MESUDE ERŞAN
@mesudersan
mesudeersan@diken.com.tr
İki hekim annesi, 70 yaşındaki emekli öğretmen Necla Eryazğan, sağlıkta şiddete ‘isyan’ etti. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’ya seslenen Eryazğan, “Her gün şiddet, her gün saldırı ve ölüm. Tedbir alın artık! İki cihanda annelerin eli yakanızda olacak” dedi.
Eryazğan, meslektaşı eşi Mustafa Eryazğan ile birlikte yüzlerce çocuğun yanı sıra üç evlat da yetiştirdi. Büyüğü Yusuf Eryazğan Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun oldu, halen aile hekimliği yapıyor. Aynı zamanda bir aktivist. Mehmet Ali Eryazğan, Hacettepe Tıp Fakültesi’nden mezun. Aksaray Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde göğüs cerrahisinde öğretim üyesi. Kızıysa anne-baba mesleğini tercih etti, anasınıfı öğretmenliği yapıyor.
‘Uyku haram oluyor’
Eryazğan ailesi iki öğretmen maaşıyla, ucu ucuna yetiştirerek üç çocuklarını farklı illerdeki fakültelerde okutmuş. Anne Eryazğan, şunları dedi: “Onlar da bizi hiç yormadı, okullarını zamanında bitirdi, mesleklerini yaptılar. Yaşadıklarını, zorluklarını biliyorum. Bugün hekimlerin yaşadıklarını ne onlar ne de biz anne-babalar hakkediyoruz. Çocuklarımız tehdit ediliyor, üstlerine yürünüyor. Çok şükür şimdiye kadar şiddete dönüşmedi bunlar. Ama başka olayları duydukça uyku haram oluyor.”
Dövülen hekim haberlerinden ‘kahrolduğunu’ ifade eden Eryazğan, şunları söyledi: “Kendi evladım gibi hissediyorum her birini. Elimiz yüreğimizde, takip ediyoruz olanı biteni. Bu kadar zor mu tedbir almak? Şiddet uygulayanlar mahkemeye sevk ediliyorlar, arka kapıdan çıkıyorlar. Adalet zedeleniyor. Ne anladım bu işten? Izdırap çekiyorum. İpin ucu kaçtı. ‘Dur’ denmesi lazım artık. Çocukların (hekimlerin) yükselen sesleri, dökülen kanlar, şiddet, sorunun halledilmesi için yetmiyor. Çok ızdırap çekiyoruz bu durumdan.”
‘Silahlanan, elini kolunu sallayan hastaneye giremesin’
Eryazğan, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın bu konuda bir şeyler söylemesini bekliyor: “Yangın bile Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın emriyle söndürülüyorsa, sağlıkta şiddetle ilgili de bir şey söyleyebilir. Hekim anneleri olarak dikkatini çekmeyi başarır mıyız bilemiyorum ama madem yönetiyor bu konuya da el atabilir. Zor bir şey istemiyoruz. Elini, kolunu sallayarak, demir çubuk, sopa, satır, baltayla hastaneye girilememeli. Artık başımı yastığa rahat koyup uyuyamıyorum. Tedbir almaları lazım. ‘Kader’ deyip geçemem. Çocuklarımın da başına gelecek mi diye endişeleniyorum. Silah çekip vuruyorlar. Vicdan, merhamet de kalmamış. Ne oldu, neyi kaybetti bu millet bilmiyorum.”
Eryazğan, diğer hekim annelerine de seslerini yükseltmeye çağırıyor: “Çocuklarımızla iftihar ediyorum. Biz anneler de meydanlara evlatlarımızın sesini duyurmak için çıkacağız.”
Resmi rakama göre: Yedi yılda 23 bin
Sağlıkta şiddet hız kesmiyor. Aksine artıyor ve çeşitleniyor. Koca’nın bir soru önergesine verdiği yanıta göre, son yedi yılda (1 Aralık 2015-30 Kasım 2022) 23 bine yakın sağlık çalışanı Beyaz Kod verdi yani şiddete uğradı. Sağlıkta şiddet vakalarını çok daha yüksek sayıda tahmin edenler var. 10 yılda toplam 110 bin, her gün ortalama 80 sağlıkta şiddet vakasından söz ediliyor.
Son 10 yılda artan hekim göçünün de sebepleri arasında sağlıkta şiddet önemli bir yer tutuyor. Nitekim geçtiğimiz temmuzda, Türk Tabipleri Birliği’ne (TTB) iyi hal belgesi için başvuru sayısı bugüne kadarki en yüksek aylık değere ulaşmıştı. Toplam 288 hekim yurtdışına göç için belgeyi talep etmişti. 2023’ün ilk yedi ayında toplam sayı bin 649’a ulaştı bile.
Beyaz Kod’a yeni düzenleme yolda
Bakan Koca, geçtiğimiz ay sonunda sağlık çalışanlarına yazdığı mektupta, ‘hastanelerde güvenli çalışma ortamları oluşturma konusunda kararlı olduklarını’ ifade etmiş, tamamlanma aşamasına gelen “Sağlıkta Şiddete Karşı Eylem Planı”nı kısa sürede hayata geçireceklerini yazmıştı.
Beyaz Kod sisteminin bir alt aşaması olacak ve muhtemel bir riske karşı devreye girmeye hazır, polis karakoluyla irtibat halinde çalışacak yeni bir sistemin yazılımı tamamlanıyor. Polis ve güvenlik görevlisi sayısı da yakında artırılacak.
En son geçtiğimiz günlerde Gaziantep’de bir özel hastanede çalışan Dr. Esadullah Beğoğlu, hastane gece müdürü Sefa Sağlık ile güvenlik görevlisi Gökhan Hacı Yunus’a hasta yakınları sopa ve kemerlerle saldırmıştı. Ağır yaralanan Beğoğlu ölümden döndü.