Başbakan Tayyip Erdoğan’ın YouTube ve Facebook yasağının sinyalini vermesi, tam da İran’ın benzer yasaklardan kurtulmaya hazırlandığı bir döneme denk geldi. İran Kültür Bakanı Ali Cenneti geçen hafta ülkedeki Facebook yasağının ‘sonsuza dek süremeyeceğini‘ söyleyerek, “4 milyon İranlı Facebook’ta ve biz bu siteyi sınırlamıştık. Bu tür teknolojilerin ilerlemesini, İslami değerleri bahane ederek kısıtlayamayız” demişti.
İran’da, internet sitelerinin İslami kurallara uymadığı düşünülen, ‘ahlaksız‘ veya İslam Cumhuriyeti’nin temellerine aykırı bulunan sayfaları, geniş kapsamlı bir filtreme sistemiyle engelleniyor. Facebook ve bazı başka sosyal medya siteleriyse tamamen yasak. Fakat ılımlı kanattan Hasan Ruhani’nin cumhurbaşkanı seçilmesiyle engellemelerin yumuşatılması bekleniyor.
Kuzey Kore Facebook’u hiç görmedi
Peki Erdoğan’ın gönlünden geçen sosyal medya yasağı hangi ülkelerde uygulanıyor?
* Facebook Kuzey Kore ve İran’da yasak.
* Çin’de Temmuz 2009’da patlak veren Urumçi isyanından sonra Facebook 2013’e kadar yasak kaldı. Pekin, ‘Uygur Türklerinin örgütlenmek için Facebook’u kullanmasını’ gerekçe gösterdi. Yasak geçen yıl kısmen hafifletildi.
* Mısır’da Hüsnü Mübarek’in 30 yıllık yönetimine karşı isyan sırasında, Facebook birkaç günlüğüne kapatılmıştı.
* Suriye’de iç savaştan önce ‘İsrail casusluğu’ gerekçeiyle kapalı olan Facebook, Şubat 2011’den bu yana erişime açık.
YouTube’a ‘aç-kapa’ muamelesi
YouTube da benzer ülkelerde ‘mimli‘:
* Afganistan, Muhammed peygamberle ilgili bir film nedeniyle siteyi Haziran 2012’de kapatmış, yasak Aralık 2012’de kalkmıştı.
* Ermenistan’da, Şubat 2008’deki tartışmalı başkanlık seçimlerinin ardından site bir aylığına kapatıldı.
* Bangladeş’te başbakanla bir dizi subay arasındaki bir toplantının kayıtlarının yayımlanması sonrası YouTube Mart 2009’da kapatılmış, ay sonunda açılmıştı.
* Site Çin’de önce Ekim 2007-Mart 2008 arasında kapatıldı. Son olarak erişim 2009’da yeniden engellendi.
Suriye savaştan önce yumuşatmıştı
* Libya 2010’da konulan yasak, Muammer Kaddafi’nin devrilmesi sonrası kaldırıldı.
* Suriye’de 2011 başında yumuşatılan yasak iç savaşla birlikte yeniden yürürlüğe girdi.
* Sudan’da YouTube 2012’de Müslüman karşıtı bir film nedeniyle yasaklandı.
* YouTube Tunus’ta 2007’den bu yana yasak.
