‘Partili cumhurbaşkanlığı’nı hedefleyen anayasa değişiklik teklifinin oylanacağı referandumda MHP’li seçmenin tavrı belirleyici olacak. HDP’nin düzenlemeye karşı çıkmasının farklı partilerden seçmenler üzerinde oluşturacağı algı da referandumu etkileyecek anahtar faktörlerden biri olarak görülüyor.
Fotoğraf: DHA
Reuters’tan Ercan Gürses ve Gülsen Solaker’in analizinde ‘bıçak sırtında’ olduğu belirtilen referandum sonuçlarına özellikle MHP ve HDP’nin yürüteceği kampanyaların nasıl etki edeceği üzerine odaklanıldı.
Ekim ayına kadar başkanlık sistemine karşı çıkan MHP yönetimi, 11 Ekim 2016’da Devlet Bahçeli’nin, “AKP başkanlık sistemi inadını sürdürecekse bunu Meclis’e getirmelidir” demesiyle hayli şaşırtıcı biçimde safını değiştirmişti.
Başkanlık sistemini öngören anayasa teklifi AKP ve MHP’nin mutabakatıyla 10 Aralık’ta Meclis’e sunulmuştu.
MHP son genel seçimde yüzde 11.9 oy elde etmiş, seçim barajını ‘güç bela’ geçmişti.
‘MHP’de muhalif adaylar etkili olur’
SONAR Kamuoyu Araştırma Şirketi Başkanı Hakan Bayrakçı, “MHP seçmeni referandumun en önemli belirleyicisi. MHP’li muhalif lider adaylarının ‘Hayır’ oyu verilmesi yönündeki performansı da etkili olur. Bir başka faktör ise HDP’nin ‘Hayır’ cephesinde olmasından ürken MHP’li seçmenin tavrı” dedi.
MHP’de olağanüstü kongre isteklerini gerçekleştiremeyince partiden ihraç edilen muhalif adaylardan Meral Akşener, Sinan Oğan ve Ümit Özdağ referandumda ‘Hayır’ oyu kullanılmasını savunuyor.
MHP’de kimine göre üçte bir, kimine göre yüzde 80 ‘Hayır’
AKP’ye yakınlığıyla bilinen kamuoyu araştırma şirketi MAK Danışmanlık’ın Başkanı Mehmet Ali Kulat da, “Referandumda kilit parti MHP. Son araştırmalarımıza göre MHP seçmeninin üçte ikisi ‘Evet’ cephesinde” derken, Bayrakçı, “Ben kilit durumdaki MHP seçmeninin yüzde 80’inin ‘Hayır’ diyeceğini düşünüyorum” diye konuştu.
MHP’nin üst düzey bir yöneticisiyse şu savı dile getirdi: “Referandumda bizden bir puan bile gitmeyecek. Tabanla temas halindeyiz. Kesinlikle ‘Hayır’ yönünde bir istek yok.”
‘AKP, HDP-CHP birlikteliği tezini işler’
Referandumda etkili olması beklenen faktörlerden birisi de eş başkanları dahil 10 milletvekili tutuklu bulunan HDP ve diğer partilere mensup ‘Hayır’ yanlısı seçmen üzerinde HDP’nin tavrının olası etkisi.
AKP’li üst düzey bir yetkili, “HDP’nin karşı tarafta olması, hiçbir şartta onlarla aynı cephede yer almayacak milliyetçi oyları konsolide eder” derken, MAK Danışmanlık’tan Kulat da AKP’nin stratejisini açığa serdi: “AKP’nin referandumda CHP-HDP birlikteliği tezini kullanması büyük olasılık.”
HDP ise başkanlık sistemine karşı çıkmalarının, diğer partilere mensup seçmende olumsuz etkisini önlemek için farklı bir propaganda yöntemi kullanacak.
HDP Sözcüsü Ayhan Bilgen, “Hayır oylarının birbirine zarar vermeden şekillenmesi önemli. CHP’nin kendi seçmen dengesi farklı bizimki farklı. AKP’nin bunu kullanmasını önlemek için dikkat edeceğiz. Herkesin ‘Hayır’ı kendine” diye konuştu.
Referandumda partilerin değil iki cephenin yarışacağını söyleyen CHP Grup Başkan Vekili Özgür Özel’se “Kararsız seçmenin önemli kısmının milliyetçi-muhafazakar kesimden olması nedeniyle CHP ile HDP’yi birlikte göstermeye çalışıyorlar. Bu oyuna gelinmemesi gerekiyor” dedi.
Referandum öngörüleri
Referandumun olası sonucuyla ilgili öngörüde bulunan AKP’li yetkili, “Yüzde 55-60 aralığında bir evet çıkacağını sanıyorum” derken, aynı cephede yer alan MHP’li bir yetkili de “Evet kampanyasının başarıya ulaşacağını düşünüyorum” ifadesini kullandı.
CHP’li Özel’se, “MHP’de ‘Hayır’ diyen seçmen yüzde 70’in üzerinde. AKP’li seçmenin yüzde 15-20’si ‘Hayır’ eğiliminde” dedi.
SONAR’dan Bayrakçı, “Eğilimler şu anda bıçak sırtı. Birbirine çok yakın” derken, MAK Başkanı Kulat da, “İlk araştırmalarımızda evet cephesi yüzde 57-60 bandında” diye konuştu.