MESUDE DEMİR
@mesudedemirr
Manisa Belediye Başkanı Ferdi Zeyrek’in ölümüne yol açan kaza bir kez daha havuzların elektrik tesisatının çok riskli olabileceğini gösterdi.
TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Başkanı Mahir Ulutaş, havuzlarla park, bahçe ve meydanlardaki süs havuzlarında her yıl elektrik tesisatı kökenli yaralanmalar ve ölümlerin meydana geldiğini söyledi.
Diken’in sorularını yanıtlayan Ulutaş, ilgili yönetmelikte havuzlar ve süs havuzlarına dönük elektrik tesisatlarının yapılması ve güvenlik tedbirleriyle ilgili yeterli kural bulunmadığını söyledi. Ulutaş, havuzların elektrik tesisatlarının uluslararası standartlara uygun şekilde projelendirilip denetlenmesi gerektiği vurguladı.
2005’te oda olarak bunları da dahil eden bir yönetmelik taslağı hazırlayıp Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’na sunduklarını ancak ilerleme kaydetmediklerini belirten Ulutaş, “Ancak bu yıl bakanlık yönetmeliği değiştirmek konusunda bir çalışma başlattı. Odamız da içinde. Umut ediyoruz ki yıl içerisinde hem eksiklikler hem de düzeltilmesi ve güncellenmesi gerekenler tamamlanır” dedi.
Zeyrek evindeki havuz tesisatını kontrol ederken elektrik akımına kapılarak ağır yaralanmış, kaldırıldığı hastanede vefat etmişti.
Ulutaş bilhassa yaz aylarında, havuzların elektrik tesisatlarının yol açtığı benzer birkaç kazanın meydana geldiğini ve bunun bir halk sağlığı sorunu olduğunu söyledi.
Ulutaş Zeyrek’in elektrik akımına kapıldığı havuzun tesisatında birden fazla sorun bulunduğunu söyledi. Kullanılan malzemelerin uygun olmadığını belirten Ulaş şöyle devam etti: “Havuza suyu pompalayan motorda (doğru seçilmediği için) bir izolasyon hatası oluşmuş.
Motor nemli bölgeye uygun olmadığı için zamanla aşınmış ve gövdesinde bir elektrik kaçağı olmuş.
Elektrik kaçağı halinde devreye girmesi gereken kaçak akım koruma rölesi de nemden etkilendiği için devreyi kesememiş.
Dolayısıyla kaçak o motorun gövdesi üzerinden bütün metal yüzeylere sirayet ediyor.
Ferdi Bey de metal bir merdivenle pompa dairesine girerken ayağını bastığı anda ne yazık ki elektrik çarpıyor.”
Havuzların periyodik kontrolleri çok önemli
Mevcut Elektrik İç Tesisler Yönetmeliği’nde havuzlara ilişkin detaylar yer almasa da uluslararası standartlara göre hareket etmek kazaları önleyebiliyor.
Bunun için elektrik çarpmalarına karşı koruma, kablolama sistemi, donanım seçimi ve montajı, priz, armatür seçimi ve ışıklandırma, elektrikli tulumbalar, elektrikli ısıtıcılar vb. tüm elektriksel donanım ve cihazların, direkt veya dolaylı temasa karşı korumalı olması gerekiyor.
Ulutaş havuzların elektrik tesisatında güvenli bölgelerinin tanımlanması, uygun ekipmanların, doğru seçilmesi, tesisatın düzgün yapılması ve periyodik kontrollerin çok önemli olduğunu vurguladı: “Havuzların elektrik tesisatı mutlaka deneyimli elektrik mühendisi eliyle yapılmalı.
Türkiye’de ne belediyelere ait olan süs havuzlarında ne özel sitelerin havuzlarında ne kamuya ait ya da kamunun halkın kullanımına açık havuzlarında elektrik tesisatının periyodik denetimi konusunda bir hüküm yok.
Bu çok büyük bir eksik. Bunun bir an evvel tamamlanması gerekiyor.
Havuz tesisleri yaz öncesi, kullanılmaya başlanmadan yıllık periyodik kontrollerden geçmeli. Elektrik ekipmanları korozyona uğrayabilir, aşınabilir, paslanabilir.
Bununla ilgili mevzuat henüz olmasa da belediyeleri, özel havuz sahiplerini, siteleri inisiyatif alarak bu denetlemeleri yapmaları konusunda uyarıyoruz.
Bir diğer önemli konu havuzların elektrik tesisatlarına vatandaşlar ulaşamamalı ve müdahale edememeli.”
Ucuz işçilik ve malzeme kazaya davetiye
Genelde yüzme ve süs havuzlarının ruhsat projelerinde dahi görülmeyip, sonradan eklendiğini belirten Ulutaş, şunları ifade etti: “Havuzu yapan müteahhit, harcıâlem yani sıradan bir elektrikçiye bu işi verebiliyor. Bir denetim yok çünkü.
Genelde bu işler paket halinde veriliyor. Havuzu inşa eden elektrik tesisatını da yapıyor.
İşin önemini bilen uzmana gidiyor. Bilmeyen, mevzuatta da açık olduğu için mahalle arasındaki elektrikçiye en ucuza, en düşük maliyetine yaptırıyor.
Havuzu inşa eden maliyetten kısmak için piyasada bulunabilecek en ucuz ekipmanları kullanıyor. Her sene bu sebeple havuz kazaları yaşıyoruz. Bu ciddi bir halk sağlığı sorunu aslında.”