‘Partili cumhurbaşkanlığı’ adıyla Meclis’ten geçen ‘başkanlık sistemi’ni içeren anayasa değişiklik referandumunun nisan ayında yapılması beklenirken, akıllara daha önceki referandumların sonuçları geldi.
Fotoğraf: DHA
AKP-MHP ittifakıyla getirilen anayasa değişikliği 339 oyla Meclis’ten geçmişti. 18 maddelik teklifin Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından onaylanmasının ardından Yüksek Seçim Kurulu (YSK) referandum tarihini belirleyecek. Şu zamana kadar Başbakan Binali Yıldırım’ın da aralarında bulunduğu yetkililer referandumun nisan ayının ilk yarısında yapılacağını belirtmişti.
Birçok analiste göre referandumda MHP’li seçmenlerin tavrı etkili olacak, ancak HDP’nin parti olarak yürüteceği ‘Hayır’ kampanyasının da milliyetçi-muhafazakar seçmenler üzerinde bir algı yaratacağı konuşuluyor.
Ancak bu referandumda sadece ağırlığın nereye kaydığı değil, sandığa ne kadar seçmenin gideceği de etkili olacak. Anayasa’ya göre teklifin halk tarafından onaylanması için, referandumda oy kullananların yarısından fazlası tarafından kabul edilmesi gerekiyor. Dolayısıyla kullanılacak oy kadar, referanduma katılım da kritik öneme sahip.
1988’de sandıktan ‘Hayır’ çıktı
Türkiye’de şimdiye kadar, 1961 ve 1982 anayasaları, 2007 ve 2010 anayasa değişiklikleriyle, 1987 yılında yasaklı siyasetçilerin yeniden siyaset sahnesine dönmelerine dönük referandumlarda halk ‘Evet’ oyu vermişti.
Sonucu ‘ret’ çıkan tek referandum ise 1988 yılındaki kısmi anayasa değişikliği teklifinin oylanmasıydı. Referandum, 1982 Anayasası’nın 127’inci maddesindeki yerel seçimlerin bir yıl erkene alınıp alınmamasıyla ilgiliydi.
25 Eylül 1988’de gerçekleşen seçimlerde seçmenlerin yüzde 65’i ‘Hayır’, yüzde 35’i ‘Evet’ oyu kullandı. Böylece yerel seçimler erkene alınmadı.
