Yargıtay, Başbakan için ‘hakaret’ saydığına benzer ifadeleri mevzubahis muhalif milletvekili olunca ‘ifade özgürlüğü’ne soktu.
Başbakan Tayyip Erdoğan’a yönelik ‘Şerefsizlik yapıyor‘ ve ‘Ahlaktan yoksun… Çukurda siyaset yapıyor’ sözlerini hakaret olarak gören 4’üncü Hukuk Dairesi, HDP Milletvekili Ertuğrul Kürkçü için söylenen ‘Utanmaz, alçak, manyak’ sözlerini ise siyasetçilerin eleştirilere daha açık olduğu gerekçesiyle hakaret kapsamına almadı.
Söz konusu ifadeleri Sabah yazarı Rasim Ozan Kütahyalı, Kanaltürk televizyonunda kullanmıştı. Kürkçü de kanala ve Kütahyalı’ya kişilik haklarına saldırı olduğu gerekçesiyle 10 bin liralık dava açmıştı.
Ankara 8’inci Asliye Hukuk Mahkemesi, ava konusu sözlerin eleştiri sınırlarını aştığı ve hakaret oluşturduğu kararını vermiş, Kütahyalı’yı 3 bin lira manevi tazminat ödemeye mahkûm etmişti.
Kürkçü’nün davasında AİHM’den örnek verildi
Tazminat kararı temyiz edildiğindeyse dosya Yargıtay 4’üncü Hukuk Dairesi’ne geldi. Daire, bundan önce 8’inci Asliye Hukuk Mahkemesi’nin verdiği hakaret kararını siyasetçilerin tüm dünyada ‘eleştirilere daha açık olduğu’ gerekçesiyle bozdu.
Kararda şu ifadeler yer aldı: “Siyasetçilere yönelik eleştirilerin sınırları özel kişilere nazaran daha geniş olduğu tüm hukuk sistemlerinde yerleşmiş bir ilkedir. AİHM, siyasetçilere hakaret alanında temel kriterlerini belirlediği davaların başında gelen Lingens ve Avusturya kararında Şansölye’nin siyasi uygulamalarının eleştirilmesi sırasında kullanılan ‘ahlakdışı, şerefsiz’ şeklindeki ifadelerin ifade özgürlüğü içinde değerlendirilmesi gerektiğini belirterek başvuran lehine karar vermiştir.”
İfade özgürlüğü
Mahkeme, Kütahyalı’nın ‘utanmaz, alçak, manyak’ ifadelerinin kamusal tartışmanın bütünü içerisinde ve ifade özgürlüğü kapsamında eleştiriler olarak değerlendirilmesi gerektiğini belirterek şu görüşü belirtti: “Ayrıca dava konusu sözler davacının ülke gündemiyle ilgili yaptığı açıklamalar üzerinden söylenmiştir. Davacı siyasi bir kişilik olarak bu açıklamaları yaparken kendisini tartışma ortamına çekmiştir. Bu tartışma üzerinden yapılan eleştirilerek de katlanma yükümlülüğü vardır…”
Kişiye göre mi?

(Fotoğraf: Ümit Bektaş / Reuters)
Aynı Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, iki ayrı davada Erdoğan’la ilgili benzer sözleri, ifade özgürlüğü kapsamında değil, hakaret olarak kabul etmişti.
MHP lideri Devlet Bahçeli’nin Erdoğan hakkındaki iki ayrı konuşmasına manevi tazminat davası açılmış, Yargıtay 4’üncü Hukuk Dairesi iki davada da Başbakan lehine karar vermişti.
Asliye mahkemelerinin reddettiğini, 4’üncü Hukuk Dairesi onaylıyor
Davalardan birine, Bahçeli’nin Başbakan Erdoğan’a hitaben ettiği, “İstediği zaman istediği kişilerle İmralı’da görüşüyor. Görüşmeyi tespit edip söyleyenlere ‘bunları ispat etmezseniz şerefsizsiniz’ diyor. Ama Lübnan’dan gelirken, ‘devlet bunlarla görüşüyor’ diyerek şerefsiz dediği sözü geri alıp, şerefsizlik yapmaya devam ediyor” sözleri konu olmuştu.
Bir diğeri ise yine Bahçeli’nin. Erdoğan ile ilgili, ‘seviyesiz beyanlarda bulunan, ahlak dışı saldırılar yapan, gaflet ve ihanet içinde olan, çukurda siyaset yapan’ sözleriydi.
Yargıtay 4’üncü Hukuk Dairesi, asliye mahkemeleri siyasilerin eleştirilere açık olması gerektiğini belirterek davaları reddetse de cezaları onaylamıştı.