Karaman’daki Göz Mağarası’nın duvarlarında eski Yunanca yazılmış hatıra yazıları tespit edildi.
AA’nın haberine göre turkuaz rengi nedeniyle ‘Göksu’ diye adlandırılan Antik Kalykadnos Nehri’nin oluşturduğu derin vadi ve dik yamaçta yeşillikler içindeki Göz Mağarası’nın girişinde büyükçe bir boşluk yer alıyor. Sürünerek dar bir geçitten girilen mağaranın içinde, sarkıtlar, dikitler ve bir su birikintisi var.
Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi (KMÜ) Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü öğretim üyesi Dr. Mehmet Alkan, ışıklandırması olmayan, ziyarete kapalı mağaranın tam anlamıyla keşfedilmemiş olduğunu duvarlarında hatıra yazıları tespit ettiklerini belirterek şunları söyledi:
“Araştırmalarımıza göre Göz Mağarası, milattan sonra 4’üncü yüzyıl ortalarında yaklaşık 1700 yıl önce, Tanrıça Athena’ya tapınan paganlar ile Hristiyanlardan oluşan kalabalık bir grup tarafından ziyaret edilmiş. Ancak bu ziyaretin niçin ve hangi olay üzerine yapıldığı sırrını korumakta. Mağaranın, İmparator II. Constantius zamanında gerçekleşen bir olay üzerine ziyaret yeri olduğu, duvarlarına hatıra yazıtları ve dualar yazıldığı sanılıyor.
Eski Yunan alfabeleriyle yazılan bu yazılar Doğu Akdeniz ülkelerinde ortaya çıkmış bir gelenek. Hatıra yazıları genellikle tapınak, sinagog gibi yerlerin duvarlarına işlenmiş yazılardır. Gelen ziyaretçilerin ismi, mesleği ve gelişiyle ilgili yazdıkları yazılar diyebiliriz bunlara. Yazıtların özelliği kök boya ile bir de stilus dediğimiz kalemlerle kazıma yoluyla kazılmış olması. Yazıların yazım karakteri bize şunu gösteriyor; çok uzun süre burada yazı yazılmamış. Kısa bir zaman aralığında ziyaretçiler yazmışlar ve çıkmışlar.”
‘Anadolu’da ilk’
Toroslarda ve Anadolu’da Athena için adanmış mağaralar olduğunu ama buradan başka hatıra yazısı taşıyan mağara olmadığına değinen Alkan, şöyle devam etti: “Bu durumda Anadolu’daki ilk mağaranın bu olduğunu söyleyebiliriz. Bu mağaranın bir benzeri İsrail’in kuzeyinde Hayfa kentinin batısında bulunuyor. Bir adı da İlyas mağarasıdır. İlyas peygambere adandığına inanılıyor. İlyas mağarası hem paganlar hem Hristiyanlar ve hem de Yahudiler, sonrasında da Müslümanlarca ziyaret edilmiş bir mağara. Orada da 100’den fazla hatıra yazısı var. Anadolu’da bu özellikteki ilk mağara diyebiliriz. Yazıtlardan biri, hatiplik yapan kişiye ait. kendisini ‘adaletin direği, bilgeliğin mahiri’ diye tanıtan Mandoberas isminde bir şahıs. Yazının biri kendini ‘haydut avcısı’ diye tanımlayan kişi tarafından yazılmış. Yazılar genelde Tanrıça Athena’ya adanmış. Okuyabildiğimiz 30 yazı var. Tamamen okuyamadıklarımız var.”
Kitaplaştırıldı
Mağarada inceleme yaparken yazıları tesadüfen fark ettiklerini ve bir yıl gibi uzun bir çalışma sonucu kitaplaştırdıklarının anlatan Alkan şu ifadeleri kullandı: “Bu yazılar çok önemli, bölgenin gizemli tarihine ışık tutacak buluntular. ‘Isauria bölgesinde Kutsal Bir Alan Göz Mağarası’ ismiyle KMÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü’nden Doç. Dr. Sadık Alper Yıldızel, yine arkeoloji bölümünden Dr. öğretim üyesi Ercan Aşkın ve inşaat mühendisliği bölümünden araştırma görevlisi Dr. Kemal Armağan’ın çalışmalarıyla kitaplaştırdık.”