İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG), 14’ü corona virüsü nedeniyle olmak üzere mart ayında en az 113 işçinin yaşamını yitirdiğini belirterek, “Yaşamak ve yaşatmak için salgın sürecinde çalışmaktan kaçınma hakkımızı kullanmalıyız” ifadesini kullandı.
İSİG Meclisi, işçi sağlığı talepleri konulu mart ayı raporunu yayınladı.
İşçilerin Covid-19 hastalığı ile iş kazaları sonucu gelişen mesleki bulaşıcı hastalıkların yol açtığı ölümleri de iş cinayeti olarak değerlendirdiklerini belirten İSİG’in raporunda şöyle dendi: “Gelinen noktada işçilerin, halkın sağlığı için üretimi sürdürmenin zorunlu olduğu sektörler dışında işyerlerinde üretim durdurulmalı ve işçiler salgının kritik evresi bitinceye kadar ücretli-idari izinli sayılmalıdır.”
İSİG, işyerlerindeki duruma göre yasal süreçlere bağlı adımların atılması gerektiğini ya da fiilen iş bırakma süreçlerinin örgütlenmesi gerektiğini ifade etti.
Mart ayında en az 113 işçinin iş cinayetlerinde yaşamını yitirdiğinin belirtildiği raporda, bunlardan 100’ünün ücretli (işçi ve memur), 13’ünün ise kendi hesabına çalışanlardan (çiftçi, balıkçı ve esnaf) oluştuğu aktarıldı.
Raporda, ölenlerin 11’inin kadın işçi, 102’sinin erkek işçi olduğu aktrılırken, kadın işçi cinayetlerinin, tarım, gıda, büro, metal, enerji ve sağlık işkollarında meydana geldiği belirtildi.
‘Fazla mesai sıklaştı’
Evde kalma, kişisel hijyen ve korunma mesafesi, beslenmeye dikkat etme gibi önlemlerin hemen hiçbirinin her gün toplu taşımayla ya da servislerle işe gitmek zorunda olan, işyerlerinde yan yana ve hiçbir önlem almadan çalışmak zorunda olan işçiler için mümkün olmadığı belirtilen raporda, 20 milyon işçi ve aileleri için hiçbir önlem alınmadığı gibi, işyerlerinde işten atma, zorunlu ücretsiz izne çıkarma, yıllık izin kullandırtma, üretim baskısı ve fazla mesai gibi uygulamaların sıklaştığı vurgulandı.
‘Sınıfsal uçurum’
Corona virüsü salgınının sınıfsal uçurumu daha da derinleştirdiğinin ifade edildiği raporda, hükümetin açıkladığı ‘Ekonomik İstikrar Kalkanı’ eleştirilerek, “‘Aynı gemideyiz’ açıklamaları yapılırken, açıklanan paketle patronlar için KDV indirimi, teşvik, borç erteleme, faiz indirimi, stok finansmanı desteği veriliyor; işçilereyse kendilerini korumaları salık veriliyor” dendi.
Halkın ve işçilerin sağlığını ilgilendiren böyle bir durumda ülkede ‘sağlık seferberliği’ ilan edilmesi gerektiği belirtilen raporda, buna karşın ’emekçilerin sağlığı ve canı hiçe sayılıyor’ ifadesi kullanıldı.
İSİG, işçilerin sağlığının korunması için 12 acil talep sıraladı:
1- Patronların ekonomik kaybı gerekçe göstererek işçileri işten çıkarmaları, zorunlu ücretsiz izin ve zorunlu yıllık izin kullandırması yasaklansın.
2- Çalışma saatleri ücretler ve haklarda bir kayıp olmaksızın en çok günlük 6 saat olacak biçimde sınırlandırılsın. Çalışma süresinin kısaltıldığı işyerlerinde patronların, bu süreleri işçilerin izinlerinden düştüğü hukuksuz uygulamalarına son verilsin.
3- Kişisel hijyen ve korunma malzemeleri işçilere ve halka ücretsiz olarak dağıtılsın. İşçilerin sağlık taramaları yoğunlaştırılsın ve işyerlerinin çalışma organizasyonu salgında hijyen kuralına göre düzenlensin.
4- Özellikle tuvalet, yemekhane, ortak çalışma ve dinlenme alanlarının kullanımı acilen düzenlensin. Sık ve ortak kullanılan yemekhane, soyunma odası, dinlenme odası, tuvalet gibi alanların temizliği ile işçi servisleri ve şehir içi toplu ulaşım araçlarının hijyeni sağlansın.
5- Sağlık ücretsiz ve herkesçe erişilebilir hale getirilsin. Testler ve muayeneler kamu hastanelerinde ve özel hastanelerde ücretsiz olarak yapılsın.
6- Kendisi ve yakını virüs nedeniyle karantinaya alınan işçi hastalık süresi kapsamında olsun ve bu süredeki gelir kaybı önlensin. Enfekte işçilerin işten atılması yasaklansın.
7- Temel gıda ve hijyen yardımı karşılansın, gıda ve hijyen ürünlerine yapılan fahiş zamlar geri çekilsin, temel gıda malzemelerinde KDV sıfırlansın. Kontrolsüz fiyat artışına karşı ihbar ve denetim mekanizması kurulsun.
8- Elektrik, su, doğalgaz, tüketici kredisi ve prim borçları ertelensin, salgın süresince temel hizmetler ücretsiz olsun.
9- Alınan karar ve tedbirlerin ancak kamunun bir bölümünde değil, özel sektör, kayıt dışı sektör ve 50’den az çalışanı olan işyerlerinde uygulanması ve yaptırımı sağlansın, gerekli önlemlerin alınmadığı işyerlerinin bildirimi için ihbar hattı kurulsun.
10- Koronavirüsün en riskli yaş grubunu oluşturan 50 yaş ve üstü işçilere salgın bitene kadar izin hakkı tanınsın, en düşük emekli maaşı asgari ücret düzeyine çıkarılsın.
11- Hangi şehirde kaç hastanın teşhis edildiği, kaç kişinin hayatını kaybettiği gibi bilgileri öğrenme hakkımız var. Bu bilgiler halkla açık ve şeffaf biçimde paylaşılsın.
12- Tüm bu maddeleri de içeren ana talebimiz ise bu süreçte işçilerin sağlığı için üretimi sürdürmenin zorunlu olduğu sektörler dışında işyerlerinde üretimin durdurulması gerektiği ve işçilerin salgının kritik evresi bitinceye kadar ücretli izinli sayılması gerektiğidir…
Son olarak, corona virüsüyle mücadele sürecinde işçilerin her işyerinde örgütlenmesi, sesini yükseltmesi ve fiili iş durdurma gibi taleplerin arkasında durulması gerektiği vurgulandı.
