İBB İstanbul İstatistik Ofisi, ‘İstanbul Bakkalları ve Veresiye Alışveriş Pratikleri Araştırması’na göre bakkalların yüzde 71’i veresiye defter tutuyor. Veresiye talebi en yüksek olan ilk üç ürün ekmek, yumurta ve sigara oldu.
İstanbul Planlama Ajansı bünyesindeki İstanbul İstatistik Ofisi’nin araştırması, kentin 39 ilçesindeki 402 mahalle bakkalı ile 21-25 Ocak tarihleri arasında görüşülerek hazırlandı.
Kent yoksulluğunun geldiği seviyeyi bakkal defterlerinden okumaya davet eden araştırmada, vatandaşın alım gücü ve küçük esnafın içinde bulunduğu zorluklarla ilgili ortaya çıkan veriler şöyle:
Peynir, yağ, çay, bakliyat…
Bakkallara pandemi öncesinde ve pandemi sürecinde veresiye defteri tutup tutmadığı soruldu. Pandemi sürecinde veresiye defteri tutan bakkal sayısının pandemi öncesine göre benzer oranda seyrettiği gözlendi. Her iki dönemde de bakkalların yaklaşık yüzde 71’inin veresiye defteri tuttuğu görüldü. İlk üçte yer alan ekmek, yumurta ve sigaradan sonra en çok veresiye yazdırılan ürünler peynir, yağ, çay, bakliyat, süt, şeker ve yoğurt oldu.
Pandemiyle defter kabardı
Pandemi öncesi döneme göre veresiye alışveriş yapan kişi sayısının artması ile birlikte veresiye defterlerinde yazılı olan toplam borç miktarının da arttığı görüldü. Pandemi öncesi dönemde veresiye defterinde yazan toplam borç miktarı, ortalama olarak 12 bin 733 lira iken, pandemi sürecinde, yüzde 54.8 artışla ortalama 19 bin 717 lira oldu.
Yine pandemi öncesi dönemde, bir bakkaldan veresiye alışveriş yapan kişi sayısı, aylık ortalama 24 olarak belirlendi. Pandemi sürecinde ise yüzde 32.2 artarak 31 kişiye yükseldi.
Satış oranları azaldı
Pandemi sürecinde, bakkalların yüzde 85.8’i, Mart 2020 öncesine göre, satış oranlarının azaldığını belirtti. Bakkalların yüzde 10.2’si ise satış oranlarının değişmediğini, yüzde 4’ü satış oranlarının pandemi öncesi döneme göre arttığını kaydetti.
Online alışveriş etkisi
Pandemi ile birlikte satış hacimlerini önemli ölçüde artıran online alışveriş siteleri ve eve ürün tedarik girişimlerinin yaygınlaşması, bakkalların satış oranlarını negatif yönde etkiledi. Bakkalların yüzde 84.4’ü, bu nedenle zorluklar yaşadığını belirtti.
Zincir market ve fiyat artışları başlıca zorluklar
Bakkallara yaşadıkları olası zorluklar sorulduğunda, en fazla verilen cevap, yüzde 92.7 ile “Zincir market şube sayılarının artması” oldu. “Ürün fiyatlarının artması” yanıtı, yüzde 91.3’lük oran ile ikinci sırada yer aldı.