Ekimde açıklanacak ve vergi, harç, ceza gibi kalemlerdeki artış oranını etkileyen yeniden değerleme oranının (YDO) yüzde 125 civarında olması bekleniyor.
Enflasyon hesabına katılmayan bu kalemlerdeki artış, vatandaşın üzerindeki ekonomik yükün daha da artmasına neden olacak.
Devletin enflasyonu olarak da tanımlanabilecek YDO, her yıl ekimde açıklanıyor. Hesaplama, bir önceki yılın aynı dönemine göre yurt içi üretici fiyat endeksine göre yapılıyor. Hesaplamaya göre de vergi, harç ve ceza gibi kalemlerde artış yapılıyor.
Dünya yazarı Alaattin Aktaş’ın yedi varsayım üzerinden hesabına göre YDO’nun yüzde 120 ila 125 açıklanması bekleniyor.
Aktaş bu oranın büyüklüğünü şöyle anlattı: “Yüzde 125’in nasıl bir büyüklük olduğunu görmek için geçen yıl ekimde oluşan ve bu yıl uygulanan yeniden değerleme oranının yüzde 36,20 olduğunu hatırlamak sanırım yeterli.”
Türkiye’de vergi sisteminde önemli bir yeri olan YDO, bazı vergi artışları, maktu harçlar, damga vergisi, trafik para cezaları, pasaport ve diğer değerli kağıt bedelleriyle emlak vergisi gibi pek çok vergisel unsurun belirlenmesinde temel oran olarak kullanılıyor.
Ayrıca, kamu ve özel kesimdeki bazı sözleşmelerde uygulanacak bedel, kira, ödemeyle ilgili artış oranı olarak da yeniden değerleme oranı referans alınıyor.
Cumhurbaşkanının vergi veya cezaların yeniden değerleme oranının yarısı kadar veya yüzde 50 fazlasına kadar artırma yetkisi var.
İlgili kalemler YDO ile artsa bile bu enflasyon hesabına ve dolayısıyla maaş artışlarına yansımıyor. Maaş artışında enflasyon farkı alan memur ve emekliler, YDO’ya göre özel bir fark alamayacak.