AKP’li Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan Kuzu, başkanlık sisteminin diktatörlük rejimi getireceğine ilişkin eleştirilere, “Biri çıkıp da “Başkanlık sistemi diktatörlük getirir” dediğinde… Gırtlaklamak istiyorum” karşılığını verdi.
Parlamenter model diktatörlüğe daha uygun
Hürriyet’ten Ahmet Hakan’a konuşan Kuzu, kendisinin 30 yıldır bu sistemi savunduğunu belirterek, rejim değişikliğine gidilirse nelerin değişeceğini anlattı.
Başkanlık sisteminde yasa ve bütçe yapma yetkisinin Meclis’te olacağını belirten Kuzu, başkanın ise bu yüzden Meclis’e muhtaç olacağını savundu.
Parlamenter sistemin başbakana daha fazla güç verdiğini söyleyen Kuzu, “Çok net söylüyorum: Eğer biri diktatörlük yapmak istiyorsa parlamenter model, başkanlık modeline göre üç-dört kat daha elverişlidir diktatörlük yapmaya” dedi.
Kuzu, bu gücü başbakanın nasıl kullacağını da şöyle anlattı: “Bugün diktatörlük yapıp eline sopa alıp dövemeyeceğine göre…Eline alacağın şey kanundur, yetkidir, paradır. Parlamenter sistemde bunların hepsi başbakanların elinde… Oysa başkanlık modelinde bunların hepsi başkanın değil, Meclis’in elinde. Para, yani bütçe yapma yetkisi Meclis’tedir. Kanun yapma yetkisi Meclis’tedir. Başkan da öyle bakar… Meclis verirse uygular, vermezse yapacak bir şeyi yoktur.”
Bu yüzden ‘diktatörlük rejimi’ diyenleri gırtlaklamak istediğini söyleyen Kuzu, “Başkanlık sisteminde cazip olan iki şey var. Bir, istikrar ve devamlılık. İki, çok güçlü bir parlamento. Benim başkanlık sistemini savunmamın esas nedeni güçlü parlamentoyu getirmesidir” diye konuştu.
‘Başka bir formül buluruz’
Fotoğraf: DHA
Başkanlık rejimine ‘halel getirmeyen’ Kuzu, öte yandan başkana kararname verme yetkisi veren düzenlemedeki ‘açığı’ kabul etti.
“Bu husus basında çok eleştiri aldı. Bunu düzeltebiliriz. Başka bir formül bulabiliriz. Tartışabiliriz” diyen Kuzu, kararname yetkisiyle asıl amacın Meclis’i yetkisini kullanmaya zorlamak olduğunu söyledi.
Başkanın Meclis’in yetkisine ya da kanuna karışma hakkının olmadığını savunan Kuzu, şöyle devam etti:
“İstenen şu: Başkan ile Meclis arasında zıtlaşma olursa… Bir ara yol olarak, acil durumlarda başkan kanun gücünde kararnameyle işleri yürütebilir. Ama Meclis o konuda kanun çıkardığı an bu kararname düşer.”
‘Ey sol! Sen de seçilirsin’
Başkanlık sistemiyle oluşacak iki kutuplu siyasette solcu bir başkanın da seçilebileceğini söyleyen Kuzu, sola seslenmeyi de ihmal etmedi: “Ey sol! Elli yıllık parlamenter rejimde kaç defa geldin? Sen bu modelde zaten gelemiyorsun. Ama başkanlık modeli gelsin, samimi olarak söylüyorum, solcu başkan seçilir”
Kuzu, bu tahminini şöyle açıkladı: “Nasıl seçilir? İki dönem sağdan gelir, üçüncü dönem soldan gelir. Çünkü başkanlık sisteminde ılımlılık esas olur. Herkesin oyunu almak için yumuşak söylemle hareket edilir. Bu ılımlılık nedeniyle bir-iki defa sağı deneyen seçmen, bir kez de solu deneyebilir.”
‘Bizim neyimiz eksik?’
Kuzu son olarak Hakan’ın üç dönemdir bakan olmadığı için kırgın olup olmadığı sorusunu da hayli ‘içten’ yanıtladı.
Kırgınlığının olduğunu kabul eden Kuzu, “Ben “Canım bakanlık istemiyor” desem, olmaz. Çok doğal bir şey bu… Ben zaten en çok bundan kaybediyorum. Doğal konuşuyorum, bazıları buradaki samimiyeti anlamıyor. Bakanlık yapan arkadaşlarımız gayet güzel yapıyorlar. Ama biz de yaparız. Bizim neyimiz eksik?” dedi.