Geçen sene Haziran ayında, TCMB’nin faiz-enflasyon ilişkisinde etki-tepki yönüne ilişkin duruşunu değiştirmiş olması ekonomiyi uçurumun kenarından aldı. Ancak beklenti ve fiyatlama davranışlarının bozulduğu, kurumlara karşı güvenin dip yaptığı bir dönemde kademeli sıkılaşma politikasının piyasaya etki etmesi elbette çok daha uzun ve yüksek faiz oranlarıyla mümkün oldu. Bunun etkisini son bir yılda yaklaşık 35 puan artan enflasyonda ve momentumunu koruyan iç talep verilerinde gördük.
Kamu maliyesinde, Kahramanmaraş Merkezli deprem ile genel seçimler öncesinde alınan kamu personeli, emeklilik sistemi ve ücret artışı gibi birçok karar, bütçe açığında yapısal bir bozulmaya sebep oldu. Her ne kadar son 1 yılda kurumlar vergisinden, stopaja, KDV’den MTV ve ÖTV’ye kadar hemen hemen tüm vergilerde artışa gidilmiş olsa da, harcamaların kontrol edilememesi kaynaklı, kamu maliyesi iç talebi destekleyici pozisyonunu korudu. İleriye dönük baktığımızda kamu maliyesinde personel giderlerinde kademeli sıkılaştırma izleneceği açıklanmış olsa da giderleri yapısal bir şekilde kontrol altına alacak bir politikanın henüz açıklanmadığını görüyoruz.
Yüksek enflasyon ve belirsizlik ortamında, yılsonunda yapılan ücret artışları, doğal olarak hızlı bir şekilde tüketime dönüyor. Ayrıca yeni ekonomi yönetiminin yurt içinde yeterli güveni tesis edememiş olması kaynaklı, hanehalkı ve firmaların enflasyon beklentilerinin TCMB yıl sonu hedefinden önemli ölçüde sapmış olması, tüketim ve iç talep dinamiklerini daha da tetikliyor.
Para politikasındaki sıkılaşmanın etkilerini hem mevduat hem de kredi tarafında görmeye başladık. Mevduat tarafındaki en somut çıktı yabancı para ve KKM mevduatların toplam mevduat içindeki payının azalması oldu. Krediler tarafında ise sıkılaşmayı esas olarak 31 Mart yerel seçimleri sonrasında görmeye başladık. Yüksek faiz oranları ile kredi büyüme oranlarına ilişkin sınırların krediyi daraltmaya başlaması olası görünüyor. Bu da elbette iç talep üzerinde baskılayıcı bir etkide bulunacaktır.
Burcu Aydın Özüdoğru’nun yazısı