Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Levent Yamanel, ‘sağlık sisteminin çok güçlü’ olduğunu ve endişelenecek bir durum olmadığını söylerken bir diğer üye Prof. Dr. Ateş Kara, vakalarda büyük dalgalanmalar olduğunu ve bunun ‘tedirgin edici’ olduğunu ifade etti.
Toplum Bilimleri Kurulu Üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan ise temmuzdan beri vaka sayılarında yüzde 50’den fazla artış olduğunu belirtti.
Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi yoğun bakım ve iç hastalıkları uzmanı Yamanel, son dönemde artan günlük vaka sayılarını değerlendirdi.
Yamanel, salgın için bu dönemde ‘kritik sınır‘ değil; ama ‘psikolojik sınırlar’ olduğunu belirterek şöyle konuştu:
“Covid-19’da psikolojik sınırlar var; bin gibi, bin 500 yüz gibi. Tabii bu durum böyle olunca vaka sayıları bini geçince, bin 500’ü geçince endişeleniyoruz; ama aslında endişelenecek bir durum yok. Çünkü sağlık sistemimiz çok güçlü. Şu an için bu rakamları kaldırmayacak kadar sıkıntılı bir durum yok. Ama sınırsız bir sağlık sistemi hiçbir yer yok. O nedenle de çok dikkat etmemiz gerek.
Tabii ki böyle vaka artışları, dalgalanmalar, azalmalar olacaktır pandemi sürecinde. Sağlık Bakanlığımız her şeyi kontrol altında tutuyor. Bütün birimlerimizle çalışıyoruz. Ve sağlık ordumuz mücadeleye devam ediyor. Herhangi bir yoldan çıkma, kontrolden çıkma gibi bir şey söz konusu değil.”
‘Böyle devam edersek vaka artışı devam eder’
Vaka sayısındaki artışın hangi tarihe kadar süreceğine ilişkin bir değerlendirmenin doğru olmadığını belirten Ateş Kara’ya göre bu artış eğilimi toplumun maske ve mesafe kuralına ne kadar uyacağıyla ilişkili.
Bugünkü adımlarla devam edildiği takdirde vaka sayılarındaki artışın süreceğini söyleyen Kara şu ifadeleri kullandı: “Bu şekilde devam edersek, önümüzdeki dönemin de solunum yolu enfeksiyonlarının da başladığı bir dönem olduğu için, vaka sayısındaki artış deva eder. Ama biz önlemlere uymayı başarırsak, önlemleri en azından sıkı sıkıya uyarsak, bunu sadece sokakta yürürken diye düşünmeyelim aynı evde yaşamadığımız herhangi biriyle yan yana olduğumuzda da önlemleri alabilirsek vaka artışının önüne geçer, hatta vakaların inişini hızla sağlarız.”
”15 gün dişinizi sıkın’ ifadesi toplumu yanıltıyor’
Ek tedbir alınmadığı takdirde artışın süreceğini belirten Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan’a göre “15 gün dişinizi sıkın”, “15 gün sonra salgın bitiyor” gibi ifadeler toplumu yanıltıyor.
Tedbir alınmadığı takdirde vakaların ‘durup dururken‘ azalmayacağını belirten Ceyhan şöyle konuştu: “Bir durumda azalır, virüs mutasyona uğrar ya da toplumsal kitlesel aşılama yaparsınız ancak bu şekilde azalır. Yoksa durup dururken herhangi bir şekilde tedbir almazsanız, tedbirlere uyulmazsa vaka azalmaz. Tedbir alınmadığı takdirde her bir kişi iki üç kişiye bulaştıra bulaştıra dalga şeklinde artarak büyüyor ve devam edecektir.”
‘Bir ayda yüzde 50’den fazla artış var’
Mustafa Necmi İlhan, Covid-19 aktif hasta ve entübe sayısındaki artışa dikkati çekerek, “30 Temmuz tarihi itibarıyla bugünün rakamlarını kıyaslandığımızda, bir ay öncesinde 10 bin 678 aktif vakamız varken, rakam 16 bin 997 oldu. Yani, yaklaşık bir ayda yüzde 50’den fazla aktif vaka sayısında artış var” dedi.
‘Seyir kurallara bağlı’
Eylül ayında büyükşehirlere dönüş başladığında iki seçenekten biri olacağını söyleyen İlhan şöyle devam etti: “Birincisi, vatandaşlar tatil beldelerine ve memleketlerine virüsü nasıl taşıdılarsa şimdi de onları geri getirirler. Buna bağlı olarak büyükşehir ve ilçe merkezlerinde vakalarda artış görülür ya da vatandaşlar büyükşehirlere veya yaşadıkları yerlere dönmeleriyle birlikte kurallara daha çok uyarlar ve vakalarda azalma ortaya çıkabilir. Benim kişisel görüşüm, 15 Eylül’e doğru vaka sayılarının binlere gelebileceği yönünde ama kişilerin kurallara nasıl uydukları ölçüsünde değişebilir ve 1500-1600’lere doğru da yol alabilir. Tablonun seyri, bu noktadan sonra kurallara uyuma bağlı.”