Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) 1994’te iki köyün savaş uçaklarınca bombalanması nedeniyle verdiği rekor tazminat cezasına, ‘terörle mücadele eden komutanların ileride savaş hukuku ihlalinden yargılanabileceği’ ve ‘dosyada PKK’lılardan ‘özgürlük savaşçısı’ olarak söz edildiği’ gerekçesiyle itiraz etti.
AİHM, 26 Mart 1994 günü Şırnak’ın Kumçatı ve Koçağılı köylerinde Türk Silahlı Kuvvetleri’ne (TSK) ait F-16 uçaklarıyla yapılan bombardıman sonucu 38 kişinin öldürülmesiyle ilgili davada Türkiye’yi 2 milyon 305 bin avro tazminat cezasına çarptırmıştı. Bu miktar, AİHM tarihinde bir ülkeye verilen en yüksek ceza olarak tarihe geçerken, Adalet Bakanlığı karara itiraz ederek dosyayı AİHM’de son sözü söyleyen Büyük Daire’ye taşıdı.
‘Kabul edilemez’
Hürriyet’ten Deniz Zeyrek’in haberine göre, Genelkurmay’dan gelen itiraz talebinde şu gerekçelere yer verildi: Dava dosyasında PKK’lılardan ‘özgürlük savaşçısı’ olarak söz ediliyor ve AİHM, kararında savaş hukukunu düzenleyen Cenevre Sözleşmesi’nin savaş hukuku ihlaliyle ilgili ilk üç maddesine atıfta bulunuyor. Genelkurmay hukukçularına göre bu atıf ‘gelecekte terörle mücadele eden Türk Silahlı Kuvvetleri’nin uluslararası ceza mahkemelerinde sanık yapılmasının önünü açabilir ve kabul edilemez.’
Zaman aşımına 32 gün var
Dava, Şırnak Savcılığı, Diyarbakır Askeri Savcılığı ve Özel Yetkili Mahkeme’den 10 yıl boyunca sonuç alınamaması üzerine 2006 yılında AİHM’e taşınmıştı. AİHM, Türkiye’yi Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin yaşam hakkı, insanlık dışı ve aşağılayıcı muamelenin önlenmesi gibi maddelerini ihlal ettiği gerekçesiyle mahkûm etmişti.
Dosyası hâlâ Diyarbakır’da bulunan davanın zaman aşımına, olayın üzerinden 20 yıl geçmesine de 32 gün var.