Ünlü yazarların klasik eserlerinin günümüzün ‘değer ve hassasiyetlerine’ göre yeniden yazılması tartışmaları, Britanyalı yazar Ian Fleming’in ünlü roman serisi ‘James Bond’a sıçradı.
The Telegraph gazetesinin haberine göre, James Bond serisinin ilk kitabı ‘Casino Royal’ yayımlanmasının 70’inci yılı sebebiyle yeniden basılmadan önce ‘günün hassasiyetlerine uygun olarak’ gözden geçirildi.
Gazete, Nisan ayından piyasaya çıkacak yeni baskıda ‘ırkçı’, ifadelerin yumuşatılıp günümüze uygun hale getirilmesi isteğinin, yazarın kitaplarının haklarını elinde bulunduran Fleming Publications’dan geldiğini yazdı.
Kitaplara “Bu kitap, modern okuyucular tarafından rahatsız edici olarak kabul edilebilecek terim ve tutumların sıradan olduğu bir zamanda yazılmıştır” diye bir not da eklenecek.
Ian Fleming, Bond romanlarını 1951- 1966 yılları arasında yazdı. O dönemde siyahlar için yaygın olarak kullanılan ‘zengi’ (nigger) sözcüğü kitaptan tamamen çıkarıldı.
‘Yaşamak İçin Öldür’ kitabında, Harlem’deki bir gece kulübünü anlatırken, “Bond seyircilerin yalaktaki domuzlar gibi nefes nefese ve homurdandığını duyabiliyordu” satırları, “Bond odadaki gerilimi hissedebiliyordu” şeklinde değiştirildi.
Habere göre Yazar Ian Fleming, 1964’te ölmeden önce bazı romanlarında değişiklik yapılmasına bizzat izin vermişti. Ian Fleming Publications gazeteye verdiği demeçte, ‘Orijinal Bond kitaplarını incelediğini ve Ian’ın isteklerini takip ettiklerini’ söyledi: “Kitaplardaki ırksal terimlerin örneklerine baktık ve bazı kelimeleri tek tek çıkardık ya da bugün daha çok kabul gören terimlerle değiştirdik.”
Cinsiyetçi ifadeler değiştirilmedi
Öte yandan Bond’un Asyalılar için kullandığı ırkçı terimler, Koreli uşak Oddjob hakkındaki aşağılayıcı görüşleri kitaplarda yer almaya devam ediyor.
‘Tecavüzün tatlı tadı’ gibi cinsel şiddeti öven ya da eşcinselliği ‘inatçı bir sakatlık’ olarak tanımlayan ifadeler de yeni baskılarda değiştirilmeyen bölümler arasında.
Aynısı Roald Dahl’ın başına geldi
Geçtiğimiz hafta benzer bir tartışma Britanyalı yazar Roald Dahl’ın kitapları üzerinden yapılmıştı. Dahl’ın ‘Charlie’nin Çikolata Fabrikası’, ‘Matilda‘ gibi ünlü çocuk kitaplarındaki ‘obez‘ ‘kocakarı‘ gibi sözcükler, Penguin Yayınevi tarafından yumuşatılmış, ancak edebiyat çevrelerinden ve okurlardan tepki alınca geri adım atılmıştı. Yayınevi son olarak kitapların hem ‘orijinal‘ hem de ‘hassas‘ versiyonlarını karar verdi.