• ROTA
  • 9 SORUDA
  • DİKEN ÖZEL
  • GÜNÜN 11’i
  • DİKENLİK
  • AKŞAM POSTASI
  • VPN HABER
  • ENGLISH

Diken

Yaramazlara biraz batar!

  • VİTRİN
  • AKTÜEL
  • EKONOMİ
  • ANALİZ
  • DÜNYA
  • MEDYA
  • KEYİF
  • YAZARLAR
  • SANAT
  • SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK

İşyeri kirasına enflasyonun üzerinde zam yapılabilir mi?

11/10/2021 09:04


Uzmanlar, işyerlerindeki kira artışlarını sınırlayan düzenlemenin süresinin Temmuz 2020’de dolmasıyla birlikte artık mal sahiplerinin ‘tacir’ kiracılarından enflasyondan daha fazla artış talep edemeyeceği görüşünde.

Fotoğraf: AA

Türkiye’de kira fiyatları açıklanan enflasyonun üzerinde hızlı bir şekilde arttı. Evlerin çoğu ‘elverişli konut’ kriterlerine uymuyor ancak kira fiyatları fahiş oranda. Bununla birlikte öğrencilerin barınabileceği yurt sayıları da yeterli değil. Özel yurtların fiyatları da ciddi oranda zamlandı.


Konuttaki bu fahiş fiyat sorunu gündemdeki sıcaklığını korurken, işyeri sahipleri ve kiracıları da istisnai yasal düzenlemelerinin bu süreçten nasıl etkileceği konusunda kararsız.

Kira hukukuna ilişkin soruları Bursa Barosu avukatlarından Olcay Göçüm, Hürriyet’ten Oya Armutçu’ya yanıtladı.

TÜFE oranında artış, işyeri kiraları için geçerli mi?

Kira parasının tespit ve ödenmesine ilişkin kiralardaki artışı TÜFE oranıyla sınırlayan düzenleme (Türk Borçlar Kanunu’nun 344. maddesi) yasayla (6353 sayılı yasa) ‘kiracının tacir ve kiralayanın işyeri olması’ şartıyla sekiz yıl süreyle ertelenmişti. Yasada öngörülen bu sekiz yıllık erteleme süresi 1 Temmuz 2020’de sona erdi.

1 Temmuz 2020’ye kadar nasıl artış yapıldı?

Yasal değişiklik (6353 sayılı yasa) gereği, ‘kiracı tacir ve kiralanan işyeri’ ise 1 Temmuz 2020 tarihine kadar yapılacak kira artışlarında TÜFE oranında artış değil 18 Kasım 1964 tarihli İçtihadı Birleştirme Kararı gereği bir+üç yıllık süre boyunca sözleşmede yer alan artış şartı uygulandı. Bir+üç yıllık, yani toplam dört yıllık süre dolmuş ise kira parası emsal rayiçler dikkate alınarak hak ve nesafete göre tespit edilip ödenmesi gerekmekteydi.

İşyeri kiraları yönünden erteleme hükmü gereği 1 Temmuz 2020 tarihine kadar işyeri kiracısı tacir ise sözleşmede yer alan artış şartı kiracı açısından bağlayıcı, kiralayan açısından bağlayıcı değil.

İşyeri kiralarında da artık TÜFE oranları mı geçerli?

İşyeri kira sözleşmelerinde artık konut kiralarındaki gibi TÜFE artış oranının altında artış oranı kararlaştırabilir. Ancak TÜFE artış oranının üstünde artış oranı kararlaştırılamaz. Örneğin TÜFE yüzde 14.55  (2021 yılı için kanuni kira artış oranı)  kira sözleşmesinde artış oranı yüzde 30 ise yüzde 14.55 aşan artış oranı, yok hükmünde kabul edilmelidir. Bu kanuni düzenlemenin amacı, kiracının korunması.

İki taraf da tacir ise arabulucuya başvuru zorunlu mu?

Kira tespit ve kira uyarlama davaları Türk Ticaret Kanunu gereği ‘Alacak ve Tazminat davası’ niteliğinde olmadığından ‘Arabuluculuk başvurusuna’ tabi olmamalı. Ancak, yine kanun gereği her iki taraf tacir ise açılacak ‘Kira Alacak ve Kira Tazminat Davaları’nda arabuluculuğa başvurulması zorunlu. Taraflar kira uyuşmazlıklarında arabulucuya başvurup uzlaşma sağlayamazlarsa mahkeme yoluna gidebilir.

İşyerinde sözleşme süresinin sona ermesi tahliye nedeni mi?

Normalleşme süreciyle birlikte konut kiraları gibi işyeri kiraları da yükseldi. İstanbul başta bazı büyük şehirlerde mülk sahiplerinin eski tacir kiracılarını da çıkarmaya çalışıp işyerlerini daha yüksek fiyatta kiraya vermeye çalıştıkları gözlemlenmekte. Konut kiraları gibi işyerlerinde de kira süresinin sona ermesi tahliye nedeni değil. Kanun gereği (Türk Borçlar Kanunu’nun 347. maddesi) kira süresi sonunda kira akdi  birer yıllık dilimler halinde uzar. Kiralayan ancak mahkemeden tahliye kararı alarak (gereksinim, kiranın ödenmemesi nedeniyle temerrüt nedeniyle tahliye gibi) kiralanan işyerinin tahliyesini gerçekleştirebilir. Olağanüstü durumlar oluşmadığı müddetçe işyerlerinde de beş yıl süreyle TÜFE artış oranı üzerinde kira artışı talep edilemez.  

Pandemi nedeniyle işyeri kirasında indirip talep edilebilir mi?

Bursa Bölge Adliye Mahkemesi (BAM) 4. Hukuk Dairesi’nin öncülük ettiği kararla birlikte Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nin kararı ışığında, pandemi nedeniyle işyeri kiraları yönünden kira uyarlama davası açılabilir. Yargıtay kararı ışığında, kanundaki (Türk Borçlar Kanunu’nun 138. maddesinde yer alan şartlar) şartlar oluşmuş ise -kira parasının ödenmemesi veya ihtirazi kayıtla ödenmesi, pandemi süresi ile birlikte gelirin düştüğü sözleşmenin başlangıcında var olan dengenin kiracısının kusur olmadan bozulması gibi- ve gelirin düştüğü işletme defterleri ile ispatlanmış ise mahkemece tedbir kararı verilerek kira parası indirilebilir, yeniden belirlenebilir.

‘Kira katlandı’ diye konutta da yüksek kira istenebilir mi?

Konut kiralarında örneğin bir konut aylık 800 TL’ye kiralanmış ise ev sahibi akit yılını takip eden dört yıl toplam beş yıl süre boyunca ancak TÜFE artış oranına göre artış yaparak kira parası talep edebilir. O bölgede ‘Kiralar katlandı’ diye kira parasının 4 bin bin TL olduğunu iddia edip 4 bin TL aylık kira parası ödenmesini talep edemez. Ancak, beş yıllık süre geçtikten sonra rayiç kira bedellerine göre aylık kira parası hak ve nesafet kuralına göre tespit edilip ödenmesi talep edilebilir.

Konutun ardından fabrika kiraları da uçtu

Filed Under: Aktüel

SON HABERLER

Ziraatçiler endişeli: Buğday üretimi düşebilir

Türkiye Ziraatçılar Derneği Genel Başkanı Hüseyin Demirtaş, bu yıl buğday … Devamı...

‘Altılı masa’ toplanıyor: Aday için takvim belirlenebilir

ALTAN SANCAR @altansancarr / [email protected] Güçlendirilmiş … Devamı...

Bakan duyurdu: Ev yapmak isteyene uygun fiyatlı arazi devletten

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, vatandaşların … Devamı...

Prof. Dr. Fincancı: Dört ayda 800 doktor yurtdışı için ‘iyi hal belgesi’ istedi

ŞULE TÜRKER [email protected] @suleturker34 Covid-19 … Devamı...

Avrupa’nın en büyüğü Real Madrid!

Real Madrid, Şampiyonlar Ligi finalinde Liverpool'u mağlup ederek kupayı … Devamı...

MSB: Pençe-Kilit Operasyonu bölgesinde bir asker şehit

Milli Savunma Bakanlığı (MSB), 'Pençe-Kilit Operasyonu' bölgesinde bir … Devamı...

Enes Kanter’e ‘cumhurbaşkanına hakaret’ten soruşturma

‘FETÖ’ soruşturmasında ‘silahlı terör örgütü üyeliği'nden yakalama kararı … Devamı...

Ortalama kira asgari ücreti geçti; yıllık artış yüzde 150

CHP İstanbul Milletvekili Gürsel Tekin, illerin ortalama kiralarını … Devamı...

Piyanist Fazıl Say’dan Munzur Çayı kıyısında konser

Piyanist ve besteci Fazıl Say, Tunceli'nin Ovacık ilçesinde doğanın … Devamı...

Muhalefet nasıl bir adayla seçimi kazanabilir?

İHSAN DAĞI @ihsandagi Millet İttifakı cumhurbaşkanı adayını tespitte … Devamı...

Son dönemde iş sözleşmelerine eklenmeye başlayan cezai şartlar neler?
Çin’in blokzincir ağı Türkiye’ye genişliyor

Ara

DİKEN’İ TAKİP EDİN

Osman Kavala 1671 gündür hapiste

YAZARLAR

Muhalefet nasıl bir adayla seçimi kazanabilir?

İhsan Dağı

Az kalsın konsolide oluyordum, verilmiş sadakam varmış!

Murat Sevinç

Ukrayna’dan Suriye’ye uzanan faylar

Bahadır Kaynak

Benim mezhepçi tanışlarım, aslında yok muydu?

Murat Sevinç

‘Hikaye’ olma hikayeler yaşa

Psk. Dr. Feyza Bayraktar

Yazarlar yazılarından sessizce çekilmesini bilmeli!

Mustafa Dağıstanlı

Kılıçdaroğlu aday olursa…

Levent Gültekin

GÜNÜN 11’İ

Mustafa Karaalioğlu: İki kanat da cümbüşe iştirak etmekte beis görmedi

Deniz Zeyrek: Dosta düşmana nasıl izah edeceğiz?

Uğur Dündar: Kılıçdaroğlu iktidar cenahında paniğe neden oldu

Ahmet Takan: Nebati, saray divanında Tayyip Erdoğan’dan esaslı bir fırça yemiş

Esin Övet: Bunların hepsi gerçek mi? Ne oluyor bir bilen var mı?

Mustafa Balbay: İktidar halkı susturma arayışında

Remzi Özdemir: Hiçbir şey vatandaşa gösterildiği gibi değil

Mehmet Barlas: Yunanistan, PKK’nın yerini hızla alacak gibi

L. Doğan Tılıç: ‘Göç’ haberi sadece ‘göç’ haberi değildir

Zeynep Gürcanlı: Suriye çok hareketli

İhsan Çaralan: Suriye’ye operasyon, iktidarın en önemli kozu

Dünyanın en büyük viskisi 1,4 milyon dolara satıldı

‘Stranger Things’in tanıtımı için açılan pizzacının girişi Twitter kullanıcılarının diline düştü

Köpeğe benzemek için 2 milyon yen harcadı

Binlerce kilometre göç: Küçük akbabalar üremek için Kars’ı ‘tercih etti’

‘Nakit halen çöp’ diyen milyarder fon yöneticisi, parasıyla ne yapıyor?

‘Stranger Things’in yeni sezonu uyarı mesajıyla başladı: Texas okul katliamıyla benzer sahneler var

Sıcakta arabada bıraktığı dört köpek öldü: Gözaltına alındı

Dünyanın en yaşlı köpeği tahtını Pebbles’a kaptırdı

Sıradışı bir vaka: Seksten sonra hafıza kaybı yaşayan adam

  • VİTRİN
  • AKTÜEL
  • EKONOMİ
  • ANALİZ
  • DÜNYA
  • MEDYA
  • KEYİF
  • YAZARLAR
  • SANAT
  • SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK
  • AGORA
  • DİKEN’E TAKILANLAR
  • BİRİNCİ SAYFALAR
  • GÜNÜN 11’i
  • AKŞAM POSTASI
  • BU GAZETE…
  • DİKEN 5 YAŞINDA
  • KÜNYE
  • İLETİŞİM
  • E-mail
  • Facebook
  • Google+
  • Pinterest
  • RSS
  • Twitter
  • Vimeo
  • YouTube

"Genç gazeteci arkadaşlarıma! Bu meslek yorucu bir meslektir. Ama, insan büyük bir zevkle çalışır. Kalemine daima efendi kal, uşak olmamaya gayret et. Mecbur kalırsan kır, sakın satma." Sedat Simavi