Diken’in Biz almayalım, mersi: İktidar üç kuruşluk ilan için neler istiyor neler…başlığıyla duyurduğu Basın İlan Kurumu’nun (BİK) haber sitelerini ilan verme koşullarını düzenleyen yönetmelik Resmi Gazete’de yayınlandı.
Kağıt üstünde ‘resmi ilanların adil bir şekilde dağıtılması amacıyla’ kurulan BİK’in yönetmeliğinde haber sitelerine ilan vermek için binbir dereden su getirtiliyor, dayatmalar yer alıyor. En vahim ‘dayatma’ şu: Haber siteleri, mahkeme kararını bile beklemeden, yani daha hüküm kesinleşmeden, sırf hakkında dava açıldı diye çalışanını işten çıkaracak(mış).
Haber sitelerini Basın Kanunu kapsamına alan yasa ekimde yürürlüğe girmişti. Bağımsız gazeteciler yasayı ‘sansüre kılıf’ olarak görüyor.
Yasaya ‘tatlandırıcı’ olarak katılan bir maddeyle haber sitelerinin ‘resmi ilan’ almasının önü açılmıştı. Halihazırda BİK bu ilanları sadece gazetelere veriyor.
BİK’in bu bağlamda hazırladığı yönetmelik 31 Ocak 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayınlandı.
Yönetmelikteki tanımlar
- İnternet haber sitesi: Yönetim yeri Türkiye sınırları içerisinde bulunan, internet ortamında haber ve yorum niteliğinde içeriklerin sunumunu yapmak üzere kurulan, içeriğini muhtelif çoklu medya kullanarak yayımlayan siteler
- Tekil ziyaretçi: İnternet haber sitesine aynı IP’den giriş yapan ve sadece bir kez sayılan ziyaretçi
- Sayfa görüntüleme sayısı: İnternet haber sitesi ziyaretçilerinin yaptığı sayfa görüntülemelerinin toplamını ifade eden sayı
- Fikir işçisi: Basın ve yayın faaliyetleriyle ilgili iş kollarında fikren çalışan kişi
Kategoriler

Kadroda bulundurulması zorunlu asgari fikir işçisi asgari sayısı, dağılımı ve görevleri:

Günlük asgari haber sayısı

Günlük asgari ziyaretçi trafik bilgileri

Zorunluluklar
- Tekil ziyaretçilerin en az yüzde 15’inin doğrudan gelenlerden oluşması
- Ziyaretçimlerin genel kategorideki sitelerde günlük ortalama en az 2 dakika, diğer kategorilerdeki sitelerde ise en az 1 dakika kalması
- Ziyaretçi trafik bilgilerinde yurt içi kaynaklı olanlar dikkate alınması (genel kategoride yer alan siteler ziyaretçi trafik verilerini hesaplarken yurt dışı kaynaklı olanların yüzde 15’ini dâhil edebilecek)
- Sitenin her yayım gününe ilişkin ziyaretçi trafik bilgilerini, talep halinde bir sonraki gün akşam 5’e kadar iletmesi
- Ziyaretçi trafik bilgilerinin BİK’in belirlediğin ölçüm aracıyla oluşturulması
- Çalışanlar arasında belli sayıda iletişim mezunu ve yine belli sayıda basın kartı sahibi gazeteci bulunması
Yaptırımlar
- Sitenin sahibi, ortağı ye da temsilcisi hakkında ‘anayasal düzene karşı suçlar’ veya Terörle Mücadele Kanunu kapsamındaki suçlardan davası açılırsa resmî ilan ve reklam yayımlama hakkı kesilecek. Hüküm giyilirse sitenin resmî ilan ve reklam yayımlama hakkı sona erecek.
- Sitenin muhabir, editör ya da yazarına aynı suçlardan ceza dava açılırsa beş iş günü içerisinde işten çıkarılacak. Aksi takdirde sitenin resmî ilan ve reklam yayımlama hakkı durdurulacak.
- ‘Erişime engellenen internet siteleri’nin resmi ilan hakkı sona erecek, alan adı değiştirilse bu ilan yasağı sürecek.