Manisa’nın Soma ilçesinde 301 kişinin yaşamını yitirdiği faciadan 36 gün sonra, ocağı işleten Soma Kömür İşletmeleri AŞ’nin, işçi ailelerinin tazminat alacaklarına karşı hileli (muvazaalı) bir yönteme başvurduğu Sayıştay raporunda yer aldı.
Madeni ipotek ettirdi, banka birinci alacaklı oldu
Fotoğraf: DHA
DHA’nın haberine göre, TKİ’nin 2014 hesaplarına yönelik Sayıştay’ın denetim raporları Meclis’e ulaştı. Buna göre, şirket, TKİ’den gelecekte çıkartacağı kömür için 182 milyon 134 bin 867 lira teminat aldı. Bu teminatı da borçlu olduğu bir bankaya ‘temlik’ (devretme) olarak gösterdi. Bankanın buna dayanarak başlattığı icra takibiyle, ‘öncelikli alacaklı’ banka olurken, işçi ailelerinin tazminatı ikinci sıraya düştü.
Sayıştay denetim raporlarına göre, şirket, faciadan 36 gün sonra Soma 2’nci Asliye Hukuk Mahkemesi’nin ihtiyati haciz kararlarının uygulanmasını engellemek için harekete geçti. Şirket, kazadan sonra kapatılan ve ne zaman açılacağı belirsiz ocağa dair gelecekte bir alacağı olmamasına rağmen, ileride yapacağı kömür üretimi için 182 milyon 134 bin 867 TL’yi devretmek (temlik) için TKİ Genel Müdürlüğü’ne yazı yazdı.
TKİ’den de gerekli onay yazısının gelmesiyle Soma Kömür İşletmeleri AŞ, 182 milyon 134 bin 867 TL tutarındaki alacak yazısını, bankaya devretti. Banka da, haciz işlemiyle öncelikli alacaklı durumuna geldi. Bu durumu Sayıştay denetçileri, hileli (muvazaalı) olarak değerlendirdi.
‘Gerçek borçlarından kurtulmak için’
Somalı madenci ailelerinin avukatı Çağdaş Hukukçular Derneği Genel Başkanı Selçuk Kozağaçlı bu işlemin bir tür kamu alacağı olduğu için, manevi tazminatlarla ilgili alacakların önüne geçtiğini söyledi. Kozağaçlı, “Burada katliamın 36’ncı gününde ileride, ailelere verdikleri zararı karşılamamak için bir niyetle hareket ettiklerini gösteriyor. Bu bir alacak önceliğidir. Hileli bir işlem gibi görünüyor. Gerçek borcunu ödememek için sahte borçlularla süreci uzatırlar. Gerçek borçlarından kurtulur. Hileli ve tehlikeli bir işlem” diye konuştu.
Madenin kendi mallarıymış gibi bankaya ipotek gibi gösterildiğini söyleyen Kozağaçlı, “Madeni ipotek gibi göstererek banka kredisini alıyorlar. Devlet resmen kefil oluyor. TKİ madeni bir kayyuma devretmeli” dedi.
348 haciz kararı var
Sayıştay raporuna göre faciadan sonra, şirket alacakları için toplam 348 ihtiyati haciz kararı oluştu.
TKİ Genel Müdürlüğü, bunlar için sıra cetveli oluşturdu. Bu haciz kararlarından 334, ölen madenci ailelerinin 30 bin TL ile 500 bin TL arasındaki haciz kararlarından oluşuyor.
Şirketin, kurumdan aldığı onay sonrasında bankaya devrettiği temlikin de, yine 25’inci sırada olduğu raporda yazıldı. Bu işlem sonucunda, sıra cetvelindeki 334 madenci yakınının, paralarını çok geç ya da hiç alamayacakları belirtildi.