Grip aşıları hakkındaki yanlış bilgiler ve güvensizliğin ‘corona’ aşısına miras kalacağından endişe duyan iki eczacı, neden grip aşısına güvenmemiz gerektiğini Reuters’e anlattı.
Türkiye’de genel olarak aşılara yaygın bir güvensizlik söz konusu.
Reuters’a konuşan iki eczacı şunları söyledi: “Bu zamanların grip aşısı yaptırmak için harika zamanlar olduğunu hatırlatmak istiyoruz. Corona virüsü vakalarının hızlı artışı, sadece yaşamları değil aynı zamanda hastanelerin hastalara bakma gücünü de tehdit ediyor. Bu bağlamda, grip aşısı yaptırmak sağlık bakımının çok önemli bir parçası.”
Kafalardaki bazı sorular ve iki eczacının yanıtları şöyle:
Neden her yıl farklı aşı?
“Grip aşısı her yıl farklı, çünkü her yıl farklı türde virüs dünyada dolaşıyor. Grip aşısının toplu üretimi için büyük miktarda virüsün kopyalanması gerekiyor. Aşı üreticileri bunu yumurtalarda veya hayvan hücresi dizilerinde yapıyor. Nihai ürün, eser miktarda yumurta proteini içerebiliyor. Yumurta alerjisi olan kişiler bile genellikle bu aşıları olabilir, ancak yumurta proteinlerine şiddetli alerjisi olanlar için yumurta proteini içermeyen grip aşıları da pekala mevcuttur.
Nasıl etki ediyor?
Grip aşıları, virüsün öldürülmüş veya ölü bir versiyonunu taşır. Buna karşılık, vücut bir bağışıklık tepkisi oluşturur, ancak aşı, virüs öldürüldüğü için gribe neden olamaz.
Nazal sprey olarak uygulanan bir grip aşısı – FluMist – canlı virüsün zayıflatılmış bir formunu içerir. Sağlıklı insanlarda bu gribe neden olmaz, ancak burun akıntısı veya tıkalı burun, baş ağrısı ve boğaz ağrısına neden olabilir. Zayıflamış bir bağışıklık sisteminiz varsa veya bağışıklık sistemi zayıflamış birine bakıyorsanız, canlı, zayıflamış grip aşısı kullanılmamalıdır.
Aşıların otizme yol açar mı?
Aşılar kontamine olabilir. Bazen birden fazla doz vermek için aynı şişeyi kullanarak bakteriyel veya fungal kontaminasyonu önlemek için timerosal ekleniyor. Bazı ‘akademik’ çalışmalarda tiyomersalin otizme neden olabileceği öne sürülüyor. Ancak tiyomersal içeren aşılar ile otizm arasında bir ilişki kurulamayan birçok çalışma da var.
Tiyomersal, insanların maruz kalabileceği iki tür elementten biri olan etil cıva adı verilen organik bir cıva türevi içerir. Vücut onu, kontamine olmuş balıklarda bulunan ikinci tür olan metil cıvadan daha kolay ortadan kaldırır.
Cıvaya yüksek oranda maruz kalmanın merkezi sinir sistemini etkileyebileceği doğrudur, ancak bir aşı dozunda bulunan cıva miktarı 25 mcg’dir, bu da üç gramlık bir ton balığı konservesindeki miktara eşittir. Bununla birlikte, tiyomersal sadece çok dozlu şişelerde bulunduğundan, onu içermeyen tek doz grip aşısı alarak kolayca kaçınılabilir.
Ya antibiyotik içeriği?
Aşılarda antibiyotik içeriği dert edilmemesi gereken bir konu. Üretim sırasında bakteriyel kontaminasyonu önlemek için aşı üretiminde sıklıkla antibiyotikler kullanılır. Bazı durumlarda, aşılarda çok küçük miktarlarda antibiyotik olabilir. Bu antibiyotikler, penisilinler, sefalosporinler ve sülfa ilaçları gibi genellikle şiddetli alerjik reaksiyonlarla ilişkili olanlar değildir. Bunun yerine, grip aşısı üretiminde yaygın olarak kullanılan antibiyotikler arasında neomisin, kanamisin, polimiksin B ve gentamisin bulunur.
Bu eser miktarda antibiyotik, ciddi alerjik reaksiyonlarla açık bir şekilde ilişkilendirilmemiştir. Bu antibiyotiklerden birine alerjik reaksiyon yaşayanlar için bunları içermeyen grip aşıları mevcuttur.
Grip aşısının farklı formülasyonları muhtelif bileşenler içerir, ancak çoğu son derece küçük miktarlardadır. Yılda bir kez, tek bir doz olarak uygulandığında olumsuz etki yaratması olası değildir. Kişinin bir bileşene karşı şiddetli alerjik reaksiyon geçmişi olmadıkça, çoğu grip aşısı güvenli bir şekilde uygulanabilir.
Püf noktası doz
Eczacılar, toksikolojinin ‘babası’ Paracelsus’a atıfta bulunarak, sözlerine şöyle son verdi: ”Yüzyıllar önce, toksikolojinin babası Paracelsus, ‘Orada zehir olmayan nedir? Her şey zehirlidir ve hiçbir şey zehirsiz değildir’ demiş. Su bizim için uygun miktarlarda sağlıklıdır, ancak çok az veya fazlası potansiyel olarak ölüme yol açabilir. Paracelsus, bir şeyin tehlikeli olup olmadığını belirleyen şeyin ‘doz’ olduğunu söylüyor. Yüz yıllar sonra, grip aşısı yaptırıp yaptırmamayı düşündüğünüzde bu bilgece tavsiyeyi dikkate alın.”
