salonda Erdoğan da bulunacağı için hiçbir şekilde, hiçbir pankart salona kabul edilmedi. Engellemeler ve yasaklar günden güne, stadyumdan stadyuma, polisten polise değişiyor. Günlerce emek verdiğiniz pankartı takımınızla buluşturmak koca bir kumar diyebiliriz yani.”
‘Tribünlerin gerçek sahibi biziz’
Fotoğraf: Twitter
Taraftar grubu Taşra da sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, devletin dönüştürmeye çalıştığı alanlardan birinin de ‘yeşil saha’lar olduğuna dikkat çekti.
Açılan pankartın bu dönüşümün futbola çoktan sirayet ettiğini gösterdiği ifade edilen açıklamada, “Her ne kadar son yıllarda Passolig ile birlikte devletin sınırlayıcı, fişleyici, bizleri asıl sevdamız olan tribünlerden alıkoymaya yönelik uygulamaları, biz muhalif taraftarları yeşil sahalardan uzak bırakmaya zorlasa da o tribünlerin gerçek sahibi yine bizleriz” dendi.
‘Bu rengi kirletmenize izin vermeyeceğiz’
Kadın bedeni üzerinden diğer takımı aşağılama çabalarının sorumlusunun, seyircisiz oynama cezası alan takımların maçlarının kadınlara ücretsiz yapan Türkiye Futbol Federasyonu olduğu belirtilen açıklamada, şunlar anlatıldı: “İpleri başkasının elinde olan zihniyetin kurbanı taraftar gruplarına diyoruz ki; pankart tribünde bir kültürdür, bir ruhtur, emektir, bir isyanın, bir sevdanın dile getiriliş şeklidir, bir renktir pankart yapmak… Ve biz bu rengi, bu kültürü, bu ruhu cinsiyetçi, homofobik ve son derece küstah söylemlerinizle kirletmenize izin vermeyeceğiz.”
Ne yapılabilir?
Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği, futbolda yaşanan ayrımcılığa karşı mücadele etmek için kulüplere bazın önerilerde bulunmuştu.
* Kulübün medya organları ve yayınlarında, sporda cinsiyetçi şiddetin önlenmesine yönelik bilinçlendirici ve farkındalık arttırıcı program ve sayfalar hazırlanmalı
* Kadınların kulüp yönetimlerinde bulunmasını teşvik edilmeli
* Sporda kadın branşların artırılmalı
* Cinsiyetçi ve homofobik şiddet içeren tezahüratlarda bulunan taraftarlara yönelik caydırıcı yaptırımlar uygulanmalı
* Sporcu ve yöneticilere farkındalık eğitimi verilmeli
* Eşleri veya partnerlerine şiddet uygulayan futbolculara yönelik caydırıcı yaptırımlar uygulanmalı