Normalleşmeye daha kolay uyumlanacağını gösteren muhalefette tablo şu: İttifak dışında kalsa bile HDP daha çok gündemde, denklemin daha içinde.
Normalleşmeye çok açık destek vermekten kaçınan İYİ Parti ise ittifakta olmasına rağmen gündemin biraz daha dışında. Yan yana durarak iktidarın saldırılarına açık hale geleceği düşünülen muhalefet, tek pakette olmasa da farklı formlarda kurulan ilişkilerle normalleşme engellerini zorluyor. Birkaç ay önce daha zor kurulacak ilişkiler ve cümleler, rahatça gündeme giriyor ve kabul görüyor.
Seçim atmosferinin, daha önceki seçimlerden farklı bir seyir izlemesinde, yukarıda saydığımız bilinçli tercihler, taktik hamleler ve siyasi yönlendirmeler önemli pay sahibi. Fakat kutuplaşmadan, gerilimden ve anormalliklerden yorulan kamuoyunun, aşağıdan yukarıya doğru başka bir siyasi iklimi talep etmesi, bunun işaretlerini desteklemesi ve normalleşme talebinin destek bulmasının payı da hiç küçümsenmemeli.
AKP iktidarının ilk yıllarında çok kullanılan bir kavram vardı; “eski Türkiye”. AKP kendisini yeni Türkiye olarak tanımlıyor ve muhalefeti eski Türkiye olarak işaret ediyordu.
Seçim atmosferi, artık AKP döneminin “eski Türkiye” haline geldiği bir “yeni Türkiye” beklentisinin ağırlığını hissettirdiğini gösteriyor. Aşırı iyimserliğin sinir bozucu tarafları var ama sıkı muhalifliğin de iflah olmaz kötümserlikle ölçülmesi çok doğru değil.