AYŞEGÜL KASAP
aysegulkasap@diken.com.tr
@aysegul_kasap
Adana Yumurtalık’ta aktif fay hattı üzerinde bulunan termik santral, olası bir depremde bölge için büyük bir tehdit. Hidrojen tanklarının patlamasıyla 30 kilometre çapındaki bir alanın yanarak yok olacağı tahmin ediliyor. Gerekli adımların biran önce atılması için çevre aktivistleri gerek mülki idarelere gerekse yerel mahkemelere başvurdu ama konu yetkililer tarafından ‘görmezden gelindi.’
‘Görevin kasten yapılmaması’ üzerine aktivistler Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) başvurarak hak ihlali tespiti ve yargılamanın yenilenmesini talep etti.
Kahramanmaraş merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki iki depremden sonra uzmanlar Hatay ve Adana’ya dikkat çekmişti. Hatay’da 20 Şubat’ta 6,4 ve 5,8 büyüklüğünde iki deprem meydana gelmişti.
Prof. Dr. Naci Görür’ün Hatay’daki depremden sonra şöyle demişti: “Maraş depremlerinden sonra bu boyutta depremleri Hatay ve Adana’da bekliyorduk. Adana ve Kıbrıs’ta da dikkatli olmamız gerekir. Bu uyarılarımız bölgedeki stres transferine dayanıyor. Keza Malatya çevresindeki Malatya, Ovacık ve Nazimiye-Karakoçan fayları üzerinde de benzer nedenlerle dikkatli olmalıyız. Yetkililerimizin ve halkımızın dikkatli olmasında yarar var.”
Anayasa ihlal edilerek inşa edildi
Maden Teknik Arama’nın (MTA) diri fay haritasına göre EMBA Hunutlu termik santrali Yumurtalık fay zonu üzerinde. Bu fay hattında bilim insanlar 6 büyüklüğü üzerinde deprem bekliyor.
Çevre aktivistlerinin avukatı İsmail Hakkı Atal olası bir depremde ‘termik santralin içinde bulunan yanıcı ve yakıcı özelliğe sahip hidrojen tanklarının 30 kilometre çapındaki bir alanı yakıp yok edebilme potansiyeline‘ dikkat çekiyor. Bu nedenle 28 Şubat 2023’te Adana Valiliğine başvuru yaparak santrallerin süresiz olarak durdurulmasını ve hidrojen tanklarının boşaltılmasını talep etmişti. Ama yetkililer bu başvuruyu ‘görmezden gelmiş’ ve hiçbir şey yapmamıştı.
Avukat şunları dedi: “Çin Devleti Şangay Elektriğe ait olan EMBA-Hunutlu termik santrali Anayasamız, uluslararası sözleşmeler ve yasalar ihlal edilerek inşaa edildi ve şu anda çalıştırılıyor.”
‘Kanser vakaları yüzde 1200 arttı’
Üstelik bölgeyi tehdit eden termik santral sadece bu değil. Yaklaşık 1.800 metre ötesinde de Alman STEAG şirketine ait İsken Sugözü termik santrali var. Oysa bu termik santralle EMBA-Hunutlu arasında en az 3 bin 500 metre mesafe olması gerekiyordu.
Atal şöyle devam etti: “2016’da Ankara 7’inci İdare Mahkemesinde Çin’li Hunutlu EMBA termik aleyhine açtığımız ‘üretim lisansı iptali’ davasında, 2002’den bu yana çalışan Alman Sugözü termik santrali nedeniyle Adana Yumurtalık ilçesinde beş yılda kanser vakalarının yüzde 1200 artığını ispat etmiştik. Ama bu dava dosyasında tüm bilimsel gerçekliklere ve kanunların bizden yana olmasına rağmen Ankara 7’inci İdare Mahkemesi görevini kasten yapmayarak davayı reddetmişti.”
EMBA-Hunutlu 2014 ÇED raporunda olmadığı halde, ‘baca sisteminin soğutma kulesiyle değiştirilerek inşaatın ÇED raporuna aykırı olarak yapılmış.’ Bu nedenle projenin iptali için Adana 3’üncü İdare Mahkemesine başvurulmuş ama keşif yapılmaksızın dosya reddedilmiş. İstinaf talebi de Adana Bölge İdare Mahkemesi 2’nci İdari Dava Dairesi tarafından reddedilmiş. Çevre aktivistleri bunun üzerine yargılamanın yenilenmesi için konuyu AYM’ye taşıdı.