Türkiye İstatistik Kurumu’na (TÜİK) göre enflasyon kasımda aylık yüzde 2,88 arttı. Yıllık enflasyon yüzde 84,39 oldu. Böylece baz etkisiyle 24 yılın zirvesinden dönüş yaşanmış oldu. TÜİK, ekim enflasyonunu yıllık yüzde 85,51 olarak açıklamıştı.
Aynı dönemde çekirdek enflasyonda da yavaşlama izlendi. Kasımda yıllık çekirdek enflasyon yüzde 68,91 olarak kaydedildi. Ekimde yıllık çekirdek enflasyon yüzde 70,45 olarak gerçekleşmişti.
Üretici fiyatları aylık yüzde 0,75 artarken, yıllık yüzde 157,69’dan baz etkisiyle yüzde 136’ya düştü. Üretici fiyatları on iki aylık ortalamalara göre yüzde 128,94 artış gösterdi.
Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) 12 aylık enflasyonu yüzde 170,7 olarak açıkladı. ENAG’a göre enflasyon kasımda yüzde 4,24 arttı. 11 aylık enflasyon yüzde 125,43 oldu.
Öncü gösterge sayılan İstanbul Ticaret Odası (İTO) verilerine göreyse kentteki tüketici fiyatları geçen yıla göre yüzde 105 arttı.
Reuters’ın 11 katılımcıyla gerçekleştirdiği ankette kasım için yıllık enflasyon tahminleri yüzde 82,7 ila yüzde 85,3 arasında yer alıyordu.
Önlem almayan iktidar baz etkisini bekliyordu
İktidar enflasyonla mücadele etmek için önlemler almak yerine baz etkisine sığınıyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, “Enflasyonla bir mücadelemiz var, yılbaşından sonra enflasyonun da düşük faizle ineceğine inanıyorum ve bunu savunuyorum” demişti.
Enflasyon, bir seneki önceki istatistiklerle karşılaştırmayla belirleniyor. Buna baz etkisi deniyor. Örnek vermek gerekirse geçen yılki kur artışları sonucu aralıkta enflasyon aylık yüzde 13,6 olarak hesaplanmıştı. Bu aylık artış, endeksi 13,6 puan artırmış oldu. Bu sene aralıktaysa aylık enflasyonun yüzde 0,99 geldiğini varsayalım. Bu durumda geçen yılın aralık enflasyon oranı endeksten çıkacak yerine gelen yüzde 0,99’luk oran girecek ve 12 aylık enflasyon ciddi oranda düşmüş olacak.
Enflasyon için önlem almayan hükümet, işte bu baz etkisine sığınıyor. İktidar yetkilileri bu yüzden enflasyonun geçen sene aylık olarak yüksek geldiği aralık, ocak aylarını ‘düşüş’ için işaret ediyor.
Uzmanlar, seçimlere yaklaştıkça enflasyonda baz etkisiyle oluşacak düşüşün, iktidar tarafından sanki fiyatlar gerilemiş gibi lanse edileceğini düşünüyor.