MESUDE DEMİR
@mesudedemirr
İsviçre’de yapılan ve Lancet’te yayınlanan yeni bir araştırmaya göre 18 farklı kanserin daha obeziteyle ilişkili olma ihtimali yüksek.
Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı’nın (IARC) 2016 değerlendirmesine göre obezite 13 kanser türüyle ilişkili. Bunlar meme (menopoz sonrası), kolorektum, endometriyum (rahimiçi zarı) yumurtalık, böbrek, karaciğer, safra kesesi, mide, yemek borusu, tiroid ve pankreas kanserlerinin yanı sıra multipl miyelom (kemik iliğindeki plazma hücrelerinin kontrolsüz çoğalması) ve menenjiyom (beyin ve omuriliği kaplayan zarlardan gelişen beyin tümörü) riskini artırıyor.
Söz konusu araştırmada ise 332 bin yeni kanser tanısı alan hastanın verisi değerlendirildi. İncelenen 122 kanser türü analiz edildi. Obeziteyle 18 kanser türünün daha muhtemel ilişkisi belirlendi. Bunlar arasında baş ve boyun kanserleri, B hücreli lenfoma gibi kan kanserleri, ince bağırsak kanseri, malign melanom (cilt kanseri) ve genital ve endokrin organların ve bağ dokusunun kanserleri yer alıyor. Aslında önceki araştırmalar obezitenin bu kanserlerin gelişimindeki etkisini göstermişti. Ancak son çalışma bu daha nadir kanserlerin, daha büyük bir hassasiyetle analiz edilmesini sağladı. Obeziteyle potansiyel ilişkileri hakkında daha sağlam kanıtlar sundu.
‘Kanserlerin yüzde 40 obeziteyle ilişkili’
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalında öğretim üyesi Prof. Dr. Yüksel Ürün, kanserlerin yüzde 40’ının obeziteyle ilişkilendirilebileceğini söyledi.
Peki obezite kansere nasıl yol açıyor? Ürün, obezitenin kronik iltihaplanmaya yol açarak ve hormon düzeylerini değiştirirerek, kanser hücrelerinin büyüyebileceği ortamı hazırladığını söyledi:
“Yağ dokusu, iltihaplanmayı artıran moleküller salgılar ve insülin gibi hormonları etkileyerek insülin direnci (İD) gibi durumlara yol açar. Bu faktörler, kanser hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını kolaylaştırır.”
Obezitenin yaygınlığı artıyor. Dolayısıyla, bu ilişkili kanserlerin görülme sıklığının da önümüzdeki yıllarda artmaya devam edeceği tahmin ediliyor.
Öte yandan yine obeziteyle ilişkili insülin direnciyle, diyabet (tip 2 diyabet) de kanser riskini artıran faktörler arasında yer alıyor.
Yüksek kan şekeri ve insülin de etkili
Basitçe insülin direnci, hücrelerin insüline yeterince yanıt verememesi durumu. Böyle olunca vücut daha fazla insülin üretiyor. Yüksek insülin düzeyleri, kanser hücrelerinin büyümesini destekleyen bazı yolları aktive edebiliyor. Ürün, “Bu nedenle insülin direnci, metabolik bozukluklarla ilgili kanserlerde önemli bir faktör” dedi.
Tip 2 diyabet hastaları karaciğer, pankreas, endometriyum ve meme kanseri başta olmak üzere çeşitli kanserlerde daha yüksek risk altında. Ürün sebebini şöyle açıkladı: “Tip 2 diyabette, görülen yüksek kan şekeri ve insülin seviyeleri, kanser gelişimi için uygun bir ortam oluşturur ve bu kanserlerin görülme olasılığını artırır.”
Cinsiyet diyabetle ilişkili kanserler etkili. Şöyle ki diyabet hastası kadınlar özellikle meme ve endometriyum kanserinde risk altındayken, hasta erkeklerde kolon ve prostat kanseri riski daha yüksek.
Kanser ve tedavileri de diyabet yapabilir
Diğer yandan kanser ve bazı tedavileri diyabet gelişme riskini artırabiliyor. Ürün, “Örneğin, bazı hormon terapileri ve immün kontrol noktası inhibitörleri, insülin direncini ve kan şekeri seviyelerini artırarak diyabete neden olabilir” diye anlattı.
Ürün obeziteli bireylerin kanser riskini azaltması için bazı önlemler alabileceklerini söyledi: “Kilo kontrolü, düzenli fiziksel aktivite ve kan şekeri yönetimi kritik adımlar. Ayrıca, erken kanser teşhisi için düzenli taramalar, tip 2 diyabet veya obeziteli bireyler için önemli. Çünkü erken müdahale sonuçları iyileştirebilir.”
Son yıllarda gelişen insülin direnci ve kan şekeri kontrolünü hedefleyen yeni tedaviler bu sorunların daha iyi yönetilmesi için umut veriyor.
| Obezite ile İlişkili Olduğu Gösterilmiş Kanserler | Obezite ile İlişkili Olması Muhtemel Kanserler |
| Meme (menopoz sonrası)* · Endometriyum (rahim)* · Over (yumurtalık) · Kolorektum (kalın bağırsak ve rektum) · Safra Kesesi · Mide · Karaciğer · Yemek borusu (adenokarsinom türü) · Pankreas · Böbrek · Tiroid · Meningiom · Multipl Miyelom | · Serviks (rahim ağzı, adenokarsinom türü)* · Vulva* · Penisa · Mide (gastrointestinal stromal tümörler) · Safra Yolları · Pankreas adacık hücreleri · İnce bağırsak · Paratiroid bezi · Hipofiz bezi · Adrenal bezi · Bağ dokusu · Lenfoid neoplazmalar · Miyeloid neoplazmalar · Ağız boşluğu · Nazal ve Paranazal Sinüsler · Baş ve Boyun (adenokarsinom türü)a · Baş ve Boyun (skuamöz hücreli karsinom türü)* · Malign melanoma · Nodüler melanom* |
*Sadece kadınlarda
aSadece erkeklerde
