Sayıştay Başkanlığı’nın 2023 Sağlık Bakanlığı Denetim Raporu şehir hastaneleriyle ilgili önceki yıllarda tespit edilen usulsüzlük ve sorunların sürdüğünü ortaya koydu. Rapora göre bunlara yeni usulsüzlükler de eklendi.
Sayıştay’ın tespit ettiği usulsüzlükler şöyle:
* Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) modeliyle işletilen şehir hastanelerinin muhasebe işlemlerinin mevzuata uygun şekilde yapılmıyor.
* Hizmete giren şehir hastanelerine ait bazı varlık ve yükümlülükler hatalı kaydediliyor. Kira ödemeleri hatalı muhasebeleştiriliyor ve muhasebe içi envanter işlemleri yapılmıyor.
* Finansal kiralama işlemlerinden doğan mali borçlara ve borçlanma maliyetlerine ilişkin değerleme yapılmıyor.
* Hizmete giren şehir hastanelerinde miktara bağlı hizmetler için taahhüt edilen tutarların nazım hesaplarda izlenmiyor.
* Sözleşme kapsamında teslim edilen taşınırlar, malzeme kaynak yönetim sistemine kaydedilmiyor.
‘Şirketler sözleşmeye uymuyor, yönetim göz yumuyor‘
* Ankara Etlik Entegre Sağlık Kampüsü’nde ihale teklifine dâhil olan, idare onayıyla yapılmayan teknolojik gelişmeler kalemi altındaki imalatlara ilişkin idare ile şirket arasında iş azalışı yapılacağında mutabık kalınmasına rağmen, bu süreç tamamlanarak kullanım bedeline yansıtılmıyor.
* Ankara Etlik Şehir Hastanesi Yüksek Güvenlikli Adli Psikiyatri Servisi’nde şirket tarafından verilmesi gereken güvenlik hizmetinin sunulmaması nedeniyle ilgili serviste sağlık hizmeti verilemiyor. Şirkete karşı sözleşme haklarından bazıları kullanılmıyor ve sağlık hizmeti verilemeyen bu alan için hizmetlerden bir kesinti yapılmıyor.
* KÖİ modeliyle işletilen şehir hastanelerinde, şirketlerin yer teslimi yapılmadan inşaat işlerine başlamalarına rağmen yatırım ve işletme dönemlerine ilişkin revizyonlar yapılmıyor.
* Şirketler tarafından işletilen ticari alanlarda ihale dokümanı ve projelerde yer alandan daha fazla alanda faaliyet yürütülüyor. Ticari alanların elektrik, su ve doğalgaz sayaçları eksik veya arızalı.
* KÖİ modeli ile yapılan şehir hastanelerinde yemekhane hizmetine ilişkin olarak personel kimlik kartı, vardiya sistemi, elektronik turnike sistemi arasında entegrasyon olmaması sebebiyle yemek hakkı olmayan personelin yemek sayıları hak edişe yansıyor.
Tabip odası: Kamulaştırılmalı
Ankara Tabip Odası Yönetim Kurulu, sağlık hizmetlerinin özel sektörün çıkarlarına göre değil, kamu hukuku ve kamu maliyesi araçları eşliğinde, ‘kamu yararı‘ doğrultusunda organize edilmesi gerektiğini söyledi.
Açıklamada illerin ve ilçelerin coğrafya, nüfus, altyapı ve ulaşım gibi özellikleri göz önünde bulundurularak kent ölçeğine uygun devlet hastanelerinin inşa edilmesi gerektiği belirtildi: “Şehir hastaneleri için kapatılan hastaneler yeniden açılmalı ve kamu imkânlarıyla modernizasyonu yapılmalı. Depreme dayanıklılığı sağlanmalı. Şehir hastaneleri kamulaştırılmalı.”
Bütçeye yük
Öte yandan şehir hastaneleri, kamu kaynaklarını ve sağlık hizmeti sunumunu olumsuz etkiliyor.
Genel bütçe üzerinde yük oluşturuyor. Önceki Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, şehir hastanelerinin 322 milyar avroluk kira bedelinin bütçeye yükünü 27,5 milyar avroyla sınırladıklarını açıklamıştı.
Sağlık Bakanlığı, 2024 bütçesi kapsamında şehir hastanelerinin hizmet alımı nedeniyle sunduğu hizmetler için 26 milyar 143 milyon lira; şehir hastaneleri yatırım kullanım bedeli için 57 milyar 554 milyon lira, toplam 83 milyar 697 milyon lira ödenek ayırdı.
2024 ödenekleriyle birlikte KÖİ modeliyle işletilen hastanelere son beş yılda toplam 180 milyar TL’den fazla ödeme yapılacak.