Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan’a göre burundan sprey olarak uygulanan ‘intranazal Covid‘, bulaşı engelleyebilecek tek aşı adayı, teoride ise en ideal aşı.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, önceki gün bilim kurulu toplantısının ardından burundan sprey olarak uygulanan ‘intranazal Covid’ aşısında çok yakında birinci faz çalışmalarına başlanacağını duyurmuş, Türk bilim insanlarının girişimi sonuçlanırsa bu aşıda üretim verimliliğinin çok yüksek olacağını ifade etmişti.
Prof. Dr. Ceyhan, pandemiyi bitirebilmenin en kolay yolunun da bulaşı önlemek olduğunu vurgulayarak şunları söyledi: “Bulaşın engellenmesi için canlı bir aşı olması lazım. Ancak canlı corona virüsü aşısını geliştirmek üç yıldan önce mümkün değil. Yakın bir sürede bulaşı engelleyebilecek tek aşı adayı ‘intranazal Covid’ aşısı gibi görünüyor. Pandemi aşısında bir başka önemli şey… Kolay ulaşılabilecek, kolay üretilebilecek, uzun süre dayanabilecek. Dolayısıyla birçok kullandığımız aşı bu özellikleri taşımıyor.”
Ceyhan, ‘intranazal Covid’ aşısının avantajlarını şöyle sıraladı: “Oda sıcaklığında taşınabiliyor ve saklanabiliyor. Burundan verildiği için virüsün direkt vücuda girmesini engelleyebiliyor. Diğer aşıların, kan hücreleri ile karşı karşıya gelene kadar hiçbir etkisi yok. Dolayısıyla aşılı kişilerin virüsü alıp başkalarına bulaştırmasını da engelliyor. Bu şu ana kadar üretilen aşılar ile başarılmış bir şey değil. Uygulaması çok kolay, araya enjektör girmiyor. Burun spreyleri ile kişi kendisi bile uygulayabiliyor. Aşı kararsızlığını azaltıyor; birçok insan enjeksiyon korkusu nedeniyle aşı olmak istemez, bunu ortadan kaldırıyor. Eğer yeteri miktarda üretilirse kısa sürede çok fazla kişinin aşılanma şansı var. Tek doz ile aşılanıyor, iki doz kullanılmıyor.”
İnaktif aşıyla burun spreyi uygulamasını kıyaslayan profesör şu değerlendirmeyi yaptı: “İnaktif aşılar güvenlik problemi az olan aşılar ama sıkıntı daha çok etkinlik ile ilgili. Ölü virüs vücutta çoğalmadığı için sizin verdiğiniz miktarla ne elde ediyorsanız o kadar etkili oluyor. Virüs ağızdan, burundan giriyor. Biz de eğer aynı yolla bağışıklık geliştirirsek o zaman daha girişinde önlemiş oluruz virüsü. Biz kas içine aşı ile ne yapıyoruz; virüs ancak kana geldikten sonra etkili olabilecek antikorlar salgılatıyoruz. Halbuki burun içine uygulanan İntranazal aşıda ‘immünoglobülin A’ dediğimiz mukozayı da koruyan antikorları da salgılatıyoruz, hücresel bağışıklık da geliştiriyoruz, ‘immünoglobülin G’ de geliştiriyoruz. Baktığımız zaman teorik anlamda en ideal aşı, intranazal aşı.”
