ABD İstihbarat Teşkilatı (US IC) tarafından geçtiğimiz hafta yayınlanan Küresel Risk Değerlendirmesi raporunda Türkiye’nin giderek otoriterleşen liderliğinin ABD ile ilişkileri zora soktuğu belirtildi.
Raporda Türkiye’ye siyasi, ekonomik ve insani birçok başlık altında yer verildi. Suriye başlığı altında da yine Türkiye’ye yönelik askeri ve insani riskler vurgulandı.
Raporda Türkiye’yle ilgili şu ifadeler yer aldı:
“Türkiye’nin bölgesel hırsları, ABD’ye güvensizliği ve liderliğinin giderek otoriterleşmesi ikili ilişkilerimizi zora sokuyor ve Ankara’nın ABD’nin bölgesel hedeflerine karşı çıkma niyetini güçlendiriyor.
Türkiye Suriye’deki Halk Savunma Birlikleri (YPG) milisleri dahil olmak üzere PKK’yı ve 2016’daki darbe girişiminin arkasında olduğunu öne sürdüğü Fethullah Gülen’in liderliğindeki cemaati bir tehdit olarak görmeye devam edecek.
‘Şam Kürtlerle anlaşabilir’
Türkiye’nin desteğiyle ayakta olan muhalif gruplar muhtemelen rejim güçlerine karşı gelerek İdlib’i geri alacak güçte değil. Fakat önümüzdeki yıl rejimin geri aldığı bazı bölgelerde düşük düzeyli isyanlar çıkartabilirler. Rejim muhtemelen Kürtler tarafından yönetilen bölgelerde kontrolü tekrar geri almaya odaklanacak. Şam muhtemelen herhangi bir güvenlik boşluğunu ve Türkiye’nin Kürtler üzerindeki baskısını Kürtlerle iyi bir anlaşma yapmak için kullanacak. Bu şekilde Türkiye’nin Suriye’deki varlığını ve etkisini de sınırlandırmaya çalışacak ve ülkenin kuzeybatısında Türkiye tarafından tutulan bölgeleri geri isteyecek.
‘Dolar borçlu ülkelerin işi zorlaşacak’
Küresel ekonomik büyümeye ilişkin belirsizlikler Arjantin, Brezilya, Çin, Meksika, Güney Afrika ve Türkiye gibi ülkelerin, özellikle de ekonomik temelleri zayıf, dış borç yükü fazla veya gelişmiş ülkelerle yakın ticaret bağları olmayan gelişmekte olan pazarların işini zorlaştıracak.
Brezilya, Hindistan, Endonezya ve Türkiye’den sermaye çıkışı 2018’in ilk aylarından bu yana devam etti. Bu durum bu ülkelerin para birimlerini değersizleştirerek gelecek yıl yapacakları dolar borcu ödemelerini zorlaştırdı. Türkiye, Çin ve Meksika’nın ardından döviz cinsinden borcu en yüksek üçüncü gelişmekte olan ekonomi.
‘Türkiye IMF’yi ısrarla reddediyor’
Arjantin IMF’nin kemer sıkma tavsiyelerini kabul etti ve yatırımcılara yönelik risklerini azalttı. Türkiye ise kendi kemer sıkma önlemlerini kullanmakta ısrar ediyor.”
Küresel riskler
Raporda önemi vurgulanan küresel riskler ise şöyle: siber saldırılar, operasyonların online olarak etkilenmesi ve seçimlere müdahale edilmesi, kitlesel imha silahları ve yaygınlaşmaları, terörizm, karşı istihbarat, yıkıcı teknolojiler ve bunların ekonomik rekabet gücüne oluşturduğu riskler, uzay, uluslararası organize suçlar, ekonomi ve enerji, insan sağlığı, çevre ve iklim değişikliği.
‘Türkiye’nin bulaşıcı hastalık riski yüksek’
Türkiye ayrıca raporun insan sağlığına yönelik riskler bölümünde, mülteci hareketliliğinin olduğu bölgelere yakınlığı sebebiyle bulaşıcı hastalık risklerinin yüksek olduğu ülkeler arasında gösterildi.