Ankara’da 13 Aralık 2018’de dokuz kişinin öldüğü Yüksek Hızlı Tren (YHT) kazasıyla ilgili soruşturma kapsamında hazırlanan bilirkişi raporunda ihmal ve hatalar tek tek sıralanırken dönemin TCCD genel müdürü ve yardımcıları da kusurlu bulundu. Kusurlu bulunanlar arasında kazadan sonra genel müdürülüğe getirilen dönemin genel müdür yardımcısı da var.
İlk ‘kök’ neden hattın eksikleriyle açılması
Kazanın üç adet ‘kök’ nedeninin olduğunu belirten raporda ilk nededin ‘hattın eksikleriyle açılması’ olduğu ifade edildi. “Ankara-Sincan hızlı tren hattını imalatı tamamlanmadan, ETCS/ERTMS sistemi gerekleri olmadan işletmeye açtığı için TCDD Genel Müdürü İsa A. kusurludur. Kazanın birinci ‘kök’ nedeni, hattın eksikleri olduğu halde açılması, diğer bir ifadeyle hattın açılması için acele edilmesidir.”
Dönemin genel müdürü İsa Apaydın sanık değil.
İkinci ‘kök’ neden yanlış trafik yönetim sistemi kurulması
TCDD hatlarının yarıdan fazlasında trafiğin Trenlerin Merkezden İdaresi Sistemi’yle (TMİ) yönetildiği belirtilen raporda “Yeni geliştirilen trafik yönetim sisteminin söz konusu düzenlemelere uygun olması zorunluluktur. Yanlış bir trafik yönetim sistemi kurulması kazanın ikinci ‘kök’ nedenidir” dendi.
Raporda hattın erken açılmasından kaynaklı ETCS/FRTMS ile yönetilemeyeceğinden, bunun yerine Genel Müdür Yardımcısı Ali İhsan U. ve TCDD Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Mükerrem A. imzalı yazıyla yeni trafik yönetim sistemi kurulduğu anlatıldı: “Bu sistem daha önce uygulanan bir sistem değildir. Olası riskleri bilinmemektedir ve literatürde karşılığı yoktur. Bunun uluslararası düzenlemelerde ve uluslararası demiryolu ağında karşılığı bulunamamıştır. Yeni bir trafik yönetim sistemi kurulması emniyet açısından büyük bir değişikliktir. Bu nedenle, Ali İhsan U. ve Mükerrem A. ile Trafik ve İstasyon Dairesi Başkanlığı Şube Müdürü Recep K. kusurludur.”
Ali İhsan Uygun, 19 Şubat 2019’da TCDD genel müdürlüğüne getirilmişti.
Mükerrem Aydoğdu daire başkanlığı görevine devam ediyor.
Bu isimlerin hiçbiri sanık değil.
Risk analizi yapılsa hat açılmazdı
Yeni trafik yönetim sisteminin birçok değişikliğe de tabi tutulduğunun anlaşıldığı belirtilen raporda şu ifadelere yer verildi: “Hattın açılması kararla ilgili yapılması gereken ilk risk analizi yapılmamıştır. Eğer hattın ETCS/FRTMS olmaksızın işletmeye açılmasıyla ilgili bir risk analizi yapılsaydı muhtemelen açılmaması yönünde karar verilecek ve bu başlık altında sonradan yapılması gerektiği düşünülen hiçbir risk analizine gerek kalmayacaktı.”
Üçüncü ‘kök’ neden manevraların doğudan batıya alınması
Raporda değiştirme nedeniyle kazaya neden olan manuel M74 makasının manevraların doğudan batıya alınmasıyla çok önemli hale geldiği de belirtilerek şöyle dendi: “YHT manevraları doğuda yapıldığı zamanlarda doğrudan etkili en az üç dört kişinin kusuruyla kaza olma riski varken, batıda yapılmaya başlayınca bu sayı bir iki kişiye düşmüştür. Manevraların doğudan batıya alınması kazanın üçüncü ‘kök’ nedenidir. Bu kararın alınmasında sorumluluğu bulunan TCDD Genel Müdür Yardımcısı İsmail Ç., 8’inci Bölge Müdürü Duran Y., 8’inci Bölge Servis Müdürü Ünal S., 8’inci Bölge Servis Müdür Yardımcısı V. Ergün T. kusurludur.”
İsmail Çağlar ve Duran Yaman halen görevine devam ediyor.
Çağlar ve Yaman’ın yansıra V. Ergün T. sanık değil.
Makasçı hat-1’den vermesi gereken yolu hat-2’den verdi
Soruşturma kapsamında üç tutukludan biri olan, tren teşkil memuru (makasçı) Osman Yıldırım’ın da hat-1’den vermesi gereken yolu hat-2’den vermesi nedeniyle kusurlu olduğu belirtildi.
Sinyalsiz işletmecilik yapılan hatlarda, makasın, istasyonun hangi yoluna düzenlendiğini gösteren makas feneri olması gerekirken, Ankara- Sincan hattında makas feneri bulunmadığına değinildi: “Kamera görüntülerinden Osman Yıldırım’ın makasa uzaktan baktığı ve doğru yolda olduğunu düşünerek geri döndüğünün kanaati oluşmuştur. Kazada ölen makinist Adem Yaşar’ın, hat-1’den gitmesi gerekirken hat-2’den gittiğinin farkında olmaması ya da bunu önemsememesi kazaya neden olmuştur. Adem Yaşar, altı dakika boyunca yanlış hattan gittiğini fark etmemesi, fark etse bile bunu önemsemeyerek treni durdurmaması nedeniyle kusurludur.”
Yıldırım’a, işbaşı eğitimi verilmeden işbaşı yaptırıldığı için Ankara Gar Müdürü Talip Ü., Müdür Yardımcısı Vekili Kadir O., emniyet yönetim sisteminin doğru çalışmadığı için TCDD Genel Müdürlüğü EKAY Daire Başkanı Tuna A. da kusurlu bulundu.
Tuna Aşkın görevine devam ediyor.
Aşkın ve Talip Ü. sanık değil.
Ankara başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturmada, tren teşkil memuru (makasçı) Osman Yıldırım, hareket memuru Sinan Yavuz ve kontrolör Emin Ercan Erbey mahkemece tutuklanırken, TCDD 8’inci Bölge Müdürü Duran Y., YHT Gar Müdür Yardımcısı Kadir O. ve YHT Gar Bölge Müdürlüğü Trafik ve İstasyon Yönetimi Servis Müdürü Ünal S.’nin şüpheli sıfatıyla ifadesi alınmıştı.