a. Türkiye’nin Orta Doğu politikaları ideolojik bazlıdır. Bunu tartışmak ayrı bir konudur. Ancak bu politikalar ve jeopolitik riskler yabancı yatırım sermayesi ve şimdi var olan sıcak para açısından tepki görüyor.
b. Öte yandan Türkiye’nin demokrasi ve hukukun üstünlüğünde geri düşmesi ve güven sorunu oluşması da yabancı sermaye açısından risklidir.
c. Dahası son yıllarda, dinde radikalleşme çağın gerçeklerine çok ters yolda gitmeye başladı. Söz gelimi Diyanet İşleri Başkanı’nın kılıçla minbere çıkması gibi radikal çıkışlar, dünyada ve sermaye çevresinde tepki çekti.
d. Türkiye’nin kısa vadeli dış borç stoku arttı. Birleşmiş Milletler’e göre Türkiye dış borçlarda riskli ülkeler arasında yer alıyor. Dış borç ödeme sorunu yaşarsak, kur şoku da yaşarız.
e. Türkiye’nin doğrudan yabancı yatırım sermayesi girişine ihtiyacı var. Çünkü bu tür sermaye, yeni yatırım yapar, teknoloji getirir, ilave katma değer ve istihdam yaratır, uzun dönemli olduğu için cari açığın en iyi finansman aracıdır. Ne var ki, son bir yılda Türkiye’ye bol sıcak para girdi. Sıcak para girdiği gibi bir gecede çıkar. Kur şoku kaçınılmaz olur.
Sonuç: Türkiye, bu iktidar döneminde istikrar için sıcak paraya sarıldıkça, her zaman döviz sorunu yaşayacaktır.
