RIFAT DOĞAN
Edirne’nin Uzunköprü ilçesine bağlı Saçlımüsellim köyünün yakınlarında bulunan tarım alanlarına, 140 tonluk dinamit deposu inşaatı için yapılan plan değişikliğine karşı açılan davada hazırlanan bilirkişi raporunda, alan için ‘tarım dışı amaçla kullanılmasının mümkün olamayacağı’ belirtildi.
Plan değişikliği, özel bir firmanın başvurusu üzerine, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından geçen yıl yapılmıştı.
Çevredeki arazi sahipleri dava açmış, işlemin hukuksuz olduğu iddiasıyla yürütmenin durdurulması ve iptalini talep etmişti. Davaya daha sonra Uzunköprü Çevre Gönüllüleri Derneği de müdahil olmuştu.
‘Korunması öncelikli’
Edirne İdare Mahkemesi, daha önce bilirkişi raporu hazırlanıncaya kadar yürütmenin durdurulmasına karar vermişti. Beklenen rapor mahkemeye ulaştı. 43 sayfadan oluşan raporda şu tespitlere yer verildi:
– Planlanan parseller Çakmak Barajı Havzası dahilinde olup yer altı suyu besleme alanı içinde.
– Parseller hali hazır Kuru Özel ürün Arazisi (KOT) sınıfında.
– Edirne İl Çevre Düzeni Planına göre ise ‘tarımsal açıdan birinci öncelikli korunacak alan’ vasfında.
– Üst ölçekli planlardaki kullanım türüne aykırı olarak getirilen yeni kullanım türü yönüyle planlar arası uyumsuzluk göze çarpmakta.
– Plan hükümlerinde 94.65 hektar alanda tarımsal faaliyetin sürdürüleceğine dair hüküm bulunmadığına göre hektarlarca alan tarım dışı bırakabilinecek.
– İlgili gösterimde yer alan ‘üretim’ ifadesi uygulamada alanda doğrudan bir patlayıcı madde üretimini mümkün kılacak bir ifade.
Zemin sağlam değil
– Yüzde 0-18 arasında değişen eğime sahip olan parseller üzerinde aşırı yağışlarla birlikte toprak kayması riskinin bulunmakta olup yapılmak istenen yatırım için zemini sağlam bir toprak yapısından söz edilemez.
– Davaya konu 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planının çevre Düzeni planlarına uyumsuz olduğu tespit edildi.
– Söz konusu parsellerin ‘özel ürün arazisi’ sınıfında bulunduğu ve davaya konu plan için tarım dışı amaçla kullanılmasının mümkün olamayacağı değerlendirildi.
– 3083 sayılı Toplulaştırma Kanunu çerçevesinde bölgede yürütülen projelerin etkileri ve sahada neden olacağı yeni fiili durumlar ise hiç dikkate alınmadı. Böylece kanunun amacı ve bölge tarım arazileri üzerinde sağlayacağı katkı da yok sayılmış oldu.
– Yöre veya bölge halkının kalkınmasında kamuya yararlı bir planlama olarak nitelendirilebilmesi amacıyla kamu kurumlarından alınmış herhangi bir kamu yararı belgesi yok.
Tarım arazilerindeki tarımsal bütünlüğü bozacak
– Projenin bölge için zorunluluk hali tespit edilemediği gibi çevre tarım arazilerindeki tarımsal bütünlüğü bozacağı anlaşılmakta.
– Plan ve proje alanı tarımsal açıdan patlayıcı madde deposu tesisi yapımı için uygun bir yer seçimi olarak değerlendirilmedi.
– ÇED yönetmeliği ‘duyarlı yöreler’ maddesi gereği depolama alanı korunması gereken alanlar olarak belirlenmiş.
– Böyle bir arazide depolama yapılmasının ve taşıma yollarının yayılıcı kirletici kaynağı olması nedeni ile alınacak tedbirlerle ilgili olarak herhangi bir bilgi veya belgeye rastlanmadı.
– Davaya konu işlemde planlama esasları, şehircilik ilke ve teknikleri, çevrenin korunması, geçerli mevzuat yönüyle eksiklikler bulunuyor.
‘Bakanlık yetkilileri hakkında idari ve adli süreç başlatacağız’
Rapora ilişkin bir açıklama yapan Uzunköprü Çevre Gönüllüleri Derneği Başkanı Hacer Doğrugüven, Edirne İdare Mahkemesi’nin vereceği iptal kararından sonra bakanlık yetkilileri hakkında idari ve adli süreç başlatacaklarını söyledi.