1912’de buz dağına çarparak batan Titanik’in Atlas Okyanusu’ndaki enkazına turistik amaçla sefer yaparken kaybolan ‘Titan’ adlı denizaltı, bir oyun konsoluyla yönlendiriliyor.
En ünlü denizaltı enkazı Titanik’i turistlere göstermek için dalış yapan turist denizaltısından uzun süre haber alınamıyor.
Enkaza, kişi başı 250 bin dolara (5,8 milyon lira) sefer düzenleyen tur şirketi OceanGate, turistleri ve mürettabatı güvenli bir şekilde geri getirmek için tüm olanakları araştırdıklarını belirtmişti.
ABD Sahil Güvenliği’nin bu sabah aktardığına göre beş kişinin bulunduğu denizaltıda 28 saatlik oksijen kaldı.
BBC News, denizaltı hakkında merak edilenleri derledi.
10 ton ağırlığında
Titan, deniz seviyesinin 4 kilometre altına inebilen insanlı denizaltılarından biri. En derine dalan ABD denizaltısı sadece 900 metreye kadar inebiliyorken, Titanik 3,8 kilometre derinlikte bulunuyor.
OceanGate’e göre Titan yaklaşık 10 ton ağırlığında ve havacılık standardı 13 santimetre kalınlığında karbon fiber gövdeye sahip.
Titan, 2021’de ilk yolculuğuna çıkmadan önce 2018’de deniz denemelerine başladı. Geçen yıl, hepsi Titanik enkazı olmasa da 10 dalış düzenledi.
Fırlatma platformundan ayrıldıktan sonra denizaltı, yaklaşık 4 kilometre/saat hızla ilerliyor.
İçerisi nasıl?
Denizaltının içerisi 670 cm x 280 cm x 250 cm ölçüleriyle son derece dar olmakla beraber, bir pilot ve dört yolcu olmak üzere yalnızca beş kişilik bir mürettebatı alabiliyor.
Rakiplerinden daha büyük olsa da, yolcular hareket etmek için sınırlı alana sahip.
Geminin ön tarafında, şirketin ‘insanlı deniz araçlarında bulunan lombozların en büyüğü’ olduğunu iddia ettiği büyük kubbeli bir lomboz var. Yolcular bu lombozdan etrafı görüyor.
Bu tür derinliklerde koşullar aşırı derecede soğuyabileceğinden, denizaltının duvarları da ısıtmalı. Bunun yanında duvara monte lambalar gemideki tek ışık kaynağı.
‘Müzikli’ tuvalet
Denizaltının ön kısmında müşteriler için özel bir tuvalet de var. Tuvalet doluyken mahremiyet adına küçük bir perde çekiliyor ve pilot müzikler açıyor.
Bununla birlikte, şirketin internet sitesinde ‘tuvaleti kullanma olasılığını azaltmak için dalıştan önce ve dalış sırasında diyet kısıtlama’ tavsiye ediliyor.
Nasıl kontrol ediliyor?
Titan kadar derinlere dalan deniz araçları için GPS bir seçenek değil.
Bunun yerine, özel bir mesajlaşma sistemi, mürettebatın yukarıdaki fırlatma gemisindeki ekipten talimat almasına olanak tanıyor.
Pilot, modifiye edilmiş bir oyun konsoluyla bu talimatlara göre aracı yönlendiriyor.
Geçen yıl ABD merkezli CBS News’e konuşan şirketin CEO’su Stocktun Rush, denizaltı aracı pilotluğunun ‘çok da fazla beceri gerektirmeyeceğini’ söylemiş.
İniş ve çıkış da dahil olmak üzere Titanik enkazına bir tam dalışın sekiz saat sürdüğü bildiriliyor.
Ancak CBS muhabiri David Pogue, 2018’de Titan’da tura katıldığında, denizaltıyla iletişim kesilmiş ve araç denizde iki saatten fazla süre kaybolmuş.
Hangi güvenlik önlemleri uygulanıyor?
Titan, okyanusun bu derinliklerde uyguladığı muazzam basınçla boğuşmak zorunda olduğu için dalış sırasında araç üzerindeki değişen basıncın etkilerini analiz eden sensörlere sahip.
OceanGate, aracın ‘deneysel’ bir gemi olduğunu kaydediyor.
CBS muhabiri, seyahat ettiğinde ‘ aracın herhangi bir düzenleyici kurum tarafından onaylanmadığını veya tasdiklenmediğini ve yolculuğun fiziksel yaralanma, sakatlık, duygusal travma veya ölümle sonuçlanabileceğini’ kabul eden bir feragatname imzalamamış.
Şirket, 2019’daki bir basın açıklamasında Titan’ın bağımsız bir kuruluş tarafından onaylanmamasını ‘inovasyon’a bağlamış: “Gerçek dünyada test edilmeden önce, dış bir kuruluşu dahil etmek hızlı inovasyonun lanetlenmesidir.”
Bir tanıtım videosunda, OceanGate Expeditions yazılım güvenlik uzmanı Aaron Newman, potansiyel müşterilere denizaltıyla seyahat etme hakkında “Disney’e bir yolculuk olmadığını biliyorsunuz. Çok fazl risk ve çok fazla zorluk var” diyor.
Uzmanlar tarafından ‘yanıltıcı’ olarak uyarılmış
2018’de dalış uzmanları, Oceangate’in Titan’ı inşa ederken benimsediği deneysel yaklaşımla ilgili endişelerini dile getirmiş ve tasarımıyla ilgili olası ‘yıkıcı’ sorunlar konusunda uyarmış.
New York Times tarafından ortaya çıkarılan ve CEO’ya yazılan bir mektupta Deniz Teknolojisi Topluluğu, aracın tasarımının yerleşik endüstri güvenlik standartlarını aşan ‘yanıltıcı’ iddialarda bulunduğunu söyledi.